Kadına Bayan Demek Ayıp mı ?

Neden bayan değil kadın demeliyiz? Son yıllarda üzerinde sıklıkla tartışılan konulardan biri haline geldi kadın mı bayan mı sorunsalı… Bu tartışmanın gereksiz yere abartıldığını, kasıtlı olarak feminist bir tartışma haline getirildiğini düşünenler kadar cinsel kimlik ayrışması için kullanıldığını düşünenler de var. Ne denirse densin, cinsiyetçi ayrımın son bulması için toplumdaki cinsiyetçi söylemlerin de önüne geçilmesi gerekiyor. İşte, neden bayan değil kadın denmeli 20 maddede açıkladık!

 

1 – Neden Bayan Değil Kadın ? Çünkü Kadın ve Erkek Cinsiyet Belirtmek için Kullanılır

 

İlk sırada belirtmekte fayda var. Kesin olan bir şey var ki; kadın ve erkek kelimeleri, kişilerin cinsiyetini belirtmek amacıyla kullanılır. Bu nedenledir ki doğumdan itibaren nüfusta erkeklerin cinsiyet hanesinde erkek, kadınların cinsiyet hanesinde kadın yazılır. Bayan değil!

 

 

2 – Bay ve Bayan Kelimeleri Hitaptır

 

Bay ve bayan kelimeleri, cinsiyeti ortaya koymak için değil, hitap olarak kullanılır. Eğer cinsiyetin belirtilmesi gereken bir durum yoksa elbette bayan diyebilirsiniz. Örneğin; Bay Ahmet diyebileceğiniz gibi hitap amacıyla Bayan Buse de diyebilirsiniz.

 

3 – ‘’Bayan’’ Seslenmek için Kullanılmaz

 

Toplumda en çok rastlanandan bir seslenme şekli olarak kulaklarımız ‘’Bayan, bakar mısınız?’’ cümlesine aşina ancak doğru değil. Eğer biri ile konuşmak için seslenmeniz gerekiyorsa pekala ‘’Hanımefendi, bakar mısınız?’’ diyebilirsiniz. Eğer cinsiyeti erkek olan bir kişiye ‘’Bay, bakar mısınız?’’ demiyorsak, cinsiyeti kadın olan birine de ‘’Bayan, bakar mısınız?’’ dememeliyiz.

 

4 – Neden Bayan Değil Kadın Konusunda Karşı Çıkılan Kelime Değil; Zihniyet

 

Neden bayan değil kadın tartışmaları sizlere abartı ve gereksiz geliyor olabilir. Ancak nedene odaklanırsanız buradaki haklılığı anlayacaksınız. Genel olarak toplumumuzda ‘bayan’ ve ‘kadın’ kelimeleri, ayrılıkçı hatta cinsel kimliğe yönelik ayrım yapmak amacıyla kullanılıyor. Ve böyle bir ayrımı, bir başkasına yapmak asla düşmüyor.

 

5 – Kadın Yerine Bayan Demek Kibarlık Değildir!

 

Niyetiniz kötü olmayabilir, kadın-bayan kelimelerini kasıtlı olarak kullanmıyor ve hatta kibarlık olsun diye kadın yerine bayan diyor olabilirsiniz. Eğer böyle ise size bayan kelimesini kullanmanın kibarlık olduğunu düşündüren şey ne? Kadın yerine bayan demede kibarlık nerede? Bunun bir kibarlık olduğunu size kim söylüyor? Bu yanlış kibarlık algısı tamamen erkek egemen bir sistemin dayatması. Çünkü kadına kadın demek kabalık değil!

 

6 – Kadın-Kız Ayrımını Yapmak Bir Başkasının Görevi Değil!

 

Neden bayan değil kadın konusunda en vahim durum; kadın-kız ayrımının vurgulanması. Bekaret durumuna göre hitap kullanmak kimsenin de haddi değil. Kadın olmanın ve kadın demenin utanılacak bir yanı olmadığı gibi bu ayrımı yapmak da kimseye düşmüyor. Nasıl ki bekaret durumuna göre erkeklere başka bir hitap, unvan kullanılmıyorsa ve bu durum toplumda sorgulanmıyorsa, kadınlara bunu dayatmak hiç de doğru değil!

