Yanlış yaşam ve onun yanlış soruları

Yanlış yaşam doğru yaşanamaz diyor Adorno.

 

Ben de yanlış soruların doğru cevabı yoktur diyorum. Yanlış sorular, insanın ruhunda aklın diğer güçlere karşı zayıf kalmasından doğar. Yani yanlış sorular, aklın sahici açmazlarından doğmuş değildir. Bu sorular duyular ve bu güçlerimizle bağlantılı olarak ortaya çıkan duygu ve imgelerden doğar. Bir aşk çıkmazından kurtulamıyorsak bunun nedeni meseleyi aklın çözememesi değil, hatıralar, imgelerle boğuşan aklın tam çalışamamasıdır.

 

Buranın çözümü, buranın dışındadır.

Modern zamanlarda bu türden sorunlara çıkış yolu aranmaz genelde, şaşkın, bulanık, huzursuz bir ruh hali meşrulaştırılır. Romanlar yapar bunu, şarkılar yapar. Neden insan burayı aşmak istemez peki?

 

Bu sıkıntıların çözümü, aklı merkeze almak için nefsin (ruhun) diğer bölümleriyle mücadele etmektir. Kadim deyişle nefsle (şehvet ve iştah) mücadele ve nefsi (kendilik/benlik) tanımaktır bu.

Bu mücadele ve tanıma süreci insanı ilk bakışta cezbedebilir. Bu işe girişilince insanın kazandığı sakinlik, modern insanın gerilimine çok uzaktır. Modern insan böyle bir sakinliğe katlanamaz.

Tekrar her şeyin belirsiz olduğu "alacakaranlığa" döner, huzursuzluğu tercih eder. Aslında tercih bile değildir bu karar verememenin gerilimi hep sürecektir.

Modern insan, Kadim geleneği unutmanın bedelini böyle öder, yine de bir bedel ödediğini düşünmez.

Yanlış sorularına cevap arar durur...