Yeni bir Soğuk Savaş'a doğru (mu)?

Dünya gündeminde yaşanan son gelişmeler, uluslararası sistemin yeni bir soğuk savaşa doğru sürüklendiği tartışmalarını gündeme taşımıştır. Bu tartışmaların ışığında gelişen gelişmeler tartışmaların doğruluğunu ispatlar niteliktedir.

ABD son zamanlarda terörle mücadele kapsamında dünyada yayılmacı bir siyaset izlemektedir. Bu yayılmacı siyasetin altında yatan gelişme ise enerji yataklarına sahip olmaktır. Afganistan ve Irak operasyonları buna bir örnektir. ABD, bunun yanında güvenlik açısından da Bulgaristan ve Romanya’da yeni üsler kurdu. Polonya ile de 3 milyar dolar askeri yardım karşılığında füze savunma sistemi kuruldu. ABD’nin yayılmacı siyaseti karşısında Rusya’nın tavrı ise Soğuk savaş tartışmalarını su yüzüne çıkarmıştır. Özellikle Polonya’da kurulan füze savunma sistemi sonrası cevabı bayağı sert olan Rusya, Soğuk Savaş sonrası ikinci kez diplomasi dışı müdahaleden bahsetti. İlkini de bilindiği üzere İngiltere ile yaşanan kriz sonrası Rusya genelkurmay başkanı dile getirmişti.

Bu bağlamda, Rusya, ABD'nin yeryüzündeki füze savunma stratejisi çalışmalarına, ulusal çıkarlarını tehlikeye sokabileceği için soğuk bakmakta ve ABD tarafından kuşatıldığını ifade ederek, gelişmeleri dikkatle izlemektedir.

Soğuk savaş döneminde iki kutuplu uluslararası sistemin genel geçerliğinin yok olmasıyla beraber dünyada bölgesel çatışmalar artmaktadır. Özellikle son gelişme ele alındığında, Gürcistan ile Rusya arasındaki sorun aslında ABD ile Rusya arasındadır. Rusya’nın bölgede aktör devlet olması ve ABD’nin bu bölgeyi NATO himayesinde kendisine bağlama girişimleri, tartışmanın odağında ABD ve Rusya olmasına neden olmuştur.

Rusya, 1991’den bu yana süre gelen zaman içerisinde siyasal, ekonomik ve askeri bakımdan yenilenmiş ve kendini geliştirmiş bir devlet olarak ortaya çıkmıştır. Vladimir Putin ile beraber ivme kazanan bu gelişmeler, ABD’nin hegemon siyaseti karşısında bir güç olarak günümüz dünya siyasetinde yerini almıştır. Rusya, askeri müdahale sözünden kaçınmamakta ve gerektiğinde uygulayacağını da Güney Osetya sorununda Gürcistan’ı bombalayarak göstermiştir.

Bu bağlamda, ABD, hem yeryüzünde hem de uzayda 'savunma' ve 'güvenlik' iddiasıyla silahlanmaya, yeni üsler açmaya ve küresel hegemonyasını kuvvetlendirmeye yönelirken; Rusya bu çalışmalara her fırsatta karşı çıkarak, askeri ve ekonomik 'tek kutupluluğun sona yaklaştığını' belirtiyor. Bu gelişmeler de doğal olarak 'yeni bir soğuk savaş mı?' sorusunu ve yorumlarını beraberinde getirmektedir.