Bilim ne zaman icad oldu?

Felsefe yüzyıllar boyunca genel olarak insanın içinde yaşadığı evreni, kendini ve tüm bu görünenlerin arkasında bir tanrı olup olmadığını soran temel bir düşünce disipliniydi. Fakat insanın sadece düşünerek hiç bir şey bilemeyeceğini farkettiği 17. yüz yıldan itibaren gözlem ve deney ile çalışma disiplini olan bilim keşfedildi. Belki bilim bir icad olarak ilk çağların kimi filozoflarında da görülen etkinliklere dek geriye götürülebilir. Fakat yöntemsel olarak kesinlikle yeni bir icattır. Bilim adamı dediğimiz kimlik de filozof olarak tandıklarımızdan bu yüzyıldan itibaren farklılaşmaya başlar. Örneğin Bacon ye bilimin yöntemlerini vaaz ederken Descartes kalp üzerine deneysel tartışmalar yapmaya başlamıştır. Daha sonraki yüzyıllarda filozof ile bilim adamı arasındaki farklılık artarken bilim felsefenin birleştirici şemsiyesi altından kaçarak bağımsızlığını ilan etmiştir. Bir Kepler, Kopernik, Galileo filozof olarak anılmak yerine fizikçi veya gök bilimci olarak tanınmayı başaran isimlerdir.

Bilim dediğimiz etkinlik gözlem ve deney ile yapılır. İcat edildiği toplumların özelliği de bu yönteme sahip felsefeye ev sahipliği yapmış olmalarıdır. Öyle ki, bilimin ilk labaratuvarlarının kurulduğu ülke İngiltere adasıdır. Çünkü İngiltere Hobbes', Locke, Hume ve Berkeley ile deneyciliği son sınırına yani bilime kadar götüren bir felsefenin yurdudur. Akla karşı olduğu kadar duyuların verilerine ve dahası dış dünyanın gerçekliğine kadar şüphecilik taşıyan deneyci felsefedir bu. Peki neden bilim bir Almanya'da ya da Fransa'da böyle dikkat çekici biçimde doğmamıştır. Çünkü Alman düşüncesi kafasının içine hapsolmuş idealist felsefe ve Fransa ise her şeyi kibirli aklıyla bilebileceğini sanan rasyonalist felsefenin etkesindedirler o dönemde. Hala çıkmış sayılmazlar da. Maddenin sırrı olan atomun ve dahası yaşamın temel zinciri olan DNA'ya dair keşiflerin İngiltere'den ve hatta Cambridge'den çıkması bu nedenle tesadüf sayılmaz. Size sorarım Adam Smith'in kapitalist ekonomisinin Darwin'in evrim teorisinin doğum yerlerinin İngiltere olması da tuhaf değil midir? Tamam Kopernik, Kepler ve Galileo kıta avrupasındandır ama onların yaktığı ateş Danimarka, İsveç, Almanya ve İtalya gibi ülkelerde tutuşmamıştır. Neden?

Çünkü öncelikle Fransanın Napolyonla sonra Almanya'nın Hitler ile dünya fatihi olmak istemelerinin arkasındaki felsefe yine aynı dogmatik ve romantik felsefe vardır. Kıta avrupasının yetiştirdiği son felsefi sistem sahibi filozof olan Hegel, tarihi zeitgeist yani zamanın ruhu, mutlak düşünce olarak tanrının kendini ortaya koyduğu bir determinist süreç olarak yorumlaması nasyonalizmden dünya savaşlarına avrupayı bekleyen belaların babasıdır.

Fakat tüm bu romantik tarih ve idealist doğa felsefeleri, bilimin kısa zamanda dünyaya egemen olmasıyla birlikte yenilmişler ve tarihe gömülmüşlerdir.

Bugün her evde tv karşısında insanlar kansere karşı yeni bir umut ve çare keşfini duyarken hissttikleri mutluluk bilimin gururudur.