Yeme- içme adabı...

Yemeğe ve içmeye besmele ile başlanmalı. Yeme-içme kesinlikle sağ elimiz ile yapılmalı. Yenilen yemekte kesinlikle kusur aranmamalıdır. Yemeğin sonunda Allah (C.C.)’a vermiş olduğu rızıklar için yemek duamız yapılarak şükredilmeli eğer yapacak bir yemek duası bilinmiyorsa en azından “Elhamdülillah” diyerek Allah (C.C.)’a şükredilmelidir.

Allah (C.C.); “Ve yiyiniz, içiniz ama israf etmeyiniz” (1) buyurarak yemekte israftan kaçınmamızı emretmiş olup, Peygamber Efendimiz (S.A.V.) ise; “İsrafta kibir ve gururda bulunmaksızın size helal kılınanlardan yiyiniz, içiniz, tasadduk ediniz ve giyininiz” (2) buyurmuştur. “Peygamber Efendimiz (S.A.V.) bir başka Hadis-i Şerifin de ise; “Besmele çek, Sağ elinle ye! Hep önünden ye” (3) buyurmuştur.

Ayrıca yemeğe başlarken besmele unutulursa eğer “Bismillâhi evvelehü ve âhirehü” veya “Bismillâhi vel evvelü vel âhirü” denilmelidir. Bu konu ile ilgili olarak Ümeyye İbni Mahşi (r.a.)’ın rivayetinde Peygamber Efendimiz (S.A.V.), yanında birisi ile birlikte yemek yiyordu. Adam son lokmaya kadar besmele çekmedi. Son lokmayı ağzına götürürken hatırladı ve “Bismillâhi evvelehü ve âhirehü (baştan sona bismillah)” dedi. Bunun üzerine Resullullah Efendimiz (S.A.V.) tebessüm etti ve; “Şeytan onunla birlikte yemek yiyordu. Adam besmele çekince, şeytan tüm yediklerini kustu” (4) buyurdu.

Yemeğin önemli adablarından biri de; kalabalık halinde topluca yemektir. Aile fertlerinin ayrı ayrı yemesi dinimizce de hoş karşılanmamıştır. Peygamber Efendimiz (S.A.V.); “Allah nazarında yemeklerin en hoşu, üzerine uzanan ellerin çok olduğu yemektir” (5), “Hep beraber yiyin, dağılıp ayrılmayın, zira bereket cemaatledir” (6) buyurmaktadır.

Vahşi bin Harb’den rivayetle: Kendisine, “Yiyoruz fakat bir türlü doyamıyoruz (ne yapalım?)" diye dert yanan bir kimseye Peygamber Efendimiz (S.A.V.) sorar; “Yemeği ayrı ayrımı yiyorsunuz, yoksa beraber mi?” adam; “Ayrı, ayrı” deyince, “Öyle ise sofraya beraber oturun, besmeleyi çekin, bitince Allah’a şükür edin, yemek hakkınızda mübarek kılınır” (7) buyurmuştur.

Günümüz koşturmacasında boğulan ve erozyona uğrayan aile fertleri arasında ilişkilerin tamiri de topluca oturulan yemeklerde mümkündür. Topluca oturulan yemeğe önce büyüklerin başlaması, sofralarda yemek esnasında nezih ve hoş mevzuların konuşulması ve güzel hikayelerin anlatılması umumi bir adab olarak benimsenmiştir. Böylece aile fertleri arasındaki muhabbet ve ülfetin artması amaçlanmış olmakla birlikte, günün telaşı ve koşuşturmasına kapılan bizlerin, yemek vakitlerinde hep beraber oturulan sofralarda; hem yemek yeme, hem de aile büyükleriyle yapılacak muhabbetler vesilesiyle günün muhasebesini yapma ve yorgunluğunu atma fırsatını, hem de yaptığımız hatalar veyahutta tıkandığımız noktalarla ilgili istişare yapma fırsatını bulmuş oluruz.

Nice kalabalık masalarda (sofralarda) oturulup, yenilen yemeklerde bulunmak temennisiyle...
Sağlıcakla Kalın... 

DİPNOT
1- Kur’an-ı Kerim, el-Araf Suresi, Ayet No: 31.
2- 500 Hadis, Hadis No: 294.
3- Buhari, Et’ime 2, 3- Müslim, Eşribe 108 (Riyazü’S Salihin C. 4, s. 203).
4- Ebu Davud, Et’ime 15- Nesai, es-Sünenü’l kübra, Adâbü’l-ekl 15 (Riyazü’S Salihin C. 4, s. 209).
5- et-Terhib vet-Tergib, C:3, s.134
6- İbn-i Mace, Et’ime, 17.
7- Ebu Davud, Et’ime, 15