E Ticaretin geleceği

E-Ticaretin Geleceği

E-Ticaret Neden Artıyor?

14 -15 Mart 2010 tarihli gazetelerde e-ticaret hacminin krize rağmen %46 artış gösterdiği ve aylık "bir milyar dolar"a ulaştığı haberleri yer aldı. Ekonomik kriz olmasa bu oranın %100 civarında olacağı da öngörüler arasındaydı.

Acaba e-ticaretin bu kadar artmasının altında hangi nedenler var?

İnternetin YaygınlaşmasıNedenler arasında ilk sıralarda internetin yaygınlaşması ve insanların bilgisayar karşısında uzun zaman harcaması gelmektedir.

İnternet giderek yaşamımızın olmazsa olmazları arasına girmeye ve hayatımızı,alışkanlıklarımızı kökten değiştirmeye başlamıştır. Bütün sorunlarımıza çözüm aradığımız, dertlerimizi, hastalıklarımızı danıştığımız, acılarımıza, kederlerimize teselliler aradığımız, zaman zaman duygu ve düşüncelerimizi paylaştığımız bir sosyal ortam olmaya başlamıştır. Bu liste sayfalar dolusu uzatılsa da yine de unutulmuş bazı şeyler kalabilir.

İnternetin insanlığa en önemli katkılarından biri de sözlü iletişimden yazılı iletişime geçmeyi desteklemesi, teşvik etmesidir. Cep telefonları bile artık sözlü iletişimi yeterli bulmayıp, yazılı ve görsel iletişime açılmayı gündemlerine almışlardır. Büyük bir olasılıkla gelecekte sanıldığının aksine cep telefonlarının ölçüleri küçülmeyecek biraz daha büyüyerek mini notebooklara dönüşeceklerdir. Bu şekli aldıklarında da her yerde, her zaman, her şey için kullanılabileceklerdir.

Bu gelişmeden nasibini e-ticaret de fazlasıyla alacaktır. Bilgi sayar karşısında uzun zaman geçirdikçe başka şeylere ayrılan zaman azalacak, alışveriş internetten yapılacak, yemek internetten sipariş verilecek, biletler internetten alınacak, sohbetler internetten sürdürülecek, mektuplar, tebrikler, çiçekler internetten gönderilecektir.

Canımız biraz yürümek, biraz spor yapmak, biraz insanlarla yüz yüze gelip çene çalmak, dışarı çıkıp bir parkta temiz hava almak istediğimizde yerimizden kalkıp, biraz ara vereceğiz. Çok geçmeden yarım bıraktığımız yazıyı tamamlamak, oynadığımız oyunu sürdürmek için bilgisayarımızın başına geri döneceğiz. Ya da bilgisayarımızı da alıp şehrin dışına çıkacak, bir ağaç gölgesinde, doğanın şefkatli kucağında duygularımızı, düşüncelerimizi yazıya dökeceğiz, ya da birileriyle internette sohbet edeceğiz.

Okuduğumuz yazılara yorumlar yazacak, dağarcığımızdaki bilgileri paylaşmaktan anlık mutluluklar duyacak, kendimizi iyi hissedeceğiz. Belki de birilerine faydalı olduğumuzu, işe yaradığımızı düşünerek vicdanımızı serinleteceğiz. Kızgınlığımızın, öfkemizin, şikayetimizin, acımızın boğazımızda düğümlenip kalmasına katlanmayıp, bu koca nehrin mecrasına içimizi döküp biraz rahatlayacağız.

İnternet gelecekte artılarıyla, eksileriyle yaşam alışkanlıklarımızı o kadar kökten değiştirecek ki buna ilk başta kendimiz şaşıracağız. Kazara adsl ya da bilgisayarımız arızalanır, iletişimimiz kesintiye uğrarsa elektriklerimizin kesildiğinde ışıklarımızın sönmesinden duyduğumuz huzursuzluğun bir benzerini böyle anlarda duyacağız.

İnternete nasıl bakarsak, o bize öyle görünür.

