Ankara Bahçelievler’ de sokak adı değişikliği komedisi

Şehirlerimizde cadde ve sokak adları değişiyor, bu ülkemizin çarpık gerçeklerinden biri. Örneğin yıllar önce Bahçelievler’in en ünlü caddesi olan 7. Cadde’nin adını Aşkabat Caddesi yapmışlardı. O sırada Bahçelievler'deki tüm caddelerin adları değişmişti. Yıllar geçti, hala bu yeni adlar hiç kullanılmıyor. Birkaç yıl önce eski adları tabelalara parantez içine yazmak zorunda kaldılar. 7. Cadde’nin tabelalarında "Aşkabat Caddesi (7. Cadde)" yazıyor.

Daha önceki yıllarda caddelerde yapılan bu ad değiştirme operasyonu son günlerde sokaklar için yapılmış, hem de ne operasyon. Deyim yerindeyse, sokak adlarını hallaç pamuğu gibi atmışlar. Bu değişiklik girişimiyle ortaya inanmakta zorluk çektiğimiz bir durum çıkmış.

Ankara Bahçelievler’de sokaklar numaralıdır. Beşevler ve Anıtkabir tarafında küçük numaralar vardır, Emek tarafına doğru 90’lı sayılara kadar ulaşır. Bu akşam “Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi” için kardeşimin evine gelen görevli sokak adlarının değiştiğini söyledi (1). Birkaç hafta önce bana gelen görevli böyle birşeyden sözetmemişti.

Değişiklik şöyle yapılmış: 29. Sokak’ın adı 61. Sokak olmuş. 14. Sokak’ın adı da 74. sokak olarak değiştirilmiş. Bu arada 61. Sokak’ın adı da başka bir numaralı ad, 74. Sokak’ın adı da başka bir numaralı ad olmuş. Görevliye sordum “Şaka yapıyorsunuz değil mi?” diye. Elinde bir semt haritası vardı üzerinde sokakların eski ve yeni adları vardı. Yani ciddi ciddi sokakların adlarını değiştirmişler ve aynı semtin içinde başka sokaklara o adları vermişler. Bunu yapanlar hiç kusura bakmasınlar. İlkokul 3. sınıftaki öğrenciye verselerdi bu sokak adları düzenleme işini sizden daha iyi yapardı. Daha doğrusu hiç kimse bu kadar kötü yapamazdı. Bu durumu açıklayacak sözcükler bulmakta zorlanıyorum: saçmalık, rezalet, trajikomik, kara mizah...

Otuz yıl önce geldiğim sokağın adı ben gelmeden otuz yıl önce de aynıymış. Şimdi birileri çıkıyor ve benim sokağımın adını en çok 1-2 km uzaklıkta başka bir sokağa veriyorlar. 1-2 km uzaklıkta başka bir sokağın adını da benim sokağıma veriyorlar. Ve yalnızca bu semtte 90 sokağın adını böyle değiştiriyorlar. Kent yaşamını altüst etmek için bundan daha kötü birşey yapılabilir mi?

Görevli bir telefon numarası verdi, bu Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi’ni yürüten Türkiye İstatistik Kurumu’na (TÜİK) ait bir numaraydı. Aradığımda Çankaya İlçesiyle ilgili olduğunu söyledikleri bir görevliye bağladılar. Durumu oldukça güzel şekilde anlattı. TÜİK bir yönetmelik çıkarmış. Binaların numaralandırılması ve adreslerin Ulusal Adres Veritabanına işlenmesine ilişkin usul ve esasları belirten yönetmelik (2) ile adres sistemi düzenleniyor. Adreslemedeki karmaşıklığı çözmek amacıyla her olasılığın düşünüldüğünü sandığım bir yönetmelik hazırlamışlar. Herkesin anlayabileceği rengarenk örnekler bile koymuşlar. Bu yönetmeliğin 14. Maddesi şöyle diyor (2): “Her bulvar, cadde, sokak ve küme evlere özel bir ad veya numara verilir. Meydanlara sadece ad verilir. Bir belediye sınırları içinde, aynı ad veya numara birden fazla meydan, bulvar, cadde, sokak ve küme evlere verilemez.”

Ankara’da birçok semtte 29. Sokak vardır. Vardır da biz burada “29. Sokak Ankara” demiyoruz ki, "Bahçelievler 29. Sokak" diye yazıyoruz adreslerimize. Yönetmeliğin bu maddesine dayanarak sokak adlarını değiştirmişler. “Kim yaptı bu saçma değişikliği” diye sorduğumda “Büyükşehir Belediyesi” yanıtını aldım.

Büyükşehir Belediyesinde birileri masanın başında Bahçelievler’de yaşayan insanların ve onların yakınlarının yaşamlarını olumsuz etkileyeceğini düşünmeden, hatta hiçbirşey düşünmeden bu değişikliği yapmışlar.

Mutlaka bir değişiklik yapmak gerekirse ne yapılırdı: Ankara’daki numaralı sokak adlarındaki en büyük numara bulunur, yeni sokak adları bu numaradan sonra verilirdi. Ya da daha kolay bir şekilde sokak adları “1000. Sokak” diye başlar, artarak devam ederdi ve eski adların hiçbiriyle çakışma olmazdı. Bunu yapmamışlar, neden çünkü böyle yapsalar kaos olmazdı, şimdi bir sokak adları kaosu yaratıyorlar.

Belediye bu hatadan acilen dönmelidirler. Henüz sokak tabelaları değişmedi, değiştikten sonra iyice çözümsüz olur. Ayrıca belediyede bu değişikliği yapan görevliyi veya görevlileri belirleyip daha pasif görevlere alsınlar. Kente başka zararlar vermelerine engel olsunlar.

TÜİK’i göreve çağırıyorum. 52 maddelik yönetmelik yayınlamışsınız, şimdi de bu yönetmeliğe ek yapınız ve belediyelerin sokak adlarını değiştirirken uymaları gereken kuralları belirleyiniz. Kuralları böyle saçmalıklar yapılmasına engel olacak şekilde düzenleyene kadar bütün ad değişikliklerini durdurunuz. Sayım işlemlerini sabit tanıtım numarası üzerinden sürdürünüz.

Medyayı bu konuyla ilgilenmeye çağırıyorum. Gazeteler bu işin aslını ortaya çıkarsınlar. Televizyonlar ise akşam haberleri için çok eğlenceli bir haber yaratabilirler bu kara mizah durumdan.

Bu değişiklik haberi benim çok canımı sıktı ve bu yazıyı o tepkimi duyurmak için yazdım.

(1) Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi: http://www.tuik.gov.tr/jsp/duyuru/adnks/adnksIndex.html
(2) Binaların numaralandırılması ve adreslerin Ulusal Adres Veritabanına işlenmesine ilişkin usul ve esasları belirten yönetmelik: http://www.tuik.gov.tr/jsp/duyuru/adnks/dosya/yonetmelik/adres_numaralama.pdf

Meydan, bulvar, cadde, sokak ve küme evlere ad verilmesi

MADDE 14 - (1) Her bulvar, cadde, sokak ve küme evlere özel bir ad veya numara verilir. Meydanlara sadece ad verilir. Bir belediye sınırları içinde, aynı ad veya numara birden fazla meydan, bulvar, cadde, sokak ve küme evlere verilemez.

Meydan, bulvar, cadde, sokak ve küme evlere sabit tanıtım numarası verilmesi

MADDE 15 - (1) Meydan, bulvar, cadde, sokak ve küme evlere, verilen ad ya da numaranın yanı sıra, ayrıca sabit tanıtım numarası verilir. Meydan, bulvar, cadde, sokak ve küme evlere sabit tanıtım numarası mahallenin, yerleşim yerinin merkezine en yakın bir ucundan başlanılarak verilir. Sabit tanıtım numaraları aynı mahalle içindeki meydan, bulvar, cadde, sokak ve küme evlerinin birbirine yakınlıkları dikkate alınarak, 1’den başlayarak ardışık olarak verilir. Eğer bir bulvar, cadde veya sokak birden fazla mahalleden geçiyorsa, sabit tanıtım numaraları her mahalle için farklı verilir.
(2) Yeni açılan veya sabit tanıtım numarası verilmesi unutulan, meydan, bulvar, cadde, sokak veya küme evlere sabit tanıtım numarası verilirken, verilecek sabit tanıtım numarası, o mahalle içinde hangi cadde veya sokağa yakın ise o cadde veya sokağın sabit tanıtım numarasından sonra “.” konularak verilir. (...)