Yaratıcı drama olmadan, çocuk eğtiminde başarı elde edilemez..

 Ülkemizin eğitim sisteminde çizilen zikzaklar nedeniyle çocukların sosyal davranışlarında ve kendilerini ifade ediş biçimlerinde, yaşadıkları  önemli sorunlara tanık oluyorum.

  İlköğretim çağındaki çocuklara verdiğim, dil ve anlatıma yönelik  özel derslerim sırasında, gördüğüm en büyük eksikliğin -yazıyla ve sözle anlatım -sorunları olduğunu vurgulamalıyım.

Bunlar :

a- Konuşma bozuklukları ve diksiyon sorunu,

b- Güzel ve anlamlı okuyamama,

c- Bu nedenle okuduğunu anlayamama,

d- Ünitelerin, özllikle  dilbilgisi konularında, seviyelerine uygun biçimde, bilinçli serpiştirilememiş olması.

e- Tamamen test çözümüne yönelik sınavlar nedeniyle, kjişisel gelişimleri dondurulan çocukların dışa dönük sosyalleşmelere kapalı oluşları.

f- El yazısının zorunlu olması nedeniyle, yeterince özenilmediğinden çarpık çurpuk; estetikten yoksun-reçete gibi-yazı yazmaları.

...

Bu türlü sorunları daha da sıralayabiliriz...

Özel okullarda okumayan, semt- mahalle okullarında okuyan çoğunluk ailelerin çocukları, kendilerini ifade edememe sorunsalıyla karşı karşıyalar.

Çocuk okuduğundan, gördüğünden çok kendini içinde bulduğu, yaparak-yaşadığı aktiviteleri daha güzel algılar.

Bunun için de -tüm dersler için geçerli olan- yaratıcı drama çalışmaları çok yararlıdır.

Tanıdığım velilerden ve öğretmenlerden gelen istek üzerine, tek tek anlatmak yerine, zamanla toplumun geniş katmanlarına ulaşacağına inandığım bir blog yazmayı yeğledim.

....

 YARATICI DRAMANIN GENEL KAZANIMLARI :

    - Kendini tanımayı,
    - Ötekini tanımayı sağlar ve
    - Farkındalık kazandırır,
    - Kendi başına düşünmeyi ve olaylara, olgulara eleştirel bakmayı sağlar,
    - Grup içinde işbirliği yapabilme özelliğini geliştirir,
    - Sosyal ve psikolojik duyarlılık yaratır,
    - Konuşma, dinleme, okuma, yazma becerilerini geliştirir,
    - Sözel olmayan iletişimin araştırılmasını sağlar,
    - Yaratıcılık ve estetik gelişimi sağlar,
    - Etik değerlerin gelişimini sağlar,
    - Güven duygusunun gelişmesini sağlar,
    - Bedenini tanımayı sağlar,
    - Yeni davranışlar geliştirmeyi sağlar,
    - Sanat formlarına karşı duyarlılık sağlar,
    - Duygunun sağlıklı boşalımına olanak verir,
    - Kendini ifade etmeyi sağlar,
    - Bilgiye ulaşmaya ve onu kullanmaya istekli duruma getirir ve kendi öğrenme ritmini bulmayı sağlar.
    - Sorumluluk almayı sağlar,
    - Grupla yaratma keyfini ve eğlenmeyi sağlar.

    - Grup dinamiği oluşturma
    -Sözel ve Bedensel ifade
   -  İletişimde özgüven
   - Farkındalık
    -Sorunlarla başa çıkma ve çözüm yaratma
    -Öfke Kontrolü
    - Olay ve olgulara eleştirel bakış
    -Empati kurma
    -Kadın – Erkek ilişkilerine bakış
    - Anne – Baba / Çocuk ilişkisi


***********

Özellikle ilk ve ortaokul öğretmenleriyle, velilerin yararlanması için, aşağıda yer alan, bazı minik yaratıcılık oyunlarına yer veriyorum...

....

Yaratıcı Drama oyunları:

KEDI FARE

Çocuklarlardan bir tanesi kedi rolünü, diğerleri fare rolünü üstlenir.

Fareler sınıfın çeşitli köşelerine saklanır.

Kedi uyur.

Öğretmen yönergelerle dramayı yönlendirir.

Kedi uyuyor, fareler çok acıkmış ve kedinin önüne bir tabak süt var. Fareler sütten içmeye çalışıyor. Ama kedi yanına yaklaşan fareleri hemen yakalıyorDrama tüm fareler yakalanana kadar sürdürülür.

Dramanın sonunda fare ve kedi olanın nasıl bir duygu olduğu sorulur.Fareler karınlarını doyurmak için ne yapabilirlerdi?

..........

