Wikileaks belgeleri birer kurgulanabilir kaos ürünü mü?

Kaos, kelime anlamıyla evrenin düzene girmeden önceki biçiminden yoksun, uyumsuz ve karışık durumu olarak ifade ediliyor. Mecaz anlamında ise, karışıklık, kargaşa demek.Bu açıklamaya göre kaos, önceden kestirilemeyen olaylar zinciri şeklinde tanımlanabilir. Bir de insanı düşündüren matematiksel açıklaması var kaosun; o da, kaos, düzensiz ( non-lineer ) dinamikler içeren olayların sanılanın aksine düzenli bir yapısı olduğudur.

Son aylarda dünyayı toz duman eden Wikileaks belgelerinin ortaya çıkışını bu açıklamalarla anlamaya çalışırsak, düzensiz dinamikler içeren bu olayın aslında bir düzen içinde kurgulandığı da düşünülebilir.

İleride dünyayı belki de çok karıştıracağı anlaşılan ve genellikle ABD’li diplomatların yorum ve dipnotlarından oluştuğu belitilen Wikileaks belgelerinde, Fransa, Almanya, İtalya gibi bazı önemli ülkelerin eski ve yeni siyasetçilerin adları da geçiyor. Ancak daha çok ABD’li diplomatların kendilerine taktıkları lakaplar ve pek ciddi sayılamayacak haberler var, belki de şimdilik öyle. Ama olayın bütününe bakınca endişe yaratacak belgelerin daha çok, Orta Doğu, Afrika, Arap yarımadası, Kafkasya ve bu coğrafyada yer alan ülkelerle ilgili olacağı anlaşılıyor. Nitekim, Tunus ve Mısır’da başlayan ayaklanmalar sonucu uzun yıllar bu ülkeler yönetiminde bulunan liderlerin ve kadrolarının tasfiyesi bu görüşe haklılık kazandırıyor. Eski ABD dış işleri bakanı, Condoloezza Rice’ın, 2004 yılında açıkladığı, bu coğrafyada yer alan 22 ülkenin sınırları ve rejimleri değişecek şeklindeki sözleri de hatırlanırsa önümüzdeki aylar ve yıllar içinde büyük değişimler yaşanabilir.

Dünyada tek süper güç olan ABD’nin, geleceği şekillendirecek 50-100 yıllık plan ve projeler üzerinde çalıştığı yıllardır yazılır çizilir. Bu olayın da ABD projelerine hizmet edecek bir planlamanın ürünü olabileceği yazılı ve görsel medyada dillendiriliyor. İletişim konusu da başta olmak üzere, her alanda büyük teknolojik üstünlüğe sahip ABD’nin Wikileaks belgelerinden habersiz olamayacağı tahmin ediliyor.

Merak ve endişe içinde bir sürece doğru gidilirken, bundan böyle tüm ülke diplomatlarının ilişkilerinde çok daha dikkatli ve güven arayışı içinde olacakları kesin; üstelik Wikileaks’in elinde ne zaman ortaya çıkaracağı bilinmeyen binlerce belge olduğu düşünülürse dünya belki de çok büyük sürprizlere hazır olmalı.