Yalan atmak

Yalan konuşmak; insan ilişkilerini deforme eden, insan değerini düşüren bir durumken, bazı şartlar insanı yalan söylemeye, inkar etmeye mecbur edebilir ve bunlara beyaz yalanlar pembe yalanlar gibi bir takım tanımlar bulunabilir. Gereksiz soruyu geçiştirmek, alakasız bir durumla muhatap olmak, bir kavgayı çatışmayı önlemek gibi durumlarda insanlar geçiştirecek ifadeler kullanırlar ve bu davranış kimileri için olabilir kimileri için olamaz.

Ancak bir insanın bir diğerini kasıtla yanılmak amacıyla yalan söylemesinin hangi mantığa sığdırıldığını anlamak veya bir tanıma sığdırmak mümkün mü? Bu muhataplığı teammüden (bilinçle) öldürmek gibi bir şey olmaz mı?

Veya insanın kendini farklı bir şekilde algılatmak amacıyla yalan tasarlamasının mantığı olabilir mi? konuşurken uçup gerçeklerle karşılaşıldığında izahı mümkün olmayan tavırları olağan karşılamak mümkün mü?

Hani, Hz. Mevlana'nın "Yüzkere tövbeni bozsan yine gel" ini biliyorum ama yüz yalan attıysan önemli değil diyen olmuş mu?

Üstdüzey bir soruşturma uzmanından yalana dair bir ipucu var mıdır? diye sordum, insanlar yalan konuşurken standart bir reflekste bulunurlar ve bu durumun (yanılgı payının % 1 -2 düzeyinde olduğunu belirterek) yüksek oranda olduğunu önemle vurguladı. 

Anlattıklarını öğrendiğimden beridir yüzyüze konuşmalarda muhatabıma dikkatle bakarım. Son fasıl muhataplığımda bu gözlemime yoğunlaştım ve bu yönetmi bana aktaranın önemli bir şey öğrettiğini anladım, çünkü dinlediklerimin çoğunluğu hayal ürünü olduğu ortaya çıktı. Bu yöntemi öğrendiğimden uçuk konuşanları kuşkuyla izlerim...