Çaput Bağlamak

Türk  Gelenek ve Ananeleri

Çaput Bağlamak!

Yazılarımda, dünyanın ilk bilinen topluluğunun Türk olduğunu yazıyorum. Bunun için o kadar çok delil var ki. Araştırdıkça şaşırıyorsunuz. Yeni yazdığım Göz – Ses – Nefes seri kitaplarımda bunları anlatmaya çalıştım. Çok uzun bir sürede hazırlayabildim zaten kitaplarımı ve bu üç kitapla kalmıyor, onlar bitti yayınevi aşamasına geldiler ama ben yeni üçlemeye başladım bile. Ve araştırdıkça, Antik Dönemlere gittikçe şaşkınlığım bir hayli arttı. O kadar çok yol Türk’lere çıkıyor ki.

Bugün yazdıklarımda Kadim Türk’ler den gelen anane ve geleneklerimizden söz edeceğim.

Elbette bir tek bu sayfadan oluşmayacak. Birkaç gün devam edeceğim. Üst üstte birkaç geleneğimizi yazacağım.

Büyüklerimizden gördüklerimizi uygularız. Geleneklerimiz vardır, ananelerimiz vardır hatta batıl inançlarımız da vardır. Nereden geldiğini bilmeyiz. Annemiz, babaanne veya anneanne yapıyordur, bizlerde onlardan görmüşüzdür, uyguluyoruzdur. Çocuklarımızda bizden gördüklerini uygularlar elbette. Oysa bunlar çok eskilere dayanır. Yüzyıllardır uygulanıyordur.

Biz Türkler İslamiyet’i kabul ettikten sonra eski inanışlarımızı tamamen yok etmemişiz.

İslam Kültüründen de almışız.

Sonrasında Anadolu’ya gelmişiz. O zaman da Anadolu kültüründen de edindiklerimizle harmanlamışız.

Birçok geleneğe böylece sahip olmuşuz. Lakin aslı nereden geliyor derseniz?

Bu geleneksel uygulamalar Türk Mitolojisine kadar gidiyormuş.

Belki tekrar olacak ama geleneklerimizde, adetlerimizde, inançlarımızda, alışkanlıklarımızda mitlerin izleri çok fazla.

Bu yazımda Çaput Bağlama Geleneğinden söz edeceğim.

Bu çok yaygın bir inanıştır. Anadolu’da eren, dede, evliya olarak bilinenlerin türbelerine yani mezarlarına gideriz. Adaklarda bulunuruz. Çaputlar bağlarız. Peki, bu inanış nereden geliyor bizlere.

Eski Türk inanışlarındaki atalar kültüyle bağdaşıyormuş.

Atalar kültü’nde ölmüş atalara bir çeşit saygı gösterme yoluymuş bu. Tabi kurbanlar sunma adetleri de varmış.

Onlara bir çeşit minnet duymakmış. Ruhlarının geride kalanlara iyilik yapmaları isteğindenmiş. Kötülüklerden koruduklarına inanırlarmış.

Bazı yollardan geçerken ağaçlarda görürüz çaputları. Birçok niyetle bağlanmıştır. Rengârenktir ağaçlar. Rüzgârda onları sallar. Gerçekten çok güzel görülürler.

Peki, çaput bağlamanın aslının ne olduğunu biliyor musunuz?

Orman, ağaç, dağ, su ruhlarına adanan adakların bir uzantısıymış çaput bağlamak. Tabi Türk Ananelerinde…

Neredeyse hepimiz böyle bir ağaca bir dilekle çaput bağlamışızdır.

Demek ki rüzgârlara selam veriyormuşuz.

Dağlara şarkı söylüyormuşuz.

Su’lara sesleniyormuşuz.

Ben böyle adetleri çok seviyorum.

Bir başkasında buluşmak üzere…

Nazan Şara Şatana