 

KIRMIZIYI SEVIYORUM

Kırmızıyı Seviyorum Hikâyesi anlatılır.

Kırmızı rengi çok seven Nunu adında bir çocuk varmış. Nunu’nun odasındaki tüm eşyalar kırmızı renkliymiş. Yatağı, pijamaları, terlikleri, havlusu,

oyuncak ayısı bile kırmızı renkliymiş. Nunu annesi ile birlikte alışverişe çıkmış. Önce manava uğramışlar. Nunu annesinden kırmızı renkli elma ve domates almasını istemiş. Sonra bakkala gitmişler. Nunu yumurtayı hiç sevmiyormuş. Annesinin yumurta almasını istememiş ama annesi yumurta almış. Annesi Nunu’ya nasıl yumurta yedireceğini, yumurtayı nasıl sevdireceğini bilmiyormuş.

—-Sizce Nunu’ya yumurtayı sevdirmek için ne yapabiliriz?

Annesi bir sabah Yumurtaları haşladıktan sonra kabuklarını kırmızı renge boyamış. Nunu kırmızı renkli yumurtayı görünce çok şaşırmış. Kabuklarını soyup yumurtayı yemiş. O günden sonra annesi yumurtaların kabuklarını kırmızıya boyamış. Nunu da yumurtasını severek yemiş.

......

Hikâyeden sonra çocukların yere sırt üstü uzanmaları istenir. Çocuklardan gözlerini kapatmaları istenir. Hafif bir müzik eşliğinde çocukların hayal kurmaları söylenir. Şu anda bir ağacın altındasınız. Hafif bir rüzgâr esiyor. Burnunuza çiçek kokuları geliyor. Sizce bu çiçekler hangi renklerdedir. Düşünelim. Yavaşça gözlerimizi açalım.

—-Hangi kokuları duydunuz?

—-Çiçekler ne renkti?—-Siz en çok hangi rengi seviyorsunuz?

.....

BEBEK, ÇOCUK, YAŞLI

Çocuklardan sırasıyla önce bebek, daha sonra çocuk, en son olarak da yaşlı insanların nasıl hareket ettiği ile ilgili canlandırma yapmalarını ister.

Çalışma doğaçlama olarak yapılır ve öğretmen sorularla çocukları yönlendirir. (Örnek sorular; Bebek nasıl yatar? Nasıl yürür? Yaşlılar nasıl yürür?)Bebek, abla, ağabey, anne, baba büyükanne, büyükbaba rolündeki çocuklar bir hikâye canlandırırlar. (örneğin bir bayram ziyareti)

.......

VUCUDUMUZDAN CIKAN SESLER

Vücudumuzu kullanarak hangi sesleri çıkarabiliriz? Her çocuğun vücudunu kullanarak ses çıkarmasına rehberlik edilir.

İKİ

Çocuklardan vücutlarını kullanarak 2 sayısını oluşturmaları istenir.

İkişerli eş olarak müzik eşliğinde hareket etmeleri istenir.

Gözlerini kapatarak 2 sayısını düşünmeleri istenir.İki kişi neler yapabilir anlatmaları istenir.

....

GÖÇMEN HAYVANLAR

Bir çocuk leylek olur

Bir çocuk da ayı olur.

Diğer çocuklar da başka göçmen hayvan rolleri üstlenirler.

Leylek arkadaşından ayrılamadığı için göç etmeyi unutur ve kış gelir.

Ayıcık da kış uykusuna yatmak ister leylek şimdi ne yapacak?Çocukların doğaçlama olarak hikâyeyi tamamlamaları istenir.

....

YAPRAK

Çocuklardan birer yaprak olur.

Yapraklar ağaçtan düşmek üzeredirler ama düşmek istemiyorlar.

Ne yapabileceklerini düşünüp pandomimle anlatırlar.

DUYGULAR

Çocuklar seçtikleri arkadaşlarıyla küçük gruplar oluştururlar.

Bu gruplar sırayla içinde duyguların geçtiği hikâyeler anlatır ve canlandırırlar.Çocuklara çeşitli sorular sorularak hikâyelerini zenginleştirmeleri sağlanır.

....

GÜNEŞİM OLUR MUSUN?

Çocuklara rolleri verilir.

Rollerine uygun sanat köşesinde aksesuarlar yaparlar.

Çocuklardan biri güneş diğerleri ağaç, çiçek ve çeşitli hayvan rollerini üstlenirler. Güneşin arkası dönüktür. Her çocuk önce ismini sonra ne olduğunu söyler.” Benim adım…. Ben bir ağacım” Ardından “Lütfen güneş beni ısıtır mısın ?” der. Böylece tüm çocuklar isimlerini söylemiş olurlar ve hepsi birer varlığı canlandırırlar. Oyun sırasında güneş de soru sorar. “Neden üşüyorsun vb.”Dramanın sonunda çocuklara hissettikleri ile ilgili sorular sorulur.