Eğer biz interneti kötülük ve şer yuvası olarak görür orasını burasını kesip, biçmeye kalkarsak bir süre sonra gözümüz kusurdan başka bir şey görmez olur. Bilmeliyiz ki kötülük onda değil bizde, bizim zihnimizdedir. Zihnimizde tabular, doğmalar, sabit fikirler varsa baktıklarımızı değil sadece görmek istediklerimizi görürüz.

Oysa internet o inanılmaz genişlikteki mecrasında akarken suyuna kasıtlı veya kasıtsız bazı zararlı maddeler, hatta zehirler karışabilir, karıştırılabilir. Fakat bu nehrin suyu o kadar çok, debisi o kadar yüksektir ki bulaşan zehir bile olsa nehrin tamamını kirletemez. Sadece zehrin döküldüğü yerde biraz kirlenmeye, biraz zayiata neden olur.

İnternette artan yalnızca e ticaret değildir. Her şeydir. Her şey içinde kimi zaman istenmeyen şeyler de olabilir ancak biz yine de bu suda yıkanır, bu sudan içer, bu suyla topraklarımızı yani zihnimizi sularız.

Herkes  internetin birkaç şeyinden ya da bir çok şeyinden istifade edebilir.

Eskiden okuma, yazma bilmek ne anlama geliyorsa gelecekte internet kullanmayı bilmek benzer anlama gelecektir. İnternetin dilinden anlamadan ülkeler arası seyahat etmek zorlaşacaktır, zira hava alanlarında birçok işlem internet üzerinden yapılacaktır. İnternette 3-5 dakikada yapabildiğimiz bir işi veya işlemi giderek yerinde yapmak istediğimizde daha çok zaman, daha çok enerji, daha çok para harcamak zorunda kalacağız. Bu zorluklar bizi internet öğrenmeye zorlayacak.

E-Ticaretin HandikaplarıE-ticaretin hala bazı handikapları vardır. Bunlar aşıldığında e-ticaretle birçok ihtiyacımızı yerimizden kalkmadan karşılayabileceğiz. Bazı ürünleri  ‘üzerimde denemeden alamam’  ön yargısı bu handikapların başında gelmektedir. Oysa ürün fotoğrafları bütün detayları gösterecek şekilde yerleştirilir, ölçüler iyi verilirse ve alışveriş yapan kişi kendi beden vs ölçülerini iyi bilirse bu risk azalır. Ayakkabı, giysi, gözlük gibi ihtiyaçlarımızı denemeden almak ilk aşamada biraz riskli gibi görünse de satıcı firmalar bu tür ürünlerde hemen değiştirme garantisi vererek müşterilerinin riskini azaltmaya çalışmaktadır.

ABD ve AB de tüketici bu tür ürünleri bile tereddütsüz almaktadır. Çünkü çarşı alışverişi yaparken de benzer riskler fazlasıyla vardır. Örneğin asıl niyetimiz ve ihtiyacımız bir çift spor ayakkabı, bir güneş gözlüğü, bir tişört almak iken alışverişten döndüğümüzde bir de bakarız ki asıl ihtiyaçlarımızın yanında bir sürü başka şey de almışız. Ya da asıl ihtiyaçlarımızdan vazgeçip başka şeyler almışız. Üstelik orada beğendiğimiz şeyi evde beğenmediğimiz zamanlar da olmuştur.

E-Ticaretin KazanımlarıE-ticarette alışveriş özgürce yapılır. Üzerimizde zaman baskısı yoktur. Ürünü beğensek bile satın alıp almamakta uzun uzun düşünme hakkımız bakidir. Canımız ne zaman isterse o zaman alırız ya da vazgeçeriz. E-ticarette alacağımız ürün hakkında yeterli bilgi edinmemiz, o ürünü alanların, kullananların düşüncelerini öğrenmemiz, fiyat kıyaslaması yapmamız mümkündür. Fiyatlar genellikle çarşı fiyatlarından daha ucuzdur. Tüketici olarak dikkat etmemiz gereken şey, ucuz fiyat cazibesine kapılarak güvenli olmayan sitelerden alışveriş yapmamak, onlardan uzak durmaktır.

