Bu Hafta; Samsun İlimizdeyiz

BU HAFTA, BÜYÜK ŞEHİRLERİMİZDEN OLAN “SAMSUN” İLİMİZDEYİZ

Sevgili okurlar, bu hafta ki durağımız bir önce ki haftadan da ilan etmiş olduğum Samsun ilimizdir. Samsun, Türkiye’nin büyükşehir statüsündeki otuz ilinden biridir. Karadeniz Bölgesi’ndeki Orta Karadeniz Bölümü’nde yer alır ve 1.312.990 kişilik nüfusuyla bölgenin en yüksek, Türkiye’nin ise on altıncı en yüksek nüfuslu ilidir. Karadeniz bölgesini gezdiğiniz zaman Samsun sizin üzeriniz de, bir Karadeniz hissinden ziyade daha çok batı illerindeymişçesine bir his vermektedir. Caddeleri, sokakları, evlerin mimarisi, ekonomisi ve kalabalık oluşu ile oldukça gelişmiş illerimizden bir tanesi diyebilirim. 17 İlçesi bulunan Samsun, Karadeniz sahil şeridinin orta bölümünde Yeşilırmak ve Kızılırmak nehirlerinin Karadeniz’e döküldükleri deltalar arasında yer alır. Samsun ili 9,083 Km²’lik bir yüz ölçüme sahiptir.  Samsun İli yeryüzü şekilleri bakımından üç ayrı özellik gösterir. Birincisi güneyindeki dağlık kesim, ikincisi; dağlık kesimle kıyı şeridi arasında kalan yaylalar, üçüncüsü; yaylalarla Karadeniz arasındaki kıyı ovalarıdır. Kızılırmak ve Yeşilırmak akarsularının delta alanlarında oluşmuş kıyılarında, yurdumuzun tarımsal potansiyeli en yüksek ovalarından Bafra ve Çarşamba ovaları yer almaktadır. 

Samsun genellikle ılıman bir iklime sahiptir. Ancak sahil şeridi ve iç kesimlerinde iklim iki ayrı özellik gösterir. Sahil şeridinde (Terme, Çarşamba, Tekkeköy, Canik, İlkadım, Atakum, Bafra, Alaçam,19 Mayıs ve Yakakent ) Karadeniz ikliminin etkileri görülür. Bunun için sahil şeridinde yazlar sıcak, kışlar ılık ve yağışlı geçer. İç kesimler (Vezirköprü, Havza, Lâdik, Kavak, Asarcık ve Salıpazarı) yüksekliği 2.000 metreyi bulan Akdağ ve 1.500 metreyi bulan Canik dağlarının etkisi altında kalır. Buradaki dağların etkisinden dolayı kışlar soğuk, yağmur ve kar yağışlı, yazlar ise serin geçer. Sıcaklık ve yağış yönünden Samsun hiç bir bölgeye benzemez. Samsun’da aynı gün içerisinde havanın bir kaç kez değiştiği görülür. Bazı yıllar kış ortalarında yazdan günler yaşanır. Sahil şeridinde kar ile kaplı günlerin sayısı 2-3 günü geçmez. İç kesimlerde ise kar yağışından bazen ulaşım aksayabiliyor.

Samsun İlinin ekonomik yapısını oluşturan sektörlerin başında tarım sektörü gelmekle birlikte sanayi, hayvancılık ve turizm de önemli bir yer işgal etmektedir. İl ekonomisinde büyük etkisi olan tarımsal ürünler; buğday, tütün, mısır, ayçiçeği, şeker pancarı, fındık, çeltik ve sebzedir. İl tarımında önemli bir yere sahip olan Bafra ve Çarşamba ovaları toplam 122.410 hektarlık tarım alanına sahiptir. Buralarda yetişen sebzeler (domates, biber, kavun, karpuz, vb.) öncelikle bölge ihtiyacını gidermekle birlikte, yurdun dört bir yanına da pazarlanmaktadır. Tarım bu bölgede ağırlıklı sektör olduğundan Samsun İli istihdam yapısı da ilk aşamada tarımdan etkilenmiştir. İstihdam gücünün % 67’si tarımsal alanda çalışmaktadır. Bununla birlikte, Bağımsız Devletler Topluluğu ve Türk Cumhuriyetlerine yakınlığı, deniz, kara, hava ve demir yolu ulaşım imkânlar ile büyük potansiyele sahip bulunan İlimiz sanayide istenilen seviyede gelişme gösterememiştir. Samsun İli imalat sanayiinin yaratmış olduğu katma değerinin % 55.6’sı kamu, % 44.4 ‘ü ise özel sektör tarafından gerçekleştirilmektedir. Samsun, Doğu Karadeniz Bölgesi’nin en büyük kentidir. Kentin Nüfus yoğunluğu sebebiyle ticari ve sınai yaşantısı canlıdır.

Genel olarak Samsun’u inceledikten sonra, ilk hafta da bahis ettiğim gibi 19 Mayıs 1919’da Mustafa Kemal Atatürk’ün Samsun’a ilk ayak basması meselesine biraz değinelim. Samsun Büyükşehir Belediyesi, Mustafa Kemal Atatürk'ün 19 Mayıs 1919’da Samsun’a ayak bastığı ilk nokta olan Tütün İskelesi’ni kentin en önemli simge alanlarından biri haline getirdi. Kurtuluş mücadelesini başlatmak üzere Bandırma Vapuru ile Samsun’a gelen Mustafa Kemal Atatürk’ün karaya çıktığı ilk nokta olan, “Tütün İskelesi” yıllar içerisinde yıkıldı. Bu tarihi alanı yeniden canlandırmayı amaçlayan Samsun Büyükşehir Belediyesi harekete geçti. 2009 yılında temsili Bandırma Vapuru ve Tütün İskelesi inşa edildi. Atatürk ve 18 silah arkadaşları ile kendilerini Samsun’da karşılayanların yer aldığı bal mumu heykeller Tütün İskelesi’ne yerleştirilerek Atatürk’ün Samsun’a çıkış anı canlandırıldı. Atatürk’ün o gün konakladığı mıntıka Palas Oteline kadar uzanan yol, “Kurtuluş Yolu” ilan edildi. Bu bölgeye Atatürk ve 18 silah arkadaşını simgeleyen süs havuzları, seramik rölyefler ve heykeller konuldu. Tütün İskelesi kentin simge alanlarından birisi oldu. Özellikle 19 Mayıs Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı’nda Tütün İskelesi’nde ziyaretçi yoğunluğu yaşanıyor. Vatandaşlar alanda fotoğraf çektirmek için adeta birbiriyle yarışıyor. Sevgili okurlar, bu hafta da sizlerle olan buluşmamızın, yazımızın sonuna gelmiş bulunuyoruz. Gelecek hafta da Sinop ilimizi konu alacağım. Gelecek hafta da birbirinden özel yazılarla görüşünceye dek esen kalın, hoşça kalın.