ÇOCUKLARDA TRAVMA SONRASI STRES BOZUKLUĞU

 

Ruh sağlığı uzmanları olarak, yetişkinlerde olduğu gibi; çocuklarda da Travma Sonrası Stres Bozukluğu’na rastlanabildiğini görmekteyiz.

 

Travma Sonrası Stres Bozukluğu nedir?

 

Kişi, gerçek bir ölüm ya da ölüm tehdidi ile veya fizik bütünlüğünü tehdit edici bir olay ile karşılaştıysa/ böyle bir olaya tanık olmuş ise ve o kişinin tepkileri arasında aşırı korku, çaresizlik ya da dehşete düşme varsa Travma Sonrası Stres Bozukluğu yaşıyor olabilir.

 

Çocuklarda travmaya sebep olabilen pek çok olay vardır. Fiziksel veya cinsel taciz, kazalar, afetler, savaşlar, ya da korkunç bir olaya maruz kalma (örneğin çocuğun gözünün önünde birisinin bıçaklanması) gibi sebepler travma yaratabilir. Bunların yanı sıra, yetişkinlerin gündelik hayatlarında başa çıkabildikleri durumlar çocuklarda travmaya neden olabilir. Örneğin sosyal çevrenin çocukla alay etmesi, dışlanması, yoksulluk/imkansızlık içinde yaşamak veya kültür olarak bambaşka bir yere taşınmak gibi durumlar çocuklarda travmatik etkiler bırakabilir. 

 

Ebeveynler çoğu kez çocuğun yaşadığı durumu analiz etmekte zorlanırlar. Olumsuz duygu durum ile Travma Sonrası Stres Bozukluğunu ayırt etmek zaman zaman güç olabilir, çünkü çocuklar duygularını ve düşüncelerini aktarmak için yetişkinler kadar sözel beceriye sahip değillerdir. Küçük çocuklarda Travma Sonrası Stres Bozukluğu kendini mutsuzluk, sosyal anlamda içe kapanma ve öfke nöbetleri olarak gösterebilir. Ancak bu belirtiler çocuklarda yaşanan diğer olumsuz duygu durumlar (kaygı, depresyon gibi) ile çok benzer olduğu için durumun iyi değerlendirilmesi gerekir. 

 

Ancak yine de anne ve babaların dikkat edebileceği bazı noktalar vardır. Çocuğunuzdaki ani değişimleri önemseyin. Aniden okula veya belirli bir yere gitmek istememek, sürekli hasta olduğundan yakınmak, oyun oynarken oyuncakları öfkeyle yere vurmak veya fırlatmak, uykuya dalmada güçlük yaşamak veya kabuslarla uyanmak, iştahta azalma veya artma çocuğunuzun duygusal anlamda iyi bir dönem geçirmediğine işarettir. 

 

Eğer çocuğunuzun eskiye kıyasla duygusal veya fiziksel olarak iyi olmadığını düşünüyorsanız en kısa zamanda bir uzmandan destek almanızı öneririm. Sağlıklı gelişimi bir merdiven gibi düşünürsek; ilk basamakları çıkmadan üst basamaklara tırmanmak pek mümkün olmaz. Bu sebeple, çocukluk çağı duygusal sorunları ile baş etmek çok önemlidir. 

 

Yazar: Uzman Klinik Psikolog İpek Gökozan, Madalyon Psikiyatri Merkezi

www.ipekgokozan.com

twitter: @ipekgokozan