Yaşamdan ve gelecekten sorumluluk duyanlar için: “Permakültür”

Enerji ihtiyacımız artarken yaşadığımız sorunlar. Tükettiğimiz gıdaların üretimindeki girdiler, girdilerdeki artış, çevre sorunları, tarımda yeni fikirlerin ortaya çıkmasına neden olmakta. Sorunları ortaya çıkaran bizsek, çözüm bulmak ta bizim işimiz diye düşünenler permakültürü ortaya çıkardı. Permakültürdeki düşünceler ve bilgi geleneksel tarım yöntemlerini içerdiği gibi, modern teknolojiyi ve bilimi de temel alır. Doğanın ekolojik sistemini örnek alması en önemli özelliğidir. Petrolsüz büyüyen ağaçlardan oluşan doğal bir ormanın, tarlaya uygulanışıdır bir anlamda… Bu şekilde yaratılan ekosistemle yiyecek ihtiyacımızın karşılanması amaçlanmaktadır. Ormanda dökülen yaprakla, ölen bitkiler diğerleri için bir yaşam kaynağı. Bahçemiz için bir yaşam kaynağı oluşturmak ve uygun bir desen haline getirmek permakültürün prensiplerinden…

Mantarlar ve bakteriler ölü organik maddeleri değişime uğratarak bitkilerin ihtiyacı olan minerallere dönüştürürler. Bitki çeşitliliğine bağlı olarak örneğin aromalı bitkilerdeki kimyasallar diğer bitkiler için faydalı olabilmekte. Önemli olan bu ilişkileri oluşturabilecek ortamları planlayıp hazırlayabilmek. Permakültür, permanent (kalıcı) agrikültür (tarım) olarak başlamış ve bugün şehir planlaması, inşaat gibi alanlarda uygulanmaktadır. Permakültürde etik değerler önemlidir. Bu değerler dünyaya, insana özen gösterme, yeryüzünü koruma, fazlalığı paylaşma ya da yeniden yatırım yapmaktır. Bunların ötesinde kendi yaşamlarımız ve çocuklarımızın yaşamları için sorumluluk almaktır. Permakültürde var olanın en iyisi korunurken, yeni yöntemler de ilave edilerek düzeltmeler yapılmaktadır. Çözümler ülkeden ülkeye değişebileceği gibi, bölgeden bölgeye de değişecektir. Çiftçinin ihtiyaçları, yerel şartlar düşünülerek planlamalar yapılır. Permakültür tavuğunu örnek verirsek; Permakültür tavuğunun yiyeceği genellikle evde yetiştirilir. Tavuk bahçesinde tavukların yiyebileceği tohum ve meyvelerin yetiştiği ağaç ve çalılar vardır. Tavukların bahçesine yakın bir buğday tarlası, meyve bahçesi veya sebze bahçesi varsa tavuklar buralardan yararlanabilir. Buğday hasadından sonra tavuklar tarlaya salınırsa dökülen tahılı yerler. Böylece tavuklar kimsenin işine yaramayacak dökülen tahılı yiyerek kendileri için bir kaynağı değerlendirir. Meyve bahçesinde, yaşam evrelerinin, topraktaki kısmında olan zararlı böcekleri tavuklar yiyerek zararlı böcekleri kontrol altında tutarlar. Tavuk ve meyva bahçesi arasındaki işbirliği., pemakültürün sürekli geliştirmeye çalıştığı karşılıklı yardımlaşmaya dayanan işbirliğidir. Aynı işbirliği sebze bahçesi ve tavuk için de geçerlidir. Buna ‘tavuk traktörü’ adı verilir-Bu yüzlerce tavuğun pulluk ya da saban önüne bağlanması anlamına gelmez. Tavukların doğal davranışları gagalama ve eşelenmelerinden faydalanmadır. Böylece yabani otlar ve zararlı böcekler kontrol altına alınır.

Tavukların ekin tarlasıyla, meyve bahçesiyle ve sebze bahçesiyle ilişkileri, permakültürün iki prensibine daha örnektir. Birincisi, her ihtiyaç bir kaç yönden karşılanmalıdır. Biz de tavuklarda olduğu gibi besinlerimizi çok yönlü elde etmeliyiz. Dünyada besin ihtiyacı başlıca dört bitkiyle sağlanmakta; pirinç, buğday, mısır, patates. Değişen koşullar, örneğin küresel ısınmayla bu besin maddelerinde azalma durumunda etkilenmemiz çok fazla olacaktır. Bunun için beslenmedeki ana besin maddelerini çok fazla artırmalıyız. İkinci prensip ise; her bitkinin, hayvanın ve binanın birden çok fonksiyonu olmalıdır. Bitkilerin çoğu veya hayvanlar birden çok ürün verirler. Gagalama ve eşeleme bir ürün olarak görülmelidir. Özenle seçilen hayvan ve bitkilerle, elde ettiklerimiz daha fazla çeşitlilik te olur. Permakültür büyük ölçüde planlamayı kapsar. Uygun ilişkileri ortaya çıkarabilmek için her şeyin doğru yerde olması önemlidir. Kümes tarlanın veya meyve bahçesinin yanındaysa, işbirliğinin sağlanması için kapıyı açmamız yeterlidir. Kümes ve sera yan yanaysa ısı ve gaz değişimi sağlanır. Günümüzde ekili alanların veya bahçelerin düzenlenmesinde, nasıl işleyeceğinden çok göz zevkine önem veriliyor. Permakültür prensipleriyle yapılan bir düzenlemede başlıca hedef mümkün olan üretimi sağlamak, kendi koşullarıyla yaşaması ve sürdürülebilir olmasıdır

Kaynak: Fındık Kabuğunda Permakültür PATRİCK WHİTEFİELD, NDA, Çeviri; Ünzile Tekin 2008, İsveç