....

HASTALIK MI? SAGLIK MI?

Sınıf iki gruba ayrılır.

Bir grup sağlıklı çocuk, bir grup da mikrop olur.

İki çocuk da ilaç olur.

Mikroplar sağlıklı çocukları çeşitli yollarla hasta etmeye çalışır.Dramanın sonunda çocuklarla hissettikleri duygularla ilgili sohbet edilir.

...

MEVSİMLER

Öğretmen mevsimlerin nasıl oluştuğunu anlatmak için iki çocuğa rol verir.

Güneş olan çocuğun eline fener verilir ve çocuk güneş ışığı oluyormuş gibi feneri sallar. Diğer çocuk dünya olur.

Dünya olan çocuğa da bir göbek yapılır. Türkiye’nin Dünya’nın üstünde yer aldığını vurgulamak için Türkiye haritası göbeğin üstüne yapıştırılır.

Dünya olan çocuk hem güneşin hem de kendi etrafında döner.

Bazen göbeğin üstünü bazen de altını gösterir. Öğretmen dünya olan çocuğu bazen durdurarak hangi mevsimde olduğumuzu sorar.Çocuklar da (yaz, kış, soğuk, sıcak vb. cevaplar olur.) bu şekilde mevsimlerin oluşumunu anlatır.
......

İyi Haber Kötü Haber

Yaş grubu:  7-14   

                                            
Grup büyüklüğü:  Tüm sınıf veya daha küçük bir grup

Gerekenler:

Daire şeklinde oturulacak bir boşluk

Aktivite

Bu aktivite dairesel hikaye anlatımı şeklinde yapılmaktadır, her çocuk hikayeye sırayla bir cümle eklemektedir. Fakat bu sefer çocuklara, "iyi haber şu ki..." ya da "kötü haber şu ki..." diye başlamalarını söyleyin.

Çocukların iyi ya da kötü haberlerinin bir önceki çocuğun söylediği ile bağlantılı olmasını sağlayın. Hangi durumda iyi veya kötü haberin bu hikayeye uygunluk göstereceği bazen zor olacaktır. Bu durumda hikayeyi sizin başlatmanız ve pek çok olasılık yaratmanız işe yarayacaktır.

Örneğin;

Öğretmen: Bu, küçük bir köyün dışında, küçük bir evde ve çok mutsuz olarak yaşayan Ayşe, Mehmet ve ailesinin hikayesidir.

 

Çocuk A: iyi haber, daha büyük bir eve taşınacaklarmış.

Çocuk B: Kötü haber, yeni evin çok odası olmasına rağmen, odaların şimdiki evdekinden çok daha küçük olmasıymış.

 

Çocuk C: İyi haber, aileye küçülme tozu verilmiş ve hepsi de küçülmüşler.

Çocuk D: Kötü haber, bütün yiyecekleri çok yüksek bir dolaba konmuş ve yetişemiyorlarmış.

Bu aktivite çocukları, bir önceki arkadaşlarını iyice dinlemelerine ve onlara cevap vermelerine cesaretlendirir. Bu beceriler grup çalışmasında çok önemlidir. Onların bu becerileri geliştikçe, siz kurallarda değişiklikler yapabilirsiniz, böylece bir önceki çocuğun söylediğinin tam:tersine fikir üretmelerini de önlemiş olursunuz.

Örneğin çocuk D, "kötü haber, küçültme tozu işe yaramadı" dememelidir.

......

Kayıp Mazeret Dilekçesi

 Yaş grubu:

7-14

Grup büyüklüğü:

3 kişilik gruplar

Gerekenler:

Özel bir materyal gerekmez.

Aktivite

Her gruptaki üçlüye, bir öğretmen, bir müdür ve bir de öğrenci rollerini üstlenmelerini ve aşağıdaki oyunu canlandırmalarını söyleyin.

Okul yenidir ve okula gelmeyen çocuklar için katı kuralları vardır. Çocukların okula döndükten i/k gün anne veya babalarından, neden gelmediklerini açıklayan bir kağıt getirmeleri gerekmektedir.

Çocuk kendi mazeret dilekçesini bulamamaktadır. Annesi yazmıştır, fakat o belki de almayı unutmuştur. Ya da yolda düşürmüş olabilir. Öğretmene ne söylemelidir? Öğretmen çocuğa inanıp inanmamakta tereddütlüdür ve müdüre gider. Öğretmen ne söyleyecektir?

Müdür ne söyleyecek ve ne yapacaktır?

..........

