Yıldız’lı Kraliçe Lear

2004 yılında yayımladığım ‘Düşüncemiz Sizinle ’ adlı yapıtımın 146. sayfasındaki ‘<ı>Güzel Sözler’ bölümüne Sanatçı Yıldız Kenter’in anlamlı bir özdeyişini de aldım: “<ı>Ben yetmiş üç yaşındayım. Ama hep gencim. Çevremiz kırk yaşındaki ihtiyarlarla dolu. Hele kimi öğrencilerim bin yaşında.”

Gözlemime göre öğrencilerimiz bezgin ve bıkkın! Oysa sanatçı şimdilerde seksen üç yaşında. Üstelik amuda kakabiliyor ve hep genç!

***

Yıldız Kenter’e ulaştırılması için geçen yıl Kenter Tiyatrosu’nda görevli bir hanımefendiye yukarıda adı geçen yapıtımdan verdim. Ne ki Kenter’le görüşme ya da telefonda konuşma şansım olmadı!

Geçtiğimiz hafta; Kanadalı yazar Eugene Stickland’ın yazdığı, Fatma Leyla Kenter Tepedelen’in dilimize çevirdiği, tek perdelik, doksan dakikalık Yıldız Kenter’in yönetmeliğinde sahnelenen Kraliçe Lear oyununu izledim. Bol bol alkışladım! Ayrıca, T.C. kültür ve Turizm Bakanlığı’nın katkılarını ve Atılım Üniversitesi’nin desteklerini yerinde buldum.

“...Kanada'dan sonra ilk kez bu sezon Türkiye'de Kenter Tiyatrosu'nda sahnelenmeye başlayan Kraliçe Lear oyunu, sanatın, kendimizi en yalnız ve çaresiz hissettiğimiz anlardaki birleştirici gücünü anlatıyor. Yaşlı bir oyuncu olan Jane, sadece kadınlardan oluşan bir Shakspeare prodüksiyonunda, Kral Lear rolüne hazırlanmaktadır. Ona ezberde yardıma gelen Heather ise liseli bir genç kızdır. Oyunun üçüncü kişisi de çellisttir, çünkü Jane'in unutkanlık anlarındaki iç sesi haline gelmiştir artık. Deli dolu ama sevimli genç kız, yaşlı kadına yılmamayı, yaşlı oyuncu ise genç kıza hayatı tanımayı, yaşam sevincini ve umudu öğretir. ” sözcükleriyle Enes Kazancı, , oyuna ilişkin görüşlerini ortaya koymaktadır.

Kraliçe Lear; yaşlılığın bedellerini, kuşak çatışmalarını ve ortaya çıkan iletişimsel sorunları, bunun sonucundaki dramatik durumları anlatmaktadır. Oyundaki iki kadının yaratıcılığı ve ortaya çıkan sıcak dostluk konu edilmektedir. Yaşlı oyuncu Jane, Kral Lear rolüne hazırlanmakta, ona ezberleme yardımında bulunan suflör Heather, lise öğrencisi genç ve güzel bir kız. Yaşlı kadına olgunlaşmayı ve dayanmayı öğretmektedir. Oyuna hazırlanırken birbirlerini de tanıma fırsatı bulurlar. Karşılıklı önemserler. Oyundaki üçüncü kişi alımlı ve güzel bir müzisyen…Sanatın yapıcı gücü etkin olur. Yepyeni duygu ve yeteneklerin keşfinde bulunurlar. Elbette ki anlatılmaz, yaşanır!

Melih Ak’ta takdir tümceleriyle duygularını yansıtıyor: “<ı>Yıldız Kenter... Tiyatromuzun Hocası... Seyircinin Hocası..."Yıl"ın sanatçısı... Kraliçe Lear ile sahnede. Onu izlemeyi kaçırmayın... Onu sahnede seyrederken içinizdeki gururu hissedin. Dünya çapındaki bu büyük sanatçıya alkışlarınızla teşekkür edin; ondan alkışlarınızla özür dileyin!”

***

Sanatçı asla unutulmaz, düşüncesinden devinimle bir anekdotu (hikâyecik) aktarmayı da yerinde olur, kanısındayım:

Bursa Cezaevi denetimine Adalet Bakanlığı'ndan bir müfettiş gelir.

Bir kaç gün denetim yaptıktan sonra müdüre:

"- Nazım da buradaymış, çağır da görelim nasıl biridir?" der.

Nazım’ı odaya getirirler. Müdür koltuğuna iyice kurulan müfettiş Nazım'ı tepeden tırnağa süzer ve:

"-Demek Nazım Hikmet sensin", der.

Nazım'a oturması için yer göstermez! Kısa bir konuşma sonrası:

“Gidebilirsiniz” der. Nazım tam kapıdan çıkarken durur ve müfettişe:

"-Ömer Hayyam adını duydunuz mu?" diye sorar.

Müfettiş hemen atılır:

"-Kim bilmez ki Hayyam'ı" Nazım:

"-Hayyam zamanında İran hükümdarı kimdi?" diye sorar.

Müfettiş şaşırır. Nazım konuşmasını sürdürür:

"Görüyorsunuz, sanatçıyı anımsadınız ama hükümdarı anımsamadınız.

Yıllar sonra beni dünya anımsayacak, ama dönemin Adalet Bakanını ve sizi kimse anımsamayacak" der ve çıkar.

Müfettiş yaptığı yanlışı anlar, Nazım'ı geri çağırır ama Nazım koğuşunun yolunu tutmuştur, asla geri dönmez.

Sahi, o dönemin Adalet Bakanı kimdi?

*

Muhsin DURUCAN