Yakutlar

Etnik grupları kontrol etme ve zamanı gelince çıkar çatışmalarına alet etme yöntemi, Kafkasya'da en acımasızca uygulanan kan ve gözyaşının akıtıldığı bir oyundur. Eski SSCB ile başlayan bu oyun, bu gün de bölgedeki büyük enerji kaynaklarına göz diken süper güçler tarafından devam ettirileceğe benziyor.

Bu günkü Rusya Federasyonu içinde yaşayan ve Federasyonu oluşturan Özerk Türk Cumhuriyetlerinden biride Sahalar (Yakutlar) dır. Federasyona bağlı diğer Türk Cumhuriyetleri ise; Altay, Balkarya, Başkırdistan, Çuvaşistan, Dağıstan, Şincan, Gagavuzya, Hakasya, Karaçay, Karakalpakistan, Tataristan, Taymir ve Tuvalardır.

Saha Türkleri (Yakutlar), 13. ve 14. yüzyıllarda Sibirya'nın Baykal Gölü bölgesinden kuzeye göçen ve Türkçe konuşan insanların torunlarıdır. Bölgenin yerlisi olan daha küçük sayıdaki Moğol, Even, Tunguz ve Eski Asya halkları da Yakutlarla kaynaşmıştır.

Yakutların nüfusu 1926 ile 1959 arasında Sovyet baskısının sonucunda hızla düşmüştür. Bugün Rusya Federasyonu topraklarının beşte birini oluşturan Yakutiye’nin toplam nüfusu 929.280’dir (2002); Yakutların bu nüfus içindeki oranı % 46’dur (432.290) ve cumhuriyetin nüfusunun çoğunluğunu oluştururlar.

Cumhuriyet, 3.103.200 km²’lik bir alanı kaplar ve bu alan, Rusya Federasyonu topraklarının beşte biridir. Saha Cumhuriyeti, diğer federe cumhuriyetler arasında en geniş topraklara sahip devlettir. Ekonomisi genel olarak hayvancılık (ren geğiyi), tarım, göl ve ırmak balıkçılığına dayanır.

17. asrın başlarında Ruslar, Asya’yı ele geçirme emellerini gerçekleştirmek üzere, Yakutların ülkesine girmeye başladılar. 1620-1630 yılları arasında tamamen işgal ettiler. Yakutlar, zaman zaman ayaklandılar ise de, bir netice elde edemediler. Bu tarihten sonra Yakutların büyük çoğunluğu, Rusların etkisiyle Hıristiyanlaştı. Buna rağmen Şamanî inançlarını da devam ettirmişlerdir.

Yakutlar, Rusların zulmü altında fakirleştiler. Yakutistan, Çarlık Rusya’sında siyasî suçluların sürgün edildiği bir ülke durumuna geldi. Diğer bölgelerden Rus nüfus göçürülerek, Yakutistan'da iskân edildi. 1900’lü yılların başından 1917 ihtilâlına kadar, bağımsızlık mücadelelerine devam ettiler. 1920-1921’de kurulan Yakut Millî Hükümeti, komünistlere karşı savaştı. Fakat Moskova’nın güçlü ordusu karşısında mağlup oldular.*

Ruslarla yapılan barış neticesinde Yakutistan, Sovyet Sosyalist Muhtar Cumhuriyetini kurdular (1922). Ruslar, 3.062.000 km2'yi bulan Yakutistan’a, devamlı olarak Rus nüfus iskân ederek, Yakut nüfusunun oranını devamlı düşürme politikasına devam ediyorlar.*

Kaynak;Genel Türk Tarihi
*tr. Vikipedia