Yeni banknotlardaki 12 güvenlik önlemini bilmeden sahte parayı tanımanın tek bir yolu

Ülkemizde artık bir gelenek haline gelmiştir. Tedavüle yeni paraların sürülmesi gündeme geldiğinde, Merkez Bankası yetkilileri basın mensuplarını toplar ve basın açıklaması mahiyetinde bilgiler sunarlar.

Başlarlar anlatmaya; efendim yeni paranın şu özelliği taklit edilemez, bu banknotun güvenlik önlemleri bir önceki banknotlara göre işte şu kadar kat artırıldı, ışıkta baktığınızda…

Uzar da gider.

Hiç şüphesiz bu açıklamalar yapılmalı ve efkâr-ı umumiye uygun ve anlaşılır bir dille bilgilendirilmelidir. Muhtemelen diğer dünya milletlerinde de tanıtım usulü üç aşağı beş yukarı aynıdır.

Milliyet Ekonomi servisinin son dakika haberine göre Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nca 1 Ocak 2009 yılında tedavüle çıkarılacak yeni banknotlarda 12 güvenlik önlemi bulunuyor.

Bunlara hiç değinmiyorum.

Çünkü yine hepinizin artık alıştığı terminolojiyle; filigran, emniyet şeridi, gizli Atatürk, kabartma baskı ve sair rutin detaylar…

Haberi okur okumaz, uzun zamandır görüşemediğim ve sahte parayı tanıma konusunda uzman olan bir arkadaşımın yanına gittim. Bu sayede hem onu görecek hem de bilgi edinecektim. Kendisi uzun yıllar Türkiye’nin en eski bankalarından birinde veznedarlık yapmıştı.

Sahte parayı tanıması için eline alıp ışığa bakmasına ya da filigranına ya da bilmem nesine bakmasına hiç gerek yoktu. Baktığı anda paranın sahte olup olmadığını bir saniye içinde söyleyebiliyordu. Meslekten arkadaşları da onu bilirkişi kabul ediyorlardı.

Başladı anlatmaya; "Sahte para için anlatılan güvenlik önlemleri elbette doğrudur ancak son banknotlar için 12 güvenlik önlemi var deniyor ya, sıradan bir vatandaş o kadar ayrıntıyla uğraşmadan bu meseleyi hâlledebilir."

Peki ne yapmaları gerekir? diye sorduğumda kendinden emin bir şekilde şöyle cevapladı:

12 güvenlik önlemini tek güvenlik önlemine indirebilirler ve tek bir hamlede bu işi çözebilirler, sadece biraz vâkit ayırmaları gerekecek o kadar.

Başladı detayları vermeye: Vatandaşın yapacağı tek bir şey var. Alacak gerçek bir parayı, o paraya bakacak. Hem de öyle üç beş dakika değil. Saatlerce bakacak. O sırada çay ya da kahvelerini içebilirler. Bir radyo programı ya da müzik de dinleyebilirler. Gerçek bir banknotu alacaklar, önden, arkadan her açıdan bakacaklar. Sadece bakacaklar. Ancak bu iş saatlerce sürecek. Artık öyle bir noktaya gelecekler ki, beyinleri gerçek parayı tüm hücrelerine ve tüm gözeneklerine kadar zaten, onlar istememiş olsa da hafızaya alacak.

İşte gerçek parayla bu şekilde kurulan fiziksel ve görsel temas, bir süre sonra öyle bir noktaya ulaşacak ki, artık sahte para önlerine geldiği anda ‘bu para sahte’ diye bir saniyede karar verebilecekler. Kendilerine nasıl anladın? diye sorulduğunda da net cevap veremedikleri anda bu işi öğrenmişler demektir.

Hep çok kaliteli yemek yiyen birisinin tabağına tadı kötü ya da başka bir ustanın elinden çıkmış yemek konulduğunda, kişinin bu durumu hemen fark etmesiyle, sürekli gerçek paraya bakan birisinin eline sahte para verildiğinde de kişinin bu durumu hemen fark etmesi arasındaki benzerliğe dikkat çekti.

Mesleğe başladığı ilk günlerde bir üstadından bu şekilde eğitim aldığını ve birgün akşama kadar özellikle yabancı paraları bu şekilde nasıl da izlediğini anlattı.

Çok kısa sürede bu işi kavramanın başka bir yolu yoktur diye de ekledi.

Bilgilerini ve yılların tecrübesini biz Milliyet okurlarıyla paylaştığı için de kendisine teşekkür ettim.

Sabrın sonu ile