Bir türlü bitmeyen 2 buçuk dakika

Kocaman ve kalabalık salonda gözler dev ekrana kilitlenmiş çıt çıkmıyordu. İki buçuk dakikanın bitmesi için gergin bir bekleyiş vardı. Henüz kapalı yerlerde sigara içme yasağı olmadığı için bazıları stresten sigaralarını aşırı hızlı içiyorlardı. Salondaki sessizliği bozan “çat “ diye bir ses duyuldu. Birisi gerginlikten olsa gerek elindeki kalemi ortadan kırmıştı, normalde gürültülü olan bu salonun sessizliğinde bu çatırtı kolayca duyuldu. Aslında bu ilk sefer değildi ama her seferinde gergin bir iki buçuk dakika bekleyiş olurdu. Çünkü bu ikibuçuk dakika esnasında telsiz bağlantısı kopardı ve radar ekranında da bir şey görülmezdi. Aynı gergin bekleyiş Pasifik Okyanusunda Samoa adası açıklarında bekleyen uçak gemisinde de vardı. Bu iki buçuk dakika boyunca geminin de radar ekranında herhangi birşey görmek mümkün değildi, gözler dürbünlerle gökyünüzü tarıyordu. İkibuçuk dakika dolmuştu hala görünürlerde birşey yoktu. Acaba korkulan olmuş muydu? Başlarına bir felaket gelmiş olabilir miydi? Gergin bekleyiş had safhadaydı. Birden salondaki dev ekranda ve uçak gemisinden bakılan gökyüzünde üç kırmızı beyaz paraşütün açıldığı ve ucundaki ışıltı belirdi. Salondakiler ayağa fırladılar ve sessizlik yerini büyük bir coşkuya, tebrikleşmelere ve kucaklaşmalara bıraktı. Samoa adası yakınlarındaki uçak gemisindekiler de gökyüzünde aynı manzarayı görmüşler onlar da coşmuşlardı, bayram havası vardı. Bir kez daha kazasız belasız serüven başarı ile tamamlanmıştı.

NASA Ay’a insan gönderme APOLLO projesi ile 1968 – 1972 arasında Apollo 7, 8,9,10,11,12,13,14,15,16,17 olmak üzere 11 adet insanlı uzay uçuşu yapmış bunlardan Apollo 11den 17’ye kadar olanların herbiri, oksijen tankı uzayda patladığı için yarıyoldan Dünya’ya dönen Apollo 13 hariç, Ay’a ikişer olmak üzere toplam 12 insan indirmişlerdir. Bu uçuşların yapıldığı zamanlarda ortaokuldaydım, TV ve radyodan uçuşları yakından izlemiş, fotoğraf albümleri oluşturmuş, her uçuş hakkında uzun yazılar yazmış resimli albümler oluşturmuştum, hala durur, NASA’nın Houston Uzay Kontrol Merkezi ile astronotlar arasındaki radyodan yayınlanan telsiz konuşmalarını kasete çekmiştim. Ay’a yolculuğun Dünya’dan kalkıştan Dünya’ya dönüşüne kadar her safhası tehlikelerle doluydu. Atlatılan birçok tehlike Apollo 13 kazası hariç kamuoyundan yıllarca gizlenmişti. Dünya’ya dönüşte üç astronotu taşıyan Kumanda Modülü atmosfere girdiğinde beklendiği gibi sürtünmeden dolayı dış yüzeyi yandığı için Houston Merkezi ile 2 buçuk dakika boyunca telsiz bağlantsı kesilir radarlarda görünmez bu esnada kapsül yanar ve infilak ederse böyle bir felaket olduğu ancak iki buçuk dakika sonra Pasifik Okyanusuna iniş yapan kapsülün paraşütleri gökyüzünde belirmezse anlaşılacaktı. Ayrıca Kumanda Modülü Dünya’ya dönerken atmosfere girişte doğru açıyı biraz dahi tutturamazsa atmosferden sekip uzayda kaybolma tehlikesi vardı.

Çocukken hepimiz göl veya denizin yüzeyine yassı bir taş fırlatarak sektirmişizdir. Taşı yatay bir açı ile fırlatırsak suya çarpınca seker ama dik atarsak sekmez suya batar. Aynı şekilde Dünya’ya dönen astronotlar Kumanda Modülünü atmosfere aşırı yatay getirirlerse taşın sudan sektiği gibi atmosferden seker ve uzayda kaybolurlardı. Açıyı fazla dik yaparlarsa Atmosfere betona çarpmış gibi çarpar parçalanırlardı. Atmosfere girişte doğru açıyı ayarlamak çok önemliydi. Bu tür bir felaketin olup olmadığını anlamak için Houston Uzay Merkezinin ve Pasifik Okyanusundaki uçak gemisinin Atmosfere girişin ve kapsül ile komuta merkezi arasındaki bağlantının kesildiği bu iki buçuk dakikanın bitmesini beklemek zorundaydı. İki buçuk dakikanın sonunda telsiz bağlantısı olmuyor Kumanda modülü gökyüzünde üç paraşütün ucunda Pasifik Okyanusuna inerken görülüyordu. İyiki hiçbir APOLLO uçuşunda bu tür bir felaket yaşanmadı. Uzayda oksijen tankı patlayarak Dünya’ya dönmek zorunda kalan Apollo 13 astronotları da sağ salim dönmeyi başarmışlardı. Ne yazık ki ilerki yıllarda iki uzay mekiği uçuşunda felaketler yaşanmış ve astronotlar hayatlarını kaybetmişlerdi.

Rasih Bensan 29 Ekim 2012