Doğu Klasikleri ve Edebi Eserlerde Köle ve Cariyeler Üzerine

Uzun zamandır doğu klasiklerine Arap ve diğer doğu toplumlarına dair eserleri merak ediyordum. Son derece güzel eserler olduğunu söyleyebilirim.

Kısaca bu eserlerden bazıları;
* Kelile ile Dimne
* Cahız’ın eserleri
* Maverdi
* Süheyli Ahmed bin  Hemdan
* Nizamülmülk
* Tutiname
* Hatim Ta-i

…

Endülüslü yazarların eserlerinde pek ayırımına varılmayan, genelde İran ve Peygamber Efendimiz sonrası edebi eserlerinde sıkça tekrarlanan konular arasında köle ve cariyelerle ilgili ifadeler var. Eskiden Türklerin de köleleştirildiği ve Memluk Devletinin bizzat Türk kölelerin uzunca bir süre köle, asker, komutan, olarak Araplara hizmet verdikten sonra kurdukları devletlerden biridir. Aynı şekilde onurlu bir duruş sergileyen Selçuklu ve Selçuklu öncesinde yaşananları hemen hepsinde bu durum farklı şekillerde ortaya çıkmıştır. Özellikle Türklerin Araplara köle, asker, komutan olarak askerleri hizmet verirken Türk kadınları ne yapıyordu diye bir soru da insanın aklını kurcalamıyor değil. Elbette yine mantıken Memluklu devletini Türk kölelerin kurduğu düşünüldüğünde sadece Türk erkeklerinin Araplara köle olarak satıldığı safdillik olur. Değil mi?

Arap yazarların eserlerinde bahsedilen en önemli konulardan birisi cariyelik ve köleleriyle ilgili hususlarıdır. Öyle ki; zengin bir adam fakir bir Arabın ahlakına veya kendisi hakkında yazdığı şiirine hayran kalıyor ve ona bilmem kaç altınla beraber cariye bağışlıyor. Cariye bir kadın ve kişinin cariyesiyle birlikte olması normal karşılanıyormuş gibi bir hava estiriliyor. Hâlbuki cariyesin en nihayetinde bir insandır ve karşı cins olarak kendisine haramdır. Nikâh düştüğü için sadece asil! Arap hanımları namahrem olacağı düşünülemez. İlişki ise bizim anladığımız şekliyle gerçekleşiyorsa bu zinadır. Yazarların hemen hepsinin eserlerinde bu durumun gayet normalmişçesine anlatılması, cariye veya kölelerin alınıp satılması ve ilişkiler anlamında savunulduğuna dair olan serbestiyet doğrusu günümüz dünyası ve bakış açısından tarafımca anlaşılmaz bir durum olarak kalıyor.

Eminim ki bu konuda ciddi delillere dayanan yazılar da görebilirim. Ama yirmi beş yaşında bir Arap şair kendisine ihsan edilen bin altın ve bir cariyeyle ne yapar diye düşünmeden edemiyorum…