Yalnış ve yanlız

Milliyet Blog’da bir yazıda “ yalnış ” sözcüğünü gördüğümde bu yanlışın ne kadar sık yapıldığını merak ettim. Önce Milliyet Blog’da “ yalnış ” sözcüğünü aradım. Ve 20 “ yalnış ” buldum. 20 yanlış yazılış 14 blog yazarı tarafından yapılmıştı. Daha sonra Google’da aynı aramayı iki sözcük için yaptım:

Yanlış: 8.200.000

Yalnış: 141.000

Yanlışlıkla “yalnış” yazılan sözcük yüzde 1, 6.

Aynı aramayı Google’da “Türkçe sayfalarda ara” seçeneği ile yapınca farklı bir sonuç çıktı:

Yanlış: 1.420.000

Yalnış: 137.000

Bu durumda yanlış yazılma yüzde 8, 8 oldu.

TDK sayfasında “yalnış” sözcüğünün anlamını okudum:

yanlış

1. isim

Bir kurala, bir ilkeye, bir gerçeğe uymama durumu, yanılgı, hata:
"Bu yanlışı hemen düzeltmeli."

2. sıfat

Bir kurala, bir ilkeye, bir gerçeğe uymayan, aykırı olan, hatalı:
"Yanlış ve mantıksız hareketim bu suretle cezalanmalı."- A. Gündüz.

3. zarf

Hatalı bir biçimde: "Evime gitmek için, yanlış söyledim, gitmemek için vapurun kaçmasını bekliyordum."- S. F. Abasıyanık.

4. sıfat, felsefe

Biçimsel düşünme yasalarına uymayan, düşünülen şeyle uyuşmayan.

Atasözü, deyim ve birleşik fiiller:

yanlış çıkmak; yanlış hesap Bağdattan döner; yanlışını çıkarmak; yanlış kapı çalmak; yanlıştan dönmek

Birleşik Sözler:

yanlış yunluş, yalan yanlış, yaygın yanlış, dizgi yanlışı, imla yanlışı, yazım yanlışı

Sözcükleri söylerken bazı harflerde yer değiştirme olur. Buna göçüşme denir. Bu yanlış yer değiştirme bazen yazıya da yansır. TDK Sözlüğü bunu şöyle açıklıyor:
Bir kelime içinde birbirini izleyen iki ünsüzün yer değiştirmesi, ünsüz göçüşmesi, yer değiştirme, metatez

Türkçemizde “yalnış” gibi başka yanlış kullanımlar da vardır.

yanlız (yanlış)
yalnız (doğru)

kiprik (yanlış)
kirpik (doğru)

kirbit (yanlış)
kibrit (doğru)

çölmek (yanlış)
çömlek (doğru)

Yazıyı bitirmiş yayınlamak için gönderecekken bir de “yanlız” sözcüğünün ne kadar sık kullanıldığını merak ettim. Milliyet Blog’da 111 kez “yanlız” yazılmış.

Google’daki aramada çıkan sonuçlar:
Yalnız: 7.310.000
Yanlız: 955.000

Google’da “Türkçe sayfalarda ara” seçeneği ile
Yalnız: 1.460.000
Yanlız: 982.000 (Genel aramadan daha yüksek çıkmasını anlayamadım ve açıklayamadım)

Blog yazarlarımıza çağrıda bulunuyorum:

Bloglarımızı gözden geçirip “yalnış” ve “yanlız” sözcüklerini düzeltelim, bu arada başka hatalarımızı da görürüz.

Not: Yanlış yazılışları sık sık eleştirmeme karşın kendi sayfalarımda da yanlışlar olduğunu biliyorum. Gördükçe bu yanlışları düzeltiyorum. Yazılarımı düzeltip yeniden göndererek kontrol edilmesi gereken yazı sayısını artırdığım için editörlerimizi üzmüyorumdur, umarım.

Milliyet Blog’da doğru yazılan sözcükler için yani “yanlış” ve “yalnız” için de arama yaptım. Milliyet Blog Arama en çok 200 sonuç verdiği için doğru sayıyı bulamadım. Ancak 200’den çok olması doğruların yanlışlardan daha çok olduğunu gösteriyordu.