Canlılarda Sitokrom-C birliği ve benzerliği

Sitokrom-C, canlılık için gerekli olan bir enzimdir. Hücre içinde solunum işlevinin bir parçası olan mitokondrilerde oksijeni bir yandan öbür yana taşıma görevi yüklenmiştir. Enzimler, bir tepkimeyi, canlılığın bütünlüğünü bozmadan, düşük sıcaklıklarda en hızlı şekilde gerçekleştirmek için canlıların işletim sistemi için evrimleşmiş, çoğunlukla orta büyüklükte moleküllerdir. Böyle bir molekülün evrimsel geçmişini ve canlıların akrabalık ilişkilerini bilmeden atomlarının ya da molekülü oluşturan alt birimlerinin dizilişindeki olasılığı hesaplamaya kalkışırsak, inanılmaz küçük bir olasılık çıkar ve bunun bir rastlantı sonucu olarak ortaya çıkamayacağını düşünmeye hakkımız vardır. Söz konusu olasılık, canlıların yapı taşları olan 20 farklı amino asidin, 100 taneden oluşan bir tespih şeklinde dizilmesinde, herhangi bir kombinasyonun ortaya çıkma olasılığıdır. Sitokrom-C enziminde 100 aminoasit vardır. Örneğin 1’den 100’e kadar, örnekleme verirsek 1. sırada mavi boncuk, 5. sırada sarı boncuk, 87. sırada kırmızı boncuk ve buna benzer yüzlük bir dizilimin ortaya çıkma olasılığı her zaman 20 üzeri 100‘dür (20’nin yanında 100 tane sıfır mevcut), (buradaki 20 boncuk çeşitleri, 100 de tespihteki boncuk sayısıdır). Böyle bir molekülün birden bire ortaya çıkma olasılığı her zaman budur.

Yaratışçılar Sitokrom-C’nin kendiliğinden böyle dizilemeyeceği için 20 üzeri 100 olasılıkla birdenbire ortaya çıktığını söylemektedirler. Bu da onlara göre Allah’ın bir hikmetidir. Onlara göre proteinler ve canlılığa ait hiçbir şey indirgenemez. Ama gerçek böyle değildir. Evrim bir şeyin hemen ortaya çıktığını söylemez. Onun aşmalar geçirerek nasıl geliştiğini açıklar. Sitokrom-C seçile seçile insanda bulunan 100 aminoasit taneli durumuna gelmiştir. Her canlı kendine özgü Sitokrom-C taşır ve molekülün benzerliği de türler arasındaki akrabalığın derecesini yansıtır. Yani bu molekül sihirli bir molekül değil, çeşitlenebilir, farklı aminoasit dizilim kombinasyonları çeşitli ortamlarda iş yapabilir. Kısaca Sitokrom-C’nin iş görebilmesi için tek bir dizilim olasılığı yoktur ve birçok farklı dizilim farklı canlılarda aynı işi görmeye devam eder. Sitokrom-C’nin canlılardaki izini sürersek canlılar arasındaki akrabalıkların da ipuçlarını yakalarız.
Sitokrom-C’nin 100 birimlik diziliminde, maymunlarla insanlar arasındaki fark sadece 54’ncü sıradaki aminoasittir. Diğerleri aynıdır. Bir insanın Sitokrom-C’sinin var olan şekilde dizilme ihtimali 20 üzeri 100’dür. Bir maymunda bu molekülün sadece 1 aminoasitinin insanınkinden farklı olması, maymun ile insan molekülü açısından bir rastlantı olarak benzer olma şansının 20 üzeri 99 (1 rakamını, arkasına 99 tane sıfır konmuş 20 rakamına bölerseniz, çıkan sayının olasılığı kadar) olasılıkla maymunla aynı molekülü paylaşmışız demektir. Böyle bir olasılık kural olarak yok demektir (Yaratılışçılar akılları almadığı için aynı olasılığın birdenbire oluşamayacağını o yüzden her şeyin birdenbire yaratıldığını söylerler. Akılları ancak bunu kabul eder. Bilim ise mucizelere gereksinme duymaz). Bu benzer durum ancak aynı kökenden gelmiş isek gerçekleşebilir. Evrimin bir döneminde sadece bir mutasyon ile son aşamada birbirinden ayrılmış, yani ortak atadan evrimleşmişiz demektir. Hayvanlar dünyasında bize genel yapısı ile ne kadar benzerlik gösterenler varsa, benzerlik oranında bu moleküllerde de o kadar benzerlik bulunmaktadır. Köpeklerle insanlar arasında Sitokrom-C diziliminde 15 farklı aminoasit vardır. Bira mayası bize çok uzak akraba olduğu için de 84 aminoasit tanesi farklıdır. Ama hepsi aynı işi görürler. Farklılığın artması ve azalması aradaki akrabalığın derecesini gösterir.
Sitokrom-C proteini, maymunlarla insanların yakın akrabalığını gösteren en önemli kanıtlardan biridir. 20 farklı değişkenin, 100 birimlik diziliminde 99 defa denk gelmesinin akla yakın başka bir açıklaması olamaz. Ama yaratılışçılar bunu ‘Allah böyle yarattı’ şeklinde hiç de bilimsel olmayan bir yolla açıklayabilirler.

