Bilgi toplumunda sosyal sistem

Bilgi toplumunda bireysel ve bireye ilişkin değerlerin daha da gelişmesi beklenmelidir. Maslow'dan beri dikkate alınan, ihtiyaç hiyerarşisinin en tepesinde yer alan, insanın kendini kanıtlaması, yeteneklerini geliştirmesi ve kendini gerçekleştirmesi ihtiyaçları bilgi toplumunda karşılanabilecektir. Sanayi toplumunda zorunlu ve kültürel ihtiyaçları bilgi toplumunda karşılanabilecektir. Sanayi toplumunda zorunlu ve kültürel ihtiyaçları maddi yoldan karşılamaktayız. Oysa bilgi toplumunda, maddi ürünler sorun olmaktan çıkacak, bilgi üretimi insanların kendini kanıtlama, yeteneğini geliştirme ve kendini gerçekleştirme aracı olacaktır.

Yoğun bilgi üretimi, sanayi toplumunda olduğu gibi, olmuş olayların açıklamasına yönelik olmaktan çok, geleceğe yönelik olacaktır. Geleceğe yönelik bilgi, bireyin kendini kanıtlamak, yeteneğini geliştirmek ve gerçekleştirmek için koyduğu amaçların gerçekleştirilmesi şeklinde olacaktır. Bireyin tutum ve davranışlarını gelecek beklentileri belirleyeceği için, bilgi toplumunda bilgi üretiminin etkisi daha çok ileri besleme (feed forward) şeklinde işleyecektir. Bireyin gelecekteki amaçları gerçekleşmesi "hedefe kilitlenmesi" şeklinde temel motivasyon olarak ön plana çıkacaktır.

Bu tür bir birincil sosyal grup ötesinde, ortak özellikler, değerler ve amaçlar ile ortak mekan ve çıkarlara sahip kişilerin oluşturduğu örgüt ve birliklerin ikincil sosyal gruplar olarak daha da güçlenmesi söz konusu olacaktır. Bu sosyal grupların, örgütlenmiş gruplar olarak sivil yaşamda ağırlıkları ve etkinlikleri belirleyici olacaktır. Bilgi toplumu bu açıdan sanayi toplumdan daha örgütlü ve daha katılımcı olacaktır. Toplumsal bütünleşme düzeyinin, sosyal, ekonomik ve politik açılardan artma göstermesi beklenmelidir .

Çıkar çatışmasından çok, çıkar uzlaşması ile gerçek ve gelecekteki ortak amaçları gerçekleştirmeye yönelik dayanışmacı gruplar ön plana çıkacaktır. Çatışmaların çözümü için, sanayi toplumuna göre, bilişim teknolojisi içinde daha adil ve nesnel çözüm seçenekleri gündeme gelebilecektir. Bilişimsel bilgiye verilen önem ve değer ile bilimsel bilginin nesnelliği bir yandan; toplumda uzlaşma arayışları diğer yandan, daha az çatışmacı bir ortam yaratacaktır.

Meslek sahibi için okul ve üniversite, pratik bilgiden çok, soyut düzeydeki bilimsel bilgiyi kullanabilmenin yöntem ve tekniklerine yönelecektir. Pratik bilgi, mesleki uygulamada sürekli yenilenen bilgilerden oluşacaktır. Çalışanların çoğunluğu sağlık, eğitim ve araştırma hizmetleri ile boş zaman değerlendirilmesi, eğlence ve dinlenmeye yönelik hizmet üretilen alanlarda yeni istihdam olanakları elde edecektir.