Yaz okulu

Deniz, güneş ve göz alabildiğine uzayıp giden kumsallar. Akdeniz’in köpürüp gelen, kumsallarda küçülüp serilen, ipek gibi ince kumlara dokunup yavaşça çekilen dalgaları. Sahil boyunca arkada oluşmuş kum tepeleri. Hemen arkada alabildiğine uzanan düzlükler. Uzaklarda, Toroslardan kopup Akdeniz’e ulaşmak için yön değiştiren Akdağlar....

Gündüz yakıcı güneş, akşam günbatımı kızıllaşan denizden gelen esintiler ve yaprak kıpırdamayan gecelerde ay ışığı söyleşileri. Gitar eşliğinde söylenen şarkılar, saz eşliğinde çekilen halaylar, söylenen türküler..

Burası Patara. Fethiye, Kaş arasında kilometrelerce uzayan ince kumlu plajlarıyla ünlü bir Akdeniz sahili. Sahilin bitiminde, kumların altında kalmış bölümler, makilerle sarılmış alanları ile antik Likya kenti, Patara. Güneş ve sanatların tanrısı Apollon ve bereket tanrıçası Artemis’in doğduğu ketn. Işık ülkesi Likya’nın çok önemli liman kentlerinden birisi.

Likyalıları yıllar önce “Likya Efsaneleri” adlı kitabımı yazarken tanımıştım. Anadolu uygarlıkları içinde Likyalıların kendilerine özgü yanları ile çok özgün bir konumda olduklarını kendi eserlerinde gördüm. Kayalara oydukları ev biçimindeki mezar anıtları, tarihte Likya lahitleri olarak anılabilecek mezar anıtları, özgürlüklerine düşkün efsaneleri ile onları tanımak ve yazmak benim için çok güzel ve ayrıcalıklı bir duygu. (1)

Patara’da yıllardır Akdeniz Üniversitesi öğretim görevlileri ve öğrencileri her yaz hummalı bir çalışma yürütüyorlar. Kumlar altında kalmış, makilerle kapatılmış Patara kentinin antik dönemdeki yaşamını gün ışığına çıkarmak için uğraşıyorlar. Ellerinde minicik süpürgeleri, kazmaları, kürekleri, el arabaları, kızlı erkekli kare kare böldükleri alanlarda durmadan her biri birer karınca gibi yaz boyu çalışıyorlar. Çıkardıkları parçaları temizleyen, onları birleştiren, yapıştırarak binlerce yıl önceki ellerin tuttuğu vazoyu eleriyle okşayarak, bir eser yaratıcısı gibi raflarda yerini almasını sağlayan öğrenciler. Günün ortasındaki molalarda ve akşamları kampta yaşanan unutulmaz anılar, yaşanan eğlenceler, şarkılar, türküler, yıkanan bulaşıklar ve çadırlarda çekilen deliksiz uykular......

Benzer bir yaz okulu çalışmasını Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi öğretim üyeleri ve öğrencileri; İzmir’in Ödemiş ilçesine bağlı Birgi kasabasında yaşıyorlar. Birgi, Eğe’nin önemli dağlarından Bozdağların güney yamaçlarına kurulmuş önündeki Küçük Menderes Irmağı’nın suladığı bereketli ovaları kuşbakışı seyreden bir kasaba. Yörede bir zamanlar hüküm süren Aydınoğulları Beyliği’nin başkenti. İçinden berrak suların çağladığı, yeşillikler içinde; eski, kendine özgü mimarisiyle bilinen evleri tek tek onarılmakta, çizimleri yapılmakta, fotoğrafları çekilmekte, yöre insanının gelenek ve görenekleri, giyimleri kuşamları, yaşama biçimleri belgelenmekte. Bu yaz okulu çalışmasına Birgili öğrenciler de katılmakta.

İzmir, Urla İskelesi Limantepe kazılarında, Manisa, Ahmetli, Salihli arasıda Lidyalılardan kalma, Sart harebelerinde , Çorum’da, Hattuşaş’ta Hititlerle , Güneyde Klikya bölgesinde, doğuda Urartu’da, kuzeyde Amazonların ülkesi, Terme’de,Trakya düzlüklerindeki höyüklerde, yurdun her köşesinde bu “Yaz Okulu” yaşamı, arkeoloji öğrencileri ve öğretmenleri ile her yaz yaşanmaktadır.

Benzer yaz okulları, üniversitelerimizin her bölümü için yapılabilir, yapılmalıdır. Resim bölümü bir kenti resimlemeli, heykel bölümü kenti heykellerle süslemeli, sinema bölümü yerel belgeseller oluşturmalı, tıp öğrencileri, sağlık taramaları yapmalı, eczacılık, biyoloji bölümleri yerel doğal ürünleri incelemeli, hukuk, siyasal, tarih, edebiyat bölümleri kendi alanlarında çalışmalar yapmalı, eğitim bölümleri; ana, ilk ve ortaöğretim öğrencilerine yaz okulları açmalı ve öğretim görevlileri ile birlikte tüm yurttaki çocuklarımız ve gençlerimiz sosyal sorumluluk projeleri ile üretime katılmalıdır. Eğlenmeli, dinlenmeli ve ürettiğinin mutluluğunu çevresi ile paylaşmalıdır.

Trakya Üniversitesi öğrencileri, Kars Kafkas Üniversitesi’nde, Karadeniz Teknik Üniversitesi öğrencileri, Çukurova Üniversitesi ve çevresinde, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi öğrencileri, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi’nde ve çevresinde yaz okulu çalışmalarını yapmalı, bir bölgedeki üniversitemiz, yüksekokulumuz veya eğitim kurumumuz yerel yönetimlerle birlikte başka bölgedeki öğrenci değişimi yöntemi ile çocuklarımızın ve gençlerimizin ülkelerini ve ülke gerçeklerini erken tanımaları ve üretime katılarak becerilerini geliştirmeleri sağlanmalıdır. Ulusal düzeyde gerçekleştirilecek yaz okulları uygulaması,Avrupa Birliği ülkeleri düzeyinde de yapılmalıdır. Bu anlayışla gerçekleştirilecek yaz okullarına; ülkenin gereksinimi olduğu gibi geçlerimizin, çocuklarımızın da kişiliklerinin oluşması, becerilerini özgürce geliştirmeleri bakımından gereksinimleri vardır.

Hasan Barışcan

hbariscan@milliyet.com.tr

1) Likya Efsaneleri-Hasan Barışcan-İnkılap Yayınları