Yakamoz

Yakamoz sizce nedir? Ayın denize yansıması mı? Yoksa başka bir şey mi?

Meğer çoğumuz yanlış bilir ve her Ay’ ın denize yansımasını gördüğümüzde romantik cümlelerin eşliğinde yakamoz diye adlandırırmışız o parlamayı. Aslında denizde parıldayan ayın şavkı imiş. Hani Zülfü Livaneli’ nin şarkısı ‘Leylim Ley’ in sözlerinde yer alan; 'Ayın şavkı vurur sazım üstüne. trınım trınım..'da olduğu gibi.

Küçük bir araştırma sonucu yakamozun bir deniz canlısı olduğunu öğrendim ve sizlerle de paylaşmak istedim. Ay’ın olmadığı gecelerde ortaya çıkan ateş böceğinin denizde yaşayan sürümü imiş yakamoz. Latince ismi Noctiluca Milliaris olan yakamoza dokunulduğunda Luminisens maddesini vücudunda barındırdığı için etrafına ışık saçarmış. Milimetrik boyutlarda olan yakamozun milyonlarcası bir araya geldiğinde geceleri bir kayık geçerken veya bir balık sürüsü geçtiğinde bu canlılara çarparak ışık çıkartmalarına neden olurlarmış. Bu yüzden balıkçı sandallarında yüksek bir direk ve bu direğin ucunda oturulacak bir yer ayarlanmış. Balıkçılardan biri buraya oturarak ay olmayan geceleri balıkların yakamoz yaparak geçtikleri yolları görüp dümenciyi oraya yönlendirirlermiş. Anlayacağınız o ki yakamoz, başlı başına organizma bir aydınlatma sistemi.

Şahsen ben hiç yakamoz görmedim ama olağan üstü görünüme sahip olduğu söyleniyor. Geceleyin Yakamoz olduğunda denizde uzun floresan lambalar yanıyormuş gibi olurmuş. Hatta uzaylıların geldiğini bile düşünebilirmişiz. Benim ilgimi çok çekti açıkçası. Şimdi hevesle ayın olmadığı geceleri bekleyeceğim. Bakalım bu mucize bana da gülümseyerek parıldamasıyla karşıma çıkacak mı?

Bilgi paylaşıldıkça çoğalır, kelimeler doğru kullanıldıkça anlamını korur ve nesilden nesil’e aktarılır. Bilenlerin bilmeyenlere bu bilgileri iletmesi dileğiyle.

Sevgiler.