Akıllı Fatma ve bir garip sarı öküzün ibretlik hikâyesi

Ondan daha bilgesi yoktu köyde. Köyün hemen her meselesini köylünün her sıkıntısını veya anlaşmazlığını kendine has yöntemlerle çözüverirdi. Şöhreti çevre köylere yayılmış etkisi muhtarlarınkini çoktan aşmıştı. Çözmüş olduğu meselelerden veya vermiş olduğu hizmetlerden asla karşılık beklemez almış olduğu kararlara itiraz edilemezdi.

Tüm bu özelliklerinin yanı sıra bir de kadın oluşu “Akıllı Fatma” ismini yaşarken efsane haline getirivermişti.

Yaşadığı dönemde çarık, yemeni vs. gibi hafif şeylerden başkasını ayağına takmamış olan bir köylü günün birinde bir askeri çizmenin tekine rastlamıştı. Çizme her ne kadar yıpranmış ve toz içinde olsa bile azametinden bir şey kaybetmemişti. Köylü bulmuş olduğu çizme tekini eşine dostuna göstermiş ancak ne olduğunu bilen çıkmamıştı. Gelinen bu noktada Akıllı Fatma’nın engin kültürüne başvurmaktan başka çare kalmamıştı. Kısa bir süre çizmeyi inceleyen Fatma sanki yıllardır kullandığı bir şeymiş gibi;
- “Bunu bilmeyecek ne var? Görmüyorsunuz bu baltanın kını” diyerekten konuya açıklık getirmişti.

Bir keresinde sarı öküzün kafası her ne hikmetse toprak çömleğin içine sıkışmış garibim öküz kafasını kendi imkânlarıyla bir türlü kurtaramamıştı. Köylüler de bir hayli uğraşmış ancak bir sonuç alamamışlardı. Her içinden çıkılmaz durumda olduğu gibi sarı öküz ve köylüler soluğu Akıllı Fatma’nın huzurunda almışlardı. Fatma kısa bir süre durum değerlendirmesi yapmış;
-“Çömlek çıkmıyor ise sarı öküzün kafasını kesin hayvan can verdikten sonra çömleği kolayca çıkartırsınız” deyivermişti.

Sarı öküzün sahibi hiç tereddüt etmeden denileni yapmış ancak aksilik bu ya çömleği bir türlü öküzün kafasından çıkaramamıştı. Akıllı Fatma’ya yeniden görünmek farz olmuştu. Yaşanan gelişmeler kendisine aktarılmıştı. Kısa süren sessizlik sonucunda Akıllı Fatma’nın kararı itiraza kapalı ve bir o kadar netti;

-“Demek sarı öküzün kafası kesildiği halde çömleği hâlâ çıkaramadınız o zaman çömleği kırın”

***

Kıssadan Hisse: Yaşanan her sıkıntıda, meydana gelen her anlaşmazlıkta Akıllı Fatma ve benzerlerine denk gelmemek dileğiyle.