Reklamlar

Yaş Grubu:

7-14

Grup Büyüklüğü:

4-6 çocuk

Gerekenler:

Bir video kamera ve oynatıcı (İsteğe bağlı)

Aktivite

Çocukların yabancı olmadığı televizyon reklamlarını tartışınız ve onları neyin etkili yaptığını düşününüz.

Çocukların oluşturduğu gruplara kendi televizyon reklamlarını yaratmalarını söyleyiniz.

Yakında gerçekleşecek bir okul etkinliğinin (konser, kermes .. .vb.) ya da sattıkları bir ürünün veya hizmetin (okul tişörtü, okul kitapları veya sınıfın ürettiği bir hizmet., .vb.) reklamını yapabilirler. Reklamlar toplantıda "reklam arası" zamanında gösterilebilir ya da videoya çekilerek velilere oynatılabilir.

.........

İzleme

Reklamlarda müşteriyi ikna etmek için kullanılan teknikleri tartışınız.

Şekil Verme

 Yaş grubu:

5-14

Grup büyüklüğü:

Çiftler

Gerekenler:

Geniş bir alan, teyp, kaset

 Aktivite

 Her çiftteki çocuklara kimin "A", kimin "B" olacağına karar vermelerini söyleyin. "A" nın bir miktar oyun hamuru görevi göreceğini, 'B" nin de "A"ya bir sekil vereceğini açıklayın.

Modellerin mutlaka belli bir şeye benzemesi gerekmemektedir. Çocuklar modelleri ile uğraşırken hafif bir müzik çalmak faydalı olacaktır. Çocuklar birkaç dakika beraber çalıştıktan sonra, "B" lere, durup kendi sanat eserlerini övmelerini söyleyin. Sonra da "A"lara, pozisyonlarını değiştirmeden odanın etrafında dolaşmalarını söyleyin. Bazıları bunu diğerlerinden daha zor yapacaklardır. Daha sonra çiftlerden rollerini değiştirmelerini isteyin.

........

 İzleme

Çocukların oyun hamuru ile  çalışmalarını sağlayın. Çiftleri bozmayarak birbirlerinin gerçek modellerini, hamurdan yapmalarını isteyin yapmalarını isteyin

Sessizlik

 Yaş grubu:

9-14

 Grup büyüklüğü:

Bütün sınıf, çiftler halinde

 Gerekenler

Geniş bir alan

 Aktivite

Her çifte bir durum örneği verin ve bunu sessiz bir drama haline getirmelerini söyleyin. Durumlar aşağıdaki gibi olabilir:

·        Evde patates kızartıyorsunuz tava birden alev alıyor. Komşunuza gidip, onun telefonunu kullanarak itfaiyeyi arayacaksınız. Sesiniz kısılmış ve konuşamıyorsunuz. Söylemek istediğinizi nasıl anlatacaksınız?

·        Derede bir köpek boğuluyor ama siz kendi başınıza ona ulaşamıyorsunuz. En yakındaki kişiye koşuyorsunuz ve gelip size yardım etmesini sağlamaya çalışıyorsunuz. Hiç bir kelime kullanmadan ne yapmasını istediğinizi açıklayın.

·        Bir doğum günü partisi için kek pişiriyorsunuz ama yumurtayı yere düşürüyorsunuz ve başka yumurtanız da kalmamış. Komşunuzun evine gidip, hiç bir kelime kullanmadan ne istediğinizi ve neden istediğinizi açıklayın.

·        Her çifte kendi sessiz dramalarını sınıfın geri kalanına anlatmalarını söyleyin.

 İzleme

Çocuklar bu şekilde çalışma konusunda kendilerine güven duyunca, benzer bir durumu kendilerinin düşünmelerini ve durumu bilmeyen bir eşle çalışmalarını söyleyin. Eş, anlatmaya çalışılan sorunu tahmin edebilecek mi?

***********************

Bu örnekleri çoğaltmak öğretmenler için hiç de zor değil...

Böylece, yaparak-yaşayarak öğrenmenin hazzını duyan çocuk kendi oyun dünyası içinde kısa bir zaman diliminde, yaşamının tüm dönemlerinde karşısına çıkabilecek birçok zorluğu, kendini ifade edebilme melekesini kazanarak aşacaktır.

*** Çocuklar, geleceğimizdir...Geleceğimizin huzurlu ve refah içinde geçmesini isteyen toplumlar, gayrı menkule ve otomobile yatırım yapmaya özendikleri kadar, çocuklarının eğitimine  de özenmelidir.

..............

Bu konuda,MB de  daha önce de çok yazı yazdım... Bir hayli de çok tık lanmış..Umarım yararlı olmuştur..

Örnek yazılarımdan: http://blog.milliyet.com.tr/bag-bozulacak-uzumler-gelin-olacak----/Blog/?BlogNo=61549