Elementler Felsefesi

 

1

Elementler Felsefesi ya da Elementler Kuramı 

Eski Yunan felsefesinde önemli bir yer kaplar.

Ezoterik (Batıni) ve Hermetik ilimlerin temelini oluşturur.

Batlamyus (Ptolemy) ile birlikte astroloji ilminin altyapısını oluşturur. 

 

2

İlk Element Fikirleri

Elementler felsefesinde ilk fikirler evreni tek bir elemente (arkhe, töz) dayandırmaktı.

Milet okuluyla (Thales, Anaksimandros, Anaksimenes) başlayan fikirler diğer doğa filozoflarınca ilerletildi.

 

Thