Yeni Zelanda yazılım patentlerini iptal etti

Yeni Zelanda parlamentosu tarihte bir ilke imza attı: 

“Dünyanın refah seviyesi en yüksek ülkelerinden biri olan Yeni Zelanda’da teknoloji dünyasını ilgilendiren tarihi bir karar alındı. Parlemento, yazılımlar için telif hakkını geçersiz kıldı ve bedava edinilmelerine karar verdi.

ArsTechnica’nın haberine göre, alınan kararın temelinde, ‘bilgisayar programlarının bir icat olmaması’ yatıyor.”

http://www.ntvmsnbc.com/id/25465276/

Karar, 4’e karşılık 117 oyla alınmış.

Bu yeni durum, epeyi dengeyi bozacak gibi.

Öncelikle, Microsoft gibi şirketler Yeni Zelanda pazarından çıkabilir. Bu da Linux türü girişimlere kendiliğinden bir yol açar.

Sonrasında, bu bir içtihat yarattı şimdiden. Bazı ülkeler pekala bu yönde ilerleyebilir.

Kararın temelindeki dayanak olan, bilgisayar programlarının bir icat olmaması konusu, tartışmalı bir konu

Aslına bakılırsa, tüm icatlar ve patentler tartışmalı durumda.

Sonuçta, aspirinin hammaddesi doğada bulunuyor ve bu bir icat değil ama yüzyılı aşkın bir süredir aspirin belki de dünyanın en çok kullanılan ve para ödenen ilacı.

Burada şu pratik ikilem var:

Bugün telif süresi geçmiş birçok çeviri matbu olarak parayla satılıyor ve şirketler bundan para kazanıyor. Yani, bedavaya elde edilecek bir ürüne para verecek tüketiciler çok.

Tersi durumda ise, telif zamanı dolmuş ürünlerin insanlığa mal olması trajikomik bir şey. Bunu reddedecek anti-hümanistlikte epeyi mucit geldi geçti bu dünyadan ama onların icatları da artık bedava.

Yani, bu işin rasyonel bir çözümü yok.

Yeni Zelanda, tam da hukuğun tuhaflığına sığınarak, gayrıhukuki de olsa, böyle bir karara imza attı ve bu da pekala uygulanacak. Kendi ulusal yasalarını global hukuğun üstünde görme gibi bir yönü de seçebilir pekala. Türkiye onyıllarca böyle davrandı örneğin.

O nedenle, durum ‘de facto’ bir örnek.