Sitokrom-C’nin canlılar arası moleküler benzerliği (homoloji) (yalnız farklı olanlar yazılmıştır)
	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20	21	22
İnsan	Gly	Asp	Val	Glu	Lys	Gly	Lys	Lys	Ile	Phe	Ile	Met	Lys	Cys	Ser	Gln	Cys	His	Thr	Val	Glu	Lys
Domuz	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	Val	Gln	-	-	Ala	-	-	-	-	-	-	-
Tavuk	-	-	Ile	-	-	-	-	-	-	-	Val	Gln	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Köpekbalığı	-	-	-	-	-	-	-	-	Val	-	Val	Gln	-	-	Ala	-	-	-	-	-	-	Asn
Sinek	-	-	-	-	-	-	-	-	Leu		Val	Gln	Arg		Ala	-	-	-	-	-	-	Ala
Buğday	-	Asn	Pro	Asp	Ala	-	Ala	-	-	-	Lys	Thr	-	-	Ala	-	-	-	-	-	Asp	Ala
Bira mayası	-	Ser	Ala	Lys	-	-	Ala	Thr	Leu	-	Lys	Thr	Arg	-	Glu	Leu	-	-	-	-	-	-

20 Aminoasitin üç ve tek harfli kodları

Alanine	Ala	A	hyhobic
Arginine	Arg	R	free amino group makes it basic and hyhilic
Asparagine	Asn	N	carbohydrate can be covalently linked ("N-linked) to its -NH
Aspartic acid	Asp	D	free carboxyl group makes it acidic and hyhilic
Cysteine	Cys	C	oxidation of their sulfhydryl (-SH) groups link 2 Cys (S-S)
Glutamic acid	Glu	E	free carboxyl group makes it acidic and hyhilic
Glutamine	Gln	Q	moderately hyhilic
Glycine	Gly	G	so small it is amphiphilic (can exist in any surroundings)
Histidine	His	H	basic and hyhilic
Isoleucine	Ile	I	hyhobic
Leucine	Leu	L	hyhobic
Lysine	Lys	K	strongly basic and hyhilic
Methionine	Met	M	hyhobic
Phenylalanine	Phe	F	very hyhobic
Proline	Pro	P	causes kinks in the chain
Serine	Ser	S	carbohydrate can be covalently linked ("O-linked") to its -OH
Threonine	Thr	T	carbohydrate can be covalently linked ("O-linked") to its -OH
Tryptophan	Trp	W	scarce in most plant proteins
Tyrosine	Tyr	Y	a phosphate or sulfate group can be covalently attached to its -OH
Valine	Val	V	hyhobic

Kaynak 1: Prof.Dr. Ali Demirsoy

Kaynak 2: Wikipedia

kategoriden rastgele blog getir

Diğer Yazarlarımızdan

Toplam blog: : 125; : 6625
Kayıt tarihi: : 18.11.09

İstanbul 1980 doğumluyum. Yüksekokul mezunuyum. İstanbul'da oturuyorum. Dünya ve çevre hakkında düşü..

Hasbihalci

24 Temmuz '11

Canlılarda Sitokrom-C birliği ve benzerliği

Yazdığım Kategoriler