WADA ve yasaklı maddeler listesi nedir?

Son günlerde basına yansıyan Fenerbahçe'li basketbolcu Taurisi'in başına gelen tatsızlıklar üstüne WADA hakkında biraz bilgi edinmekte fayda var sanırım.

Bilinen kısa adıyla WADA, Dünya Anti Doping Ajansı anlamına gelmektedir. Dünya Anti Doping Ajansının misyonu ise, sporda dopinge karşı mücadeleyi desteklemek koordine etmek ve çalışmaları yürütmektir. Bu yüzden yasaklı maddeler ve yöntemlerle ilgili çalışmalarını her yıl günceller ve yeniler. Uluslararası ve bağımsız bir kuruluş olan WADA 1999 yılında kurulmuş olan ve katılımcı devletler tarafında finanse edilen bir kuruluştur. http://www.wada-ama.org/

Merkezi Montreal Kanada’ da olan WADA’nın diğer bir uzantısı İsviçre’nin Lozan kentinde bulunmaktadır. Temel faaliyetleri arasında bilimsel araştırma yapmak, eğitim, anti-doping kapasitelerinin geliştirilmesi ve Dünya Anti Doping Code (Kod) izlenmesi içerir. Aynı zamanda Dünya Anti Doping programını geliştiren WADA, spor organizasyonlarında devletler arasındaki anti-doping politika ve düzenlemelerini uyumlu hale getirmek için çalışır. Dünya çapında yetkilendirilmiş 35 WADA anti doping laboratuarı, sporculardan alınan kontrol örnekleri üzerinde doping analiz yapabilecek durumdadır. Ülkemizde de konuyla ilgili olarak 1989’da Hacettepe Üniversitesi bünyesinde, kurulan “Türkiye Doping Kontrol Merkezi”2001 yılında Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) tarafından yetkilendirilerek, çalışmalarını yürütmektedir. http://www.tdkm.hacettepe.edu.tr/

“WADA, Kuruluş Tarihçesi” 

1998 yazında “Tour de Dopage” (Doping Turu) olarak adlandırılan Fransa Bisiklet Turu'nda yaşanan ve bisiklet dünyasını sarsan olaylarından sonra, Uluslararası Olimpiyat Komitesi’nin (IOC) doping ile mücadele için tüm tarafları bir araya getirerek, Dünya Doping Konferansı toplanması kararı alması ile gerçekleşmiştir. Sporda Doping Birinci Dünya Konferansı, 2-4 Şubat 1999 tarihinde İsviçre'nin Lozan kentinde yapılarak “Sporda Doping” Lozan Bildirgesini oluşturulmuştur. Konferansta alınan karar üzerine bağımsız bir uluslararası anti-doping ajansı kurulması için verilen bu belge ile 10 Kasım 1999’da WADA kurulmuştur. 2000 yılındaki Sydney'deki XXVII Olimpiyat Oyunları’ndan itibaren uygulamaya geçilmiştir.

“WADA Logosu”

WADA’ nın logosu siyah bir kare içerisinde birbirine paralel iki yeşil çizgiden oluşmaktadır. Buradaki kare şekli spordaki kural ve gelenekleri simgelerken, siyah renk ise tarafsızlık ve hakemleri temsil eder. Karenin içinde bulunan paralel iki yeşil çizgi ise matematikteki “eşittir” simgesinden yola çıkılarak eşitliği, yeşil renk ise doğallığı temsil etmektedir. Logonun altındaki “Play True” (Doğru Oyna) sloganı ise WADA’ nın temel prensiplerinin tüm sporcular için temel ilke olarak kabul edilmesini ifade etmektedir.

“Yasaklı Maddeler Listesi

Dünya Anti Doping Ajansı, her yıl olduğu gibi, yeni yılla birlikte “2011 Yasaklı Maddeler Listesi” başlığı altında, resmi sitesinde açıklar. Açıklamış olduğu bu listede sporcular tarafından kullanımı yasaklı maddeler ayrıntılı olarak belirtilmiştir. Eğer bir sporcu herhangi bir hastalık sebebiyle tedavi amaçlı olarak “Yasaklı Maddeler Listesi” içeriğinden bir ilaç kullanmak zorunda kalacaksa, ancak Tedevi Amaçlı Kulanım Komitesi (TAKİ) “Therapeutic Use Exemption Committee” (TUEC) onayını alarak kullanabilir.

Bu yıl, WADA’nın resmi sitesinde yayınlanan“Yasaklı Maddeler Listesi”ni, hem İPhone uygulaması hem de PDF dosyası olarak indirmek mümkün. Sitenin ana sayfasına girdiğiniz zaman sağ üst köşedeki dil seçeneğinden Türkçe’ yi seçtikten sonra “Yasaklı Maddeler Listesi”ne tıklamanız yeterli. 1 Ocak 2011 tarihinden itibaren geçerli olan liste “Yasaklı Maddeler ve Yasaklı Yöntemler” olarak ikiye ayrılmakta. Aşağıda kısaca ana başlıkları verilen bu listedeki madde ve yöntemlerin içeriğinde kullanımı yasak olan kimyasalların bilimsel adları
ayrıntılı olarak listede mevcuttur. Daha fazla bilgi için listeyi indirip inceleyiniz.

Yasaklı Maddeler Listesi:

Onaylanmamış Maddeler;
1- Anabolik Maddeler
2- Peptid Hormonlar ve Büyüme Faktörleri ve İlişkili Maddeler
3- Beta-2 Agonistler,
4- Hormon Antagonistleri ve Modülatörleri,
5- İdrar Söktürücü ve Diğer Maskeleyici Maddeler
6- Uyarıcılar
7- Narkotikler
8- Kannabinnoidler
9- Glukokokortikosteroidler

Yasaklı Yöntemler:
1- Oksijen Transferinin Arttırılması
2- Kimyasal ve Fiziksel Müdahale
3- Gen Dopingi

Kaynakça: WADA resmi sitesi 

www.cyclingtr.com , daha fazla bisiklet, triatlon, atletizim, yüzme haber ve fotoğraflarına ulaşmak için 

NOT: Bu yazı yayına hazırlandığı süreçte Hacettepe Üniversitesi Doping Kontrol Merkezi'nin yetkilendirilmesinin askıya alındığı bilgisi elimize ulaşmışıtr.