Yenileşim (innovasyon)

Küresel ekonomi kurallarının işlediği dünyada tüketim, buna bağlı olarak da ticaret ve üretim hızla artıyor. Ancak, tüketicilerin önüne konulan ürünler çeşit olarak artmakla birlikte giderek birbirlerine benzemeye başlıyorlar. Özellikle otomobil ve bilgisayar gibi teknolojik ürünlerde bu benzerlik daha da dikkat çekici düzeyde. Tüketiciler çok küçük ayrıntılara bakarak satınalma kararı veriyorlar. Internetin yaygınlaşması da tüketicinin herşeyden anında haberli olmasını ve karşılaştırmalar yapabilmesini kolaylaştırıyor. Bu sıkı rekabetin üstesinden gelebilmek, ürünlerin beğenilirliğini ve satışını artırmak üzere üreticilerin rakiplerden farklı olmaları gerekiyor.

İşte bu noktada, son zamanlarda sıkça duyduğumuz bir sözcük olan “innovasyon” kavramı devreye giriyor. Bu terim dilimizde “innovasyon” , “inovasyon” ya da “yenilikçilik” olarak kullanılıyor. Bence, “yenileşim” sözcüğü daha uygun gibi.

Peki, nedir bu yenileşim dedikleri şey? Aslında, hepimizin çok yakından bildiği bir kavram. Kısaca, ürün ya da hizmetlerde ekonomik değer taşıyan yenilikler ya da düzenlemeler yapmak olarak tanımlayabiliriz. Ancak, yenileşimi yeni bir buluş (icat, invention) yapmak ile karıştırmamak gerekir. Yenileşim (innovasyon), var olan bir ürün ya da hizmetin daha da iyileştirilmesi ve geliştirilmesi için yapılan çalışmalardır.

Yenileşim çalışmaları bir çok amaç için yapılabiliyor. Ürünlerin kalitesinin artırılması ve maliyetlerinin düşürülmesi ilk sıralarda yer alırken; kullanılan malzemelerin azaltılması, montaj kolaylığı yaratmak, kullanılan enerjinin azaltılması da yenileşime konu olabiliyor. Yeni pazarlar yaratılması, ürün yelpazesinin genişletilmesi, üretim süreçlerinin geliştirilmesi, çevreye verilen zararın azaltılması ve kurallara uyma gibi konular da şirketlerde yenileşim açısında ele alınması gereken konular olabiliyor.

Birkaç örnek, konunun daha iyi anlaşılmasına yardımcı olacaktır. Güvenliği artırılmış ve göz retinasını tanıyarak açılan otomatik kapılar, çekilerek taşınan tekerlekli bavullar, meyveli yoğurtlar, su geçirmeyen kumaşlar yenileşime örnek olarak verilebilir. Geçen gün, bor katkılı betonun dayanımının (mukavemet) %70 daha arttığı ile ilgili bir haber okudum. Bu da güzel bir yenileşim örneği. Yenileşim illa ki ürünlerde yapılır diye bir şey de yok. Sözgelimi, T-Box iç çamaşırını sıkıştırılmış ambalajlara koyarak daha fazla dikkat çekmeyi başardı ve çok iyi satış rakamlarına ulaştı. Ambalajda olduğu gibi hizmette de yenileşim yapılabilir. Dünyada yenileşimi en iyi uygulayan kuruluşlardan birisi 3M’dir. Şirketin web sitesine girerseniz “Innovasyon ruhu; 3M budur.” sloganını en üstte görürsünüz. Bu şirketin “post-it”, “scotch-brite” bulaşık süngerleri bütün dünya tarafından yakından bilinen yenileşim örnekleridir.

Üretim yapan kuruluşlar, bünyelerinde yer alan Ar-Ge (araştırma geliştirme) birimlerindeki uzmanların ortaya koyduğu yenilikleri patentleyerek ürünlerine yansıtırlar ve piyasa sürerlerdi. Ancak son zamanlarda şirketler, yenileşim konusunda uzmanlarının yanı sıra çalışanların ve kullanıcıların görüşlerine de başvuruyorlar. Otomotiv üreticileri ve daha pek çok sektör ürünlerin daha da iyileştirilmesine yönelik olarak işçilerdeki yaratıcı düşünceyi açığa çıkarmak amacıyla çalışmalar yürütüyorlar. Procter&Gamble yeni diş fırçalarının tasarımı konusunda kullanıcı ve diş hekimlerinin görüşlerinden de yararlanıyor.

Uzmanlar, yenileşim ekonomisi adı verilen devrimci bir döneme girmek üzere olduğumuzu anlatıyorlar. Kısaca söylemek gerekirse, bütün kuruluşlar ve hatta bireylerin farklılık ve farkındalık yaratamadıkları sürece başarılı olma şansları azalıyor. Bunun da yolu yenileşimden geçiyor.