Bayanlarda İdrar Kaçırma

İdrar kaçırma tüm dünyada kadınların çoğunda değişik nedenlerden kaynaklanarak oluşan bir sorundur. Gelişen tıp ve yapılan araştırmalarla kadınların bu sorununa çözümler aranmakta ve tedavide aşamalar kaydedilmektedir. Bayanlar  için  çok  önemli  olan  bu  sorunu  konunun uzmanı  Prof. Dr. Fuat Demirci  ile  görüştük.

Hocam İdrar kaçırma probleminin tanımını yapabilir misiniz?

Gün içerisinde istem dışı idrar kaçırma!

Miktarı hiç önemli değildir. Az miktarda bir kaç damla şeklinde kaçırma veya çok miktarda hiç tutamama, bu iki durum da olmaması gereken bir durumdur. Önemsenmelidir ve tedavi edilmelidir. İdrar kaçırmanın fiziksel problemlerinin yanı sıra kişiye zarar veren psikolojik sorunlara yol açar. Depresyon, kendini toplumdan soyutlama gibi problemlere neden olur. Bunun için bu durum mutlaka tedavi edilmelidir.

İdrar kaçırma nedir?

Doğum yapmış ve yapmamış tüm kadınlarda görülebilen bir rahatsızlıktır. Ülkemizde her 2-3 kadından birinin başına gelen bu durum kiminde damla damla kiminde ise daha fazla olarak görülür. Özellikle menopoz sonrası kadınlarda daha da sık görülmektedir. Çok doğum yapmış kadınlar ise daha yatkındır. “ inkontinans: kaçırma” dediğimiz bu hastalığı hemen her kadın ömründe bir kaç defa yaşamaktadır.

İdrar kaçırma problemi en hafif bir öksürmede, hapşırmada veya hafif bir gülmede bile ortaya çıkabilmekte bazen de hiç nedensiz kendiliğinden akıntı şeklinde oluşabilmektedir. Bu rahatsızlığın en olumsuz yanı ise gizli kalmasıdır. Sorunu kimse ile paylaşamamak kişinin içerisinde bilinçaltında büyüyen bir problem olarak gelişir ve yukarda saydığımız depresyon gibi sorunlara neden verebilir.

İdrar kaçırma konusunda yapılan yanlışlar neler?

Günümüzde hala halkımız tarafından kocakarı lafları diye tabir ettiğimiz söylentilere değer verilmesi ve bu gibi sorunlarda uygulanan garip davranışlar tedaviden çok problemlerin büyümesine ve hastanın erken tedavisine engel olunmasına kadar gider. Örneğin:

• Vajinaya küçük boy haşlanmış bir soğan veya top haline getirilmiş sert bir pamuğun yerleştirilmesi; bunlar oldukça büyük bir yanlıştır ve asla! Yapılmaması gerekilen bir davranıştır
• Kocakarı ilaçları diye tabir edilen bir takım ne olduğunu bilmediğimiz bitkisel ilaçların çay olarak hazırlanıp içilmesi; bu tarz çaylar vücudun bir tarafını tedavi ederken bir tarafını tahrip edebilirler bu nedenle bitki karışımlarını bilinçsizce kullanmakta oldukça tehlikelidir!
• Çevremizden gelen bilinçsiz konuşmalar sonucu; bu durumun normal bir sonuçmuş gibi gösterilmesi, kişinin meseleyi hafife almasını sağladığından bu durumda tedaviye engel bir durumdur.

Oysa idrar kaçırma tedavi edilebilen bir problemdir. Erken tedavi önemlidir! İhmal edilmemesi gereklidir.

Nasıl idrar yaparız?

Tüm insanlar başlangıçta idrarını tutamaz. Daha sonra yakın çevresi tarafından idrarı tutma alışkanlığı henüz bebeklikten çıkmadan öğretilir. Kazanılabilen bir davranıştır beynimize idrarı kaçırmaması gerektiği bir nevi eğitimle öğretilmektedir. Buna göre tam olarak idrarını tutma ve işeme alışkanlığı; “omurilik refleksi ve beyin gücünü kontrol edebilme yetisiyle oluşur” diyebiliriz.

İdrar kaçırmanın çeşitleri var mıdır?

İdrar kaçırma 3 çeşitte ayrılarak incelenmiştir. Bunlar:

1. Geldiği anda acil idrar yapma isteği ile kaçırma(urge inkontinans: aşırı aktif mesane): burada kişi idrar kesesini kontrol edemiyor acil idrar yapma gereksinimi doğuyor. Ani otomatik kasılma şeklinde oluşuyor.
2. İdrar kaçırma (stress inkontinans): Karın içi basıncı artıran öksürme, aksırma ve gülme durumunda kasların ve sinirlerin güçsüzlüğüne bağlı oluşmaktadır.
3. Yukarda saydığımız her iki durumunda aynı anda olması ile oluşur(karma inkontinans)

Acil idrar yapma isteği ile kaçırma: çeşitli rahatsızlıklar sonucunda meydana gelebilen bu durum; Parkinson, myastania gravis, omurilik yaralanması, taş düşürme, tümör, iltihaplanma gibi hastalıklar veya yaşlanmadan dolayı ortaya çıkan acil idrar yapma isteği oluşmasıdır. Bu hastaların geneli son ana kadar tutabilen fakat tuvaleti görünce dayanamayıp idrarını bırakan hastalardır.

İdrar kaçırma nedir? Başlıklı yazımda daha geniş bilgi bulabilirsiniz

İdrar kaçırma (stress inkontinans): bu durum ise genellikle çok doğum yapmış hastalarda görülmektedir. Bazı durumlarda hiç doğum yapmamışlarda da görülebilir. Sinirlerin ve kasların zarar görmesi ile birlikte hissedememe ve tutma refleksini kaybetme ile oluşmaktadır. Zamanla hasta öksürdükçe, hapşırdıkça veya güldükçe idrar kesesi boynu kayar ve yer değiştirir. Bu nedenle de karın bölgesinde oluşan baskı ile hasta idrar kaçırır. Ayrıca obezlerde, kronik kabızlığı olanlarda, genetik yatkınlığı olanlarda, ağır iş yapanlarda ve astım-bronşit gibi hastalıklarda da görülebilir.

Her iki durumunda aynı anda hissedilmesi (karma inkontinans): yukarıda saydığımız tüm nedenler bu tür hastalarda mevcuttur.

Uzm. Dr. Anıl Yeşildal