Vicdan bu kadar ucuzladı mı?

Dün gece Maia’nın maması tükenmiş tabağında, oğlum “sen halleder misin anne” dediğinde “etrafa saçtıklarını yesin öncelikle” dedim, iki saniye sonra da “neyse yaa, tozlanmıştır şimdi onlar” diyerek mamasını tazeledim.

Oğlum odasına giderken bir şeyler söylüyordu, tam duyamadım, “ne dedin annem?” diye sorduğumda aldığım yanıt şuydu: Vicdan budur işte!

Duygulandım!

Yirmi yaşındaki oğlumun vicdan tanımlamasından dolayı… Ayırtında olmasından, doğru anlamış olmasından ötürü…

******

AK Parti milletvekili Halide İncekara’nın öğretmenlerle ilgili görüşlerini okuduğumda aklıma ilk gelen şeydi; vicdan!

Halide Hanım öğretmenlerin sınıfın kapısını kapattıktan sonra çocuklara orantısız güç kullanıldığından söz etmiş!

Dayak yasak olduğundan dolayı tahtaya cetvel ile vurarak çocuklar üzerinde korku imparatorluğu kurulduğundan, nedeninin ise 657’ye sırt dayamaktan olduğunu beyan etmiş!

Aklıma oğlumun tanımladığı vicdan meselesi geldi hemen; yirmi yaşında bir genç ve bilmem kaç yaşında bir milletvekilini karşılaştırmak istemem tabii ki burada, ama…

Bir karışıklık var bu durumda!

******

Kimselerin görmediği yerlerde insanlar farklı davranabilirler, mesela burunlarını karıştırabilir, popolarını kaşıyabilirler; bunların vicdan ile bir ilgileri bulunmamaktadır: yalnızca insanca dürtüler olup, toplum içinde ayıp sayıldığından gizli köşelerde yapılmaktadır!

Lakin, sınıfın kapısı kapatılıp da, orada korku imparatorluğu kurmakla ilgili söylemler genelleme yapılamayacak kadar ciddi, bir o kadar da sakıncalıdır!

İnsanların görevlerinin yanında vicdanları vardır; bazı görevler, meslekler diğerlerinden daha sıkıntılıdır, fazla emek vermek, karşılığında aldığın maaşa küfretsen dahi, vicdani sorumluluğundan dolayı muhatabından acısını çıkarmamak gerektiğinin fazlasıyla ayırtında olan mesleklerin başında öğretmenler ve doktorlar gelmektedir!

******

Çocuklarının yaramazlıklarıyla baş edemeyen anne-babaların kreşteki öğretmenlerinden dört dörtlük bir performans beklemesi gibi acayip bir gerçek vardır: Para veriyoruz, en iyisini yapsınlar!

Ayol, sen kendi çocuğuna eğitim vermekte zorlanırken, şımarıklarına katlanamazken; ki çoğu kere senin yanlış davranışların yüzünden çocuk bu kadar şımarmışken, otuz çocuk ile uğraşıp da, asgari ücret bile belki almayan kişiden hesap sorman, beceremediklerinin onun tarafından sihirli bir değnek değmişcesine hallolmasını beklemen ne kadar gerçek olabilir?

İnsanın kendini kandırmasıdır, hatta suçlu aramasıdır; başka da bir açıklaması olmamaktadır! Bence, yani…

******

Vicdan böyle bir şeydir yani; birilerine b.k atmadan önce kendini tahlil etmektir; herkeste vardır lakin oranları farklıdır; bazen de bulunduğu yeri korumak gibi bir ego ile düşünmeden, irdelemeden birilerini basamak olarak kullanırken yok saymaktır!

Ya da, yoktur gerçekten diyeceğim ama… Cıkss…

İnsan olup da vicdandan nasibini almamış kişilerin olacağını, inanın, hiç sanmıyorum!

Biraz az, biraz fazla, hiç olmaması mümkün değil, bence…

Az olanlar kendi yakınlarına kullanıyorlar, sanıyorum, bundan dolayı diğer kişilere artmıyor bir türlü; çok olanlar dağıtıyorlar mavi boncuk gibi!...

Ama, tabii ki ne az olan anlayabiliyor dağıtılan mavi boncukların sebebini, ne yüreği geniş olanlar onaylayabiliyor bu sevgisizliği!

******

Mavi boncuk dağıtmak yalan ve riya değildir aslında, kendi ile barışık olanların sevgi ve hoşgörü ile diğer kişileri sarmalamasıdır; geçenlerde malum iletişim sitesinde bir paylaşım vardı: Dost acıyı tatlı söyleyendir diye…

Eee, vallaha doğru!

******

Kişi kendinden bilir işi özdeyişi yaşadıkça daha bir anlam kazanıyor: Halide Hanım, öğretmen olsa, demek ki öğrencilerini söylediği gibi terbiye edecek!

Lakin, aynı frekansta olmayan, üç kuruş maaşa talim olurken vicdanları el vermediğinden dolayı yeri gelip de cebindeki son parası ile açlıktan bayılmak üzere olan öğrencisine simit alan öğretmenlerin, anlaşılacak dilde söylenirse, günahlarının alınmasının gereği de yoktur!

******

Vicdan!

Öyle kolay satılan… Sahip çıkmak isteyenler için onur ile eş değer tutulan!

Hiç olmaması mümkün değil, insanoğluyuz sonuçta, mayamızda var; yok sayanlar yoktur! Kime sorsak vicdanı vardır!

Bazılarınınki azdır ve ancak kendi etrafına kullanılır; bazıların ki öyle geniştir ki; önce kendini eleştirir!

Eninde sonunda, herkes kendi mayası ile yaşamını sürdürür; gelişmeye açık olan alır, kapalı olan sınırları içinde hapsolur!

Mayası ne ise insanın, makul bir değişim nedeni bulmadıktan sonra, devam edecektir, kuşkusuz!

Makul neden hoşgörü olsa… Vicdan olsa… İnsan olsa…

Yine de yetmez mi?

Hı?

Bu kadar ucuzlamadık değil mi?