Yabancı sınırlaması kararının getirileri

TFF’nun en son düzenlemesine göre, 2013-2014 sezonundan itibaren, takımlarımızın kadrolarındaki yabancı sayısında kademeli bir düşüş yapılacak. Bu konuda soru-cevap şeklinde bir değerlendirme yapalım.

Yabancı sayısının düşürülmesi ile amaçlanan nedir?

TFF, Milli Takım teknik direktörü Abdullah Avcı’nın da görüşleri doğrultusunda, Milli Takımımızın ilerleyen yıllarda başarılı olabilmesi için bu kararı aldıkları belirtilmekte.

Peki bu karar ile, Türk oyuncuların ve dolayısı ile Milli Takımın başarısında artış olacak mıdır?

İşte kritik nokta burası. Takımlarımızın kadrolarında yabancı oyuncuya sınırlama getirilmesi, Türk oyuncuların daha çok forma şansı bulacağına dair bir fikir oluşmasına neden olmaktadır. Ancak işin aslı pek de öyle değildir. Çünkü bu karar, yerli oyuncular açısında rekabeti azaltacaktır. Şöyle ki; Kadroda yabancı oyuncuya müsaade edilmesi, yerli oyuncuların kendilerini göstermesi açısından önemli bir motivasyon olmaktaydı. Ancak yabancı sayısı azaldıkça, bazı oyuncular yerlerini garanti görmeye başlayacaklar. Ayrıca zaten yetersiz lan kaliteli yerli oyuncu sayısı nedeniyle, azıcık sivrilen yerli oyuncular, yabancı muadillerine oranla çok daha yüksek ücretler talep edeceklerdir. Keza bu oyuncuların kulüpleri de, daha yüksek bonservis bedelleri talebinde bulunacaklardır. Zaten mevcut durum, buna fazlasıyla olanak sağlamaktayken, yeni uygulama bunu daha da artıracak, bunun sonucunda kulüplerimiz daha fazla borç yükü altına gireceklerdir.

Avrupa’nın önde gelen ligleri incelendiğinde durum nedir?

Avrupa’nın 5 büyük ligi olan İngiltere, İspanya, İtalya, Almanya ve Fransa’nın AB üye ülkeleri olmaları nedeniyle, AB pasaportu taşıyan oyuncular konusunda sınırlama söz konusu değildir. Örnek vermek gerekirse, İngiltere´de 8 oyuncunun Büyük Britanya takımlarda yetişmiş olma, yani 15-21 yaşları arasında minimum 3 yıl yerel takımlarda forma giymiş olması kuralı uygulanıyor. Bunu uygulama sebepleri‚ AB ülkelerinden gelen oyunculara önlem almak. Bunun dışında AB oyuncusu sayısında bir sınırlama bulunmuyor. Ancak AB dışında gelecek oyuncularda Milli forma altında son 3 yılda belirli sayıda maçta oynama kriteri var. Aksi taktirde çalışma izni verilmiyor. Diğer liglerde ise ülkede yetişmiş oyuncu zorunluluğu yok. Ancak İspanya ve İtalya’da AB dışından gelecek oyuncular için bazı sınırlamalar mevcut. Diğer büyük liglerden Portekiz’de de AB ve Brezilya pasaportlu oyuncular için bir sınırlama bulunmuyor. Son Avrupa Şampiyonasını incelediğimizde, söz konusu ülkelerin tamamının çeyrek final oynadığı, Almanya ve Portekiz’in yarı final, İtalya ve İspanya’nın ise final oynadığı, İtalya’nın 2006, İspanya’nın ise 2010 Dünya Kupası’nı kazandığı, Almanya, Fransa, Portekiz gibi ülkelerin ise son 15 yıla final ve yarı finaller sığdırdığı görülmektedir. Söz konusu ülkelerden sadece İngiltere 2008’de yer alamamış, diğer ülkeleri ise uzun yıllardır büyük turnuvaların gediklisi olmuşlar, hatta kazananı olmuşlardır. Son 2 Avrupa Şampiyonası Şampiyonu ve son Dünya Kupası Şampiyonu İspanya’nın bu yılki şampiyonu Real Madrid’in 25 kişilik kadrosunda, İspanyol oyuncu sayısı 7’dir. Bu oyuncuların tamamı İspanya Milli Takım kadrosunda yer almaktadır. 18 oyuncu ise Avrupa ve Dünya’nın çeşitli ülkelerinin oyuncularıdır. Real Madrid’in 25 kişilik oyuncu kadrosu içerisinde bizi gururlandıran 3 Türk futbolcu da yer almaktadır. Bu oyuncuların ortak özelliği ise, gelişimlerinde ülkemizin herhangi bir katkısı olmaması, altyapılarını Almanya’da almalarıdır. Yani bir başka deyişle, Alman Federal İstatistik Dairesi tarafından açıklanan rapora göre 2010'da 1 milyon 629 bin 480 olan Türk vatandaşı sayısı, 2011'de 1 milyon 607 bin 161'e gerileyen Türkler arasından Almanlar kendi ve bizim Milli Takımımız için son yıllarda 10’un üzerinde oyuncu yetiştirirken, biz 75 milyon Türk’ün yaşadığı ülkemizde, Türk oyuncu yetiştirmek için çareyi yabancı sınırlamasında bulmaktayız. Bu örnek bile, yabancı sınırlamasına gelene kadar yapılması gereken çok daha başka işler ve alınması gereken çok daha büyük önlemler olduğunun ispatıdır aslında. Bugün büyük liglerde oynayan Türk oyunculardan Emre, Arda ve Tuncay dışında Türkiye’de yetişen oyuncu yer almamaktadır. Tuncay’ın da oynadığı tartışılır. Oysa sadece Real Madrid’in kadrosunda Almanya’da yetişmiş 3 Türk oyuncu yer almaktadır.

