Yeni CHP ve Köy Enstitüsü

Milletvekili Listeler açıklanınca, bilgisayarın başına oturdum değerlendirme yapmak için. Tuşlara basmadan kapattım bilgisayarı. Bir kaç gün, yazılı ve görsel basında yapılacak değerlendirmeleri izlemeyi yeğledim. 

Dilimde mütegallibe sözcüğü dolaşmaya başladı. Sözlük anlamından başka sosyal anlam yüklemeyi amaçlamıştım. " Niş ve Tuna valiliğine atanan Mithat Paşa, çiftçinin ve köylünün yoksul halini ve mütegallibenin baskısı altında ezildiğini görünce, çiftçiye yardım etmek amacı ile Zirai İkraz Sandığını kurdu."(1863 yılında Ziraat Bankasının ilk kuruluşu) 

Yıllardır derslerde söylediğim bu tümceler bedenimi kucakladı, yapacağım değerlendirmeler üzerine baskı kurdu. Beni sübjektifliğe itmeye başladı öğretilerim. 

Aşiret, toprak ağası ve eşraf kadrosunun oluşturduğu tutucu yapıyı mütegallibe sözcüğü ile tanımladığımızda veya anlam yüklediğimizde, konunun daha iyi değerlendirilebilineceği kanısındayım. Bu kadronun, cumhuriyetin kurulduğundan beri çağdaşlaşma süreçlerini engellemeye çalıştığı görülmüştür. 

Köy Enstitüleri ile CHP milletvekili adaylarının tespitinin ne ilgisi var diye sorabilirsiniz? İlk bakışta hiç bir ilgisi yoktur. Kulağımı tersten gösterme alışkanlığı, kuşkucu olmamı sağlamaktadır. 

Türk eğitim tarihinde Köy Enstitüleri önemli bir olaydır. Bu konuda, çeşitli araştırmalar yayınlandığı için üzerinde duracak değilim. Zamanın Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel ile İsmail Hakkı Tonguç'un önderliğinde gerçekleştirilen “Üretici Eğitim” veya “Üretim İçin Eğitim” uygulamasının ömrü kısa sürmüştür. 

Halk çocuklarının okuyarak köylünün aydınlanmasına önderlik yapmayı amaçlayan programların yaşama geçmesinden rahatsız olan güçlerin baskısı sonucunda, Köy Enstitülerinin kapatılması yoluna gidilmiştir. CHP tarafından uygulamaya konulan sistem, CHP tarafından kaldırılmıştır. Daha doğrusu CHP içindeki aydınlamaya karşı olan mütegallibenin temsilcileri " Komünist yuvaları, komünist yetiştiriliyor" söylem ve propagandalar ile kapattırmışlardır. 

Yazdıklarım bilinen şeyler. Bunların CHP milletvekili adaylarının tespiti ile ilgisi nedir diyebilirsiniz. 

Son yıllarda bazı aydınlar "Katı Laikçilik" sözcüğünü türettiler. Bir kısmı da" jakoben Kemalist devrim tasfiye edilmeden demokrasinin gerçekleşemeyeceğini" ileri sürdüler ve demokrasi kahramanı olarak ortaya çıktılar. Demokratik düşünce olarak tartışmaya açtıkları konular ise, feodal değerlerin topluma egemen olma siyaseti idi. Demokrasi adı altında her türlü etnik ve dinsel değerlerin toplumun yaşam biçiminde etkili olma savı, baş tacı olmaya başladı. 

CHP bu yaygaradan ürkmüştür. Tıpkı Köy Enstitülerinde olduğu gibi. Turban tartışmasından bunalınca, siyah çarşaflılara parti rozeti takılan törenler düzenlediler. Çeşitli toplantılarda dinsel ve etnik değerlerin öne çıkarılması çabası yoğunlaştı. 

Çağdaş toplumlarda bireyin içselleştirilerek yaşaması gereken değerlerin, toplumun önemli sorunuymuş gibi sunulması ve tartışılması karşısında, CHP de farklı söylemlerin peşine düştü. 

