VUCA Dünyasında Kadın Olmak

Tarih M.Ö 500. Heraklitus ne demiş: "Değişmeyen tek şey değişimin kendisi..."

Yıl 2019 bu söz fazlasıyla geçerli. Ama zaman içinde farklılaşan değişimin zorlayan etkilerine bu kadar bizi maruz bırakan fark ne?  Değişimin hızı ve kapsamı olmasın. Yani sürekli bir yenilik, nerdeyse bir hafta içinde aynı konuyla ilgili bir yenilik bir yenilik daha… Global danışmanlık şirketleri yaptıkları araştırmalarda bunun adını şöyle koyuyor: değişim yorgunuyuz.  Evet VUCA diye altını kalın kalemlerle çizdiğimiz dünyada rotamızı bulmaya çalışıyoruz. Çok yazıldı çizildi ancak VUCA nediri bir hatırlayalım. Amerikan ordusunun ortaya çıkardıği ve iş dünyasının keşfettiği ve fazlasıyla sahiplendiği bu İngilizce kavram (Volatility, Uncertainty, Complexity, Ambiguity) içinde bulunduğumuz değişken, belirsiz, karmaşık, muğlak ortamdan bahsediyor.  Bu ortamda  müşteri, tüketici, piyasalar, iş ortakları, rakipler, çalışanlar alıştığımız düzen içinde tepki vermiyorlar, güç dengeleri değişti.

Peki VUCA dünyası bize ne getiriyor?

Öncelikle sadakat, bağlılık sarsılıyor, karar almada etkin prensipler farklılaşıyor, bilgiye çabuk ulaşım özgürleşiyor. Özellikle dijital dönüşüm, oyuna yeni kurallar, yeni iş yapış biçimleri gerekliliği getiriyor.  2017 senesinde düzenlediğimiz bir “kadın iş dünyasında parlarsa” adlı konferansta, Mercer dünya liderlerinden Pat Milligan’ın belirttiği veri bende tam bir uyanış zili çalmıştı. “Sanayi 4.0 ve sanal zekanın ortadan kaldıracağı toplam 5 milyon iş türünün çoğu operasyonel işler ve maalesef bunların %70’inde kadınlar çalışıyor.” Kısaca VUCA dünyasında çanlar daha çok kadınlar için çalışıyor.

Otuz senelik iş hayatımda, yöneticilik kariyerimde, danışmalık projelerimde, eğitimlerimde ve koçluk yaptığım tüm süreçlerde gözlemlediğim; kadının iş hayatında empati, takım ruhu, katılımcı liderlik, detay yönetimi, kaliteli çıktılar konularında güçlü olduğudur.

Bütün bunlar iyi güzel ancak VUCA dünyasında başarılı olmak, rotayı tutturmak, iş dünyasına güvenle tutunmak adına yeterli mi?

Görünen o ki maalesef değil. Yeni dünya yeni beceriler gerektiriyor. Çabuk öğrenme, çeviklik, bilinmeyene merak, hızlı adaptasyon, hızla netlik sağlama , yaratıcılık ve tüm bunlar için risk almak. Bu listeyi uzatmak mümkün olsa da bunlardan birkaçına  kadın çerçevesinden yakından bakalım:

Yeniye, bilinmeyene merak iş dünyasında kadın için yeni projelere, yeni işlere aday olmayı gerektiriyor.  Çalıştığımız kurumlarda veya alanlarda “yeni işler ve projelerde ben de var olmak isterim” kadınların kolaylıkla ortaya koyabildiği bir iddia değil. Bu da bakış açımızı değiştirmemiz, hata yapmaktan korkmamamız, hata yaparak öğrenebileceğimizi kabul etmemiz, sonuçlar mükemmel olmasa da takılmamayı öğrenmemiz demek. Tabii ki elimizden gelenin en iyisini yapma tutumunu devam ettirerek; ama mükemmeliyet tuzağına düşerek değil. 

Bu da gene biz kadınların risk almada ki düşük iştahımızı farklılaştırmamız anlamına geliyor. İş yapış şeklimizi değiştirmede risk almak önemli. Araştırmalar erkeklerin risk almaya kadınlardan daha fazla meyilli olduğunu ortaya koyuyor. Madem belirsizlik, karmaşa arttı o zaman olanı muhafaza etmek yetmeyecek demektir.  Burda bakın bakalım siz hangi alanlarda daha fazla risk alabilirsiniz? Riske karşı bakış açınızı değiştrimeniz mümkün mü?

Yaratıcılık oturduğumuz yerde ve sadece mevcutu sürdürerek olmuyor.  Yeni ortamlara girmek, yeni insanlar tanımak, networking yapmak, farklı alanlarda bilgiye ulaşmak adına seminerlere eğitimlere katılmak kısaca başka insanlarla hayallerimizi ve gelecek bilgimizi çarpıştırmakla filiz veriyor ve büyüyor.  Önceliklerimizi biraz daha bu alanlara kaydırmamız mümkün olabilir mi? Nerelerde ve hangi ortamlarda yeni insanlar ve yeni fikirlerle tanışabilirim sorusunun sizin için cevabı nedir?

Çeviklik, esneklik ve hız demek.  Aynı konuya geri dönmek olacak ama bu da mükemmeliyetçilikten uzaklaşmayı gerektiriyor. Hızlı karar almak, hızlı uygulamak, her yeni gelen bilgiyle varacağın limanı değiştirmeye açık olmak, rotanın en iyisi olmayacağını kabul etmek kolay değil elbet.

Yani devir icat çıkartma devri… Kadınların da icat çıkartabileceği çok alan var. Hadi gelin özgüvenle, başkalarının bizi keşfetmesini beklemeyerek, kendi cesaret yelkenimizi açalım ve yeni görevleri, insanları, rotaları, güçlü olduğumuz özelliklerimizin desteğiyle kucaklayalım.    

Sibel Yücesan