Yurtdışında oynayan oyuncu sayısının az olmasının sebebi, oyuncu yetiştirememiz midir?

Elbette yurtdışına giden oyuncu sayısının azlığının tek sebebi oyuncu yetiştirme konusunda eksik kalmamız değildir. Yabancı sınırlaması nedeniyle Türk oyuncuları olan iç pazardaki talep de bunda önemli etkendir. Şöyle ki, büyük takımlarımız kadrolarında yer alacak kalitedeki Türk oyunculara, Avrupa’da kazanacaklarının çok üstünde ücretler ödemektedir. Son örnek Mehmet Topal’dır. Valencia’da 1,300,000 euro kazanan Topal, Fenerbahçe’ye 2,000,000 euro karşılığı imza atmaktadır. Bu durum diğer ülkelerde ise tam tersi şekilde işlemektedir. Yani bir Brezilyalı oyuncu, Avrupa’ya ancak ülkesinde kazandığının çok üstünde bir para kazanacaksa gelmektedir. Ya da siz bir İspanyol oyuncuyu transfer etmek isterseniz, mutlaka ülkesinde kazandığının dişe dokunur miktarda üstünde bir ücreti gözden çıkarmalısınız.

Türk oyuncuların bonservis bedellerinin yüksek olması da aynı şekilde açıklanabilir mi?

Kesinlikle. Bugün Fenerbahçe forması giyen Mehmet Topuz için kulübüne 9,000,000 euro+bir oyuncu verilmiştir. Verilen oyuncuya da daha önce ödenen ücreti hesaba katarsanız, maliyeti 10,000,000 euro’yu geçmektedir. Mehmet Topuz A Milli Takımımızın düzenli bir oyuncusu değildir. Hatta Fenerbahçe’ye geldiğinden beri toplam 4-5 kere ancak milli olabilmiştir. Oysa son Avrupa Şampiyonası yarı finalisti Portekiz’in göze batan orta saha oyuncularından olan ve bu yaz döneminde Genoa’dan D.Kiew takımına 7,500,000 euro bonservis bedeli ile transfer olmuştur. Ancak yabancı sınırlaması böyle bir tabloya neden olmakta, yerli oyuncular için özellikle Anadolu kulüpleri gerçek değerinin çok üzerinde ücretler talep etmektedir.

Sonuç olarak, yabancı sınırlamasının ülkemiz futbolunun gelişimine katkı sağlamayacağı çok açıktır. Öyle olsa, yabancı sayısının 192 olduğu yıllarda şerefli mağlubiyetler olmazdı sanırım.