YETKİ, TAVIR, GÜÇ

Nizamiye karakolu, asker lojmanları, er koğuşları, atış talimi sahası, tören alanı, askerî gazino gibi birçok binanın bulunduğu yerleşke, kalabalık asker topluğunun yanı sıra sivil personelleri de bünyesinde barındırmaktaydı. Çeşitli rütbelerin bir arada bulunduğu geniş mekânın farklı öyküleri bir araya getiren ilginç bir dokusu vardı. Sivil hayatta aynı çatı altında yaşaması mümkün olmayan insanların mecburen de olsa aynı ortamda bulunmasına sebep olan bu bambaşka dünya bir yazar için adeta malzeme deposu niteliği taşımaktaydı.

İki saatte bir gerçekleşen nöbet dönüşümü sürerken nizamiye karakolunun yanındaki silah doldur boşalt istasyonuna gelen erler, nöbetçi astsubayın verdiği emirler uyarınca değiştirilen şarjörleri ve piyade tüfeklerini silahların teslim edildiği odaya bırakmak üzere yola çıkıyorlardı. Ardından gelen asker kafilesi de benzer talimatlara uyarak silahlarına monte ettiği şarjörlerle nöbet bölgelerine geçmekteydi.

İki katlı nizamiye karakolunun alt katındaki koridorun bir yanında bekleme salonu öteki yanında büroyla bitişik vaziyetteki tuvaletler yer alırken; üst katta ise nöbetçi subay için tahsis edilen bir oda bulunmaktaydı. Bekleme salonundaki erlerle birlikte sabaha kadar nöbet tutmakla görevli astsubay büroda evrak tanzim etmekteydi.

Bekleme salonundaki erler dönüşümlü olarak sabaha kadar sürecek karakol nöbetini tutmakla görevliydi. Sırt çantasıyla nizamiye karakoluna giren nöbetçi yüzbaşı şakayla karışık bir ‘Dikkaaat’ diyerek erlerin bulunduğu bekleme salonuna girdi. Yüzbaşının geldiğini duyan astsubay elindeki işi yarıda bırakıp bekleme salonuna geçti.

Tıraşlı saçları, atletik yapısıyla dikkat çeken yüzbaşı bekleme salonundaki masalardan birine oturduktan sonra sırt çantasından çıkardığı kırmızı termoslu bardağı çıkardı. Erlere bardağına çay doldurmasını emrettikten sonra sohbete başlayan yüzbaşı astsubaya sigara ikram etti. Sigara dumanıyla bulanıklaşan odada her konu hakkında fikir beyan eden yüzbaşı bir süre sonra kısa dönem er olarak vatani görevini idame ettirenlerle sohbetini sürdürdü.

Askerlere memleketlerini ve sivilde ne iş yaptıklarını sorduktan yüzbaşının yüzünde istemsiz bir beğeni ifadesi oluştu. Gençler diye seslendiği üniformalı bireylere sivildeki kariyerlerinin askerlikte pek bir şey ifade etmeyeceğini, burada komutanın kendisi olduğunu altını çizerek söyleyen yüzbaşının ego tatmin eder bir tavır takınması astsubayın gözünden kaçmadı. Havanın soğukluğunu öne süren yüzbaşı yanındaki Gözlüklü Askere bürosundaki elektrik sobasını getirmesini emretti.

Yaklaşık iki kilogram ağırlığındaki küçük elektrik sobasının gelmesinin ardından astsubay ve Gözlüklü Asker eşliğinde nizamiye karakolunun üst katına çıkan yüzbaşının gözü yatağın kenarındaki komodinin üzerindeki peçetelere takıldı. Gözlüklü Asker elektrik sobasının fişini duvardaki ikili prize takarken yüzbaşı kendisine kerhaneye gidip gitmediğini sordu. Kısa bir süre afallayan Gözlüklü Asker’den gitmediğine dair bir yanıt geldi. Yüzbaşının o tarz yerlerde komodin üzerinde peçete olduğunu içeren kısa izahatı sonrası astsubay ve Gözlüklü Asker müsaade isteyerek nöbetçi subay odasından ayrıldı.

Astsubay babacan tavrıyla yüzü düşen askerin omzuna samimi bir şekilde dokunarak bu tarz lafları kafaya takmamasını salık verdi. Sivil hayatta soramayacağı soruları iniformalıyken soran subayın tavrına içerleyen astsubay bürodaki masaya geçerek evrak tanzimine devam etti.

Emektar askerin karşılaştığı olay ‘Bazı insanlar yetkiye güç verir, bazıları da yetkiden güç alır.’ teorisinin doğruluğunu kanıtlar nitelikteydi. Kıdemli astsubay, baba ocağından uzak genç askerleri evladı gibi gören uzman çavuşların, astsubayların, subayların, üst düzey subayların ve generallerin babacan tavırlarını gördüğü gibi, rütbesine güvenip erlere mobbing uygulayanlarla da karşılaşmıştı.

Yaklaşık on beş dakika önce yaşadığına benzer onlarca olaya şahit olan tecrübeli asker; yetki, tavır ve güç kavramlarını yanlış yorumlayan meslektaşlarının askerin imajını zedelediği kanısına vardı. Etik olmayan malum davranışı yadırgar tavrıyla çalışmasını sürdüren astsubayın nöbetinin bitmesine yaklaşık beş saat kalmıştı.