 

7 – Kadın – Kız Ayrımı Diye Bir Şey Yok!

 

Kadının cinsiyetini belirleyen tek kelime ‘kadın’dır. Çünkü kız diye bir cinsiyet yok. Tıp dilinde de bu dişi ve erkek olarak geçiyor. Eğer ‘Küçük yaştaki çocuğa da kadın mı diyelim?’ kafasıyla düşünüyorsanız zaten o yaş grubu için doğal olarak kullanılan kelimeler kız ve oğlan.

 

8 – Kadın Ne Demek | Kadın Kime Denir | Kadın TDK Anlamı : Erişkin, Dişi İnsan

 

Türk Dil Kurumu’nda kadın kelimesi; erişkin, dişi insan şeklinde tanımlanıyor. Gördüğünüz gibi burada cinsel açıdan herhangi bir ayrıntı yok. Yani neden bayan değil kadın sorusuna bu cevapla da ikna olmayı deneyebilirsiniz. Çünkü TDK’ya göre kadın, 18 yaşını doldurmuş olan her dişi bireydir. Kıza kadın demek garibinize gidiyorsa, TDK’ya bakabilirsiniz.

 

9 – Bayan Değil Hanımefendi!

 

Eğer buraya kadar ikna olmadıysanız, kadın yerine bayan kelimesini kullanma alışkanlığınızı değiştiremeyeceğinizi düşünüyorsanız, bayan yerine ‘Hanımefendi’ kelimesini tercih edebilirsiniz. Eğer amacınız ‘kibarlık’ ise hanımefendi kelimesini kullanmanız daha iyi olacaktır.

 

10 – Neden Bayan Değil Kadın Tartışmalarını Değersizleştirmeyin

 

Bu tartışma size abartılan feminist bir tartışma gibi geliyor olabilir. Çünkü kadın-kız ayrımı yapmak için kadın veya bayan kelimelerini tercih eden zihniyet, konuşma diliyle zihniyetlerini toplumda empoze etmeye çalışıyor. Bu nedenle, bu cinsiyetçi yaklaşımın karşısında durmak ve bunu basitleştirmemek için değersizleştirmemek gerekiyor.

 

11 – Kendisine Kadın Değil Bayan Denilen Kadınlar Haksız Değil

 

Toplumdaki cinsiyetçi yaklaşım nedeniyle, bayan diye hitap edilen kadınların buna tepki göstermesi oldukça normal. Çünkü eğer tepki verilmezse bu durum git gide normal bir hal olacak. Bu nedenle ‘bayan’ derken kibar olduğunuzu düşünmeyin.

 

12 – Erkek Egemen Toplumun ‘Namus’ Algısı

 

Erkek egemen toplumlarda ‘kadın’ denildiğinde genel olarak akla ilk; kadının medeni durumu ya da daha da kötüsü ‘namus’u söz konusu oluyor. Sırf bu nedenle bile neden bayan değil kadın konusunda tartışmalar sürüyor. Çünkü kadının tamamen kendine özel hayatı, bir kelime ile kategorize edilemez!

 

13 – Neden Bayan Değil Kadın Konusunda Örneklerden Yola Çıkın

 

‘Neden bayan yerine kadın demeliyim, bayan demek daha kibar bir kullanım’’ diye düşünüyorsanız örneklerden yola çıkın. Örneğin; 8 Mart Dünya Kadınlar Günü, bayan değil. Türkiye Kadınlar Basketbol Ligi, bayanlar ligi değil. Mağazalarda kadın reyonu var, bayan değil.

 

14 – Bayan ve Kadın Arasındaki Farklar Nedir

 

Belirttiğimiz gibi bayan, bir kişi için cinsiyet belirtmeden hitap edilmesi gereken durumlarda kullanılabilir. Ama eğer cinsiyet belirterek konuşulacaksa tercih edilmesi gereken; kadın kelimesi.

 

15 – ‘Kadın’ Demek Çok Daha Renkli

 

Her şeyden öte kadın kelimesi, bayan kelimesinden çok daha kulağa güzel geliyor, çok daha ahenkli. Sırf daha güzel bir kelime olduğu için bile bayan demek yerine kadın tercih edilmeli.

 

Kaynak: Haber Oku