Güvenilir olmayan siteler genellikle iletişim bilgileri, telefonları, yerleşik adresleri olmayan bankaların güvenli ödeme (ssl) sistemine sahip olmayan sitelerdir. E-ticaretin kazanımları çarşı alışverişinden fazladır. Tüketici bu yolla alışveriş yaptığında öncelikle zaman kazanır. Trafiğe çıkmayacak, yürümeyecek, park yeri aramayacak ve bunlar için efor ve zaman harcamayacaktır. Görece daha ucuza alacak, ulaşım için para harcamayacaktır.

Her iki alışverişten alınan keyfe gelince, çarşı alışverişini daha keyifli olduğunu söyleyenler de vardır çok sıkıcı ve yorucu olduğunu söyleyenler de. Özellikle alışverişi, hayatlarının en büyük keyfi olarak yaşayan ve nitelendiren insanlar kişisel ihtiyaçlarının dışında evleri için bazı ihtiyaçlarını internetten almayı tercih edebilmektedir. Bu başlangıç gelecekte çok beğendikleri, kişisel eşyaları da internetten alabileceklerinin bir göstergesidir. Yani çok kararlı bir direnç söz konusu değildir. Çoğu insan bir kere denedikten sonra internetten alışveriş yapmaya sıcak bakmaktadır. En zor olanı bu ilk denemedir.

E-Ticaretin GeleceğiE-ticaret hacmi aynı trendi gösterirse 10 yıl sonra öngörülemez seviyelere gelecektir. Belki de çarşı alışverişini geçecektir. E-ticaretin gelişmesiyle evlerindeki küçük tezgahlarda özgün üretim yapan birçok insan ürünlerini (bir aracıya gerek duymadan) internette pazarlayacak, evinde para eden fakat kullanmadığı eşyalara alıcı bulabilecektir. Bu işler evde yapılabileceğinden, evler ofislere, küçük atölyelere, depo ve mağazalara dönüşecektir. Geleceği iyi okuyan mimar ve inşaatçıların bu ihtiyaca dönük evleri şimdiden planlamaları yanlış olmaz. Çünkü şimdi 12-16 saat geçirdiğimiz evlerimiz gelecekte daha uzun zaman geçireceğimiz, hem çalışıp, üreteceğimiz hem yaşayacağımız mekanlar olacaktır.

Evlerimizin önünde her zaman bir kurye veya kargo aracı görmemiz oldukça sıradanlaşacak, yemeklerimiz evlere servis edilecektir. En çok rağbet gören işlerin başında şehir içi, şehirler arası kargo taşımacılığı gelecektir. Belki de internetten aldığımız bir giysinin olup olmadığını evimizde deneyerek, kapıda bir kaç dakika bekleyen kargo elemanına ya aldığımız ürünün ücretini ödeyecek ya da gelen ürünü beğenmediğimizi söyleyip iade edeceğiz. Gelecekte internet sayesinde yeni yeni hizmet sektörleri doğacak buna karşılık bazı işler, bazı sektörler hem internet hem gelişen teknoloji yüzünden eskisi gibi sürdürülemeyecektir.

E-ticaret hacminin her yıl artması sürpriz değildir. Daha da artacaktır. Çünkü e-ticaret en rasyonel alışveriş şeklidir. Nasıl ki bir dönem sadece satıcıdan bir şeyler satın alırken zamanla market arabaları ile kendi kendimize alıveriş yapar hale geldiysek, gelecekte de sanal mağazalardan aldıklarımızı sanal sepetlere dolduracağız. Bize, zil çaldığında kalkıp kapıyı açmak ve siparişlerimizi almak kalacak. Artık satın almak istemediğiniz bir şeyi sadece satıcıya ayıp olmasın diye satın almayacak, kararlarımızı etki altında kalmadan özgürce vereceğiz. Satıcının sabırsız bakışları hatta  güvenlik kameralarının objektifler üzerimizde olmayacak.

E-ticaretin artmasındaki nedenlerin ilk anda akla gelen birkaç tanesini sayabildik ama başkalarının da bunlara ilave edecek daha birçok neden sıralayabileceğini tahmin edebiliriz. Kanımızca, E-ticaretin geleceği ile internetin geleceği arasında hep bir paralellik olacaktır.