Lider değişikliğinde ortaya çıkan olay ve işleyen süreç, yaşanılan çelişkileri daha da artırdı. Kitle partisi olma fikri yanlış yorumlanmaya başlandı. Bazı aydınların tartıştıkları cemaat kültürünün, çağdaşlık ilkesinin nitelikleriyle çatıştığını ortaya koyamadılar. Aydınlanmanın yetersizliğinden dolayı halkın yaşadığı kaderci anlayışın değerlerine kucak açılması fikri, parti programı açısından tartışılması gerekirken, ortaya çıkan bazı sözcüler partinin propagandasına soyundular. 

Yaşanılanlar sıradan bir tartışma değildir. 1920 de devleti kuran ve çağdaş toplumsal değerleri amaç edinen bir parti, elit bir parti olma yaftasıyla başka boyutlara çekilmeye çalışılmıştır. Lideri eksen kayması yok dese de, milletvekili adayları ve söylemleri feodal ve tutucu değerlerin, partinin faaliyet alanlarında kendini göstermektedir. 

Çağdaş sosyal demokrat partinin kitlelerle kucaklaşmasının yöntemi farklıdır. Kimlik değerleri herkesin özgürce yaşacağı bireysel değerler olduğunu kabul ederek, halkın yoksulluğunun nedenlerini irdeleyen ve onlara çözüm projeleri sunan parti olmalıdır. Şehrin varoşlarında yaşayan halka, yoksulluğun kader olmadığı anlatılmalı ve çeşitli etkinliklere katılmaları sağlanarak aydınlanmaları sağlanmalıdır. Yoz kültürle ile özdeşleştirilmeye çalışılan dinimizin, her bireyin inançları doğrultusunda özgürce ibadetini yapabileceği gerçeği vurgulanmalıdır. Gençlerin çağdaş değerlerle bütünleşebileceği projeler gerçekleştirilmeli ve süreklilik kazandırılmalıdır. 

Feodal değerler ve özellikle cemaat kültürü ile özdeşleşen siyasal partilerin, çağdaşlığından nasıl söz edebiliriz? 

"Katı Laikçilik" "Jakoben Kemalist Devrimi" sloganı amacına ulaşmıştır. Köy enstitüleri CHP tarafından nasıl kapatıldı ise, çağdaş demokrasinin olmaz ise olmaz kuralı "Laiklik" ilkesinin de CHP tarafından sorgulanmaya başlanıldığını açıklamakla, çok ağır eleştirimi yapmış oluruz? 

Milletvekili adaylarıyla ilgili televizyonda yorum yapan sayın aydınlardan biri, “Yeni CHP’nin Ergenekon sanıklarının aday gösterilmesinin nedenini, eski CHP’nin laikçi kadrosunun sonucunda olduğunu” belirtmesi anlamlı değil mi? Kaldı ki, gösterilen dört adaydan ikisinin sosyal demokrat eğilimli olduğu herkes tarafından bilinmektedir. 

CHP nin milletvekili listesinde çok değerli sosyal demokratlar bulunabilir. Konu bu değildir. Konu bazı çevrelerin laiklik konusunda yaptıkları eleştiriler karşısında gardlarının düşmesidir. Kadınlarımızın içinde bulunduğu cehalet ve yoz kültürün vurgulanması için kara çarşaflı, burkalı Arap kadınları benzetmesine tepki gösterilmesi, düşündürücüdür. Oy alalımda ne olursa olsun düşüncesi, sosyal demokrat bir partinin amacı olmamalıdır. Bilinmelidir ki, sosyal demokrasi bilincinin öngörülerini gerçekleştirmeyen bir süreç, seleksiyonunu kendiliğinden gerçekleştirir. 

" Toprak İşleyenin, Su Kullananın" tümcesinin ortaya koyduğu sosyal demokrasi anlayışı ile yeni CHP nin sergilediği tavrın içeriğinin özdeşleştiğini söylemek mümkün mü? Yanılırsam çok sevineceğim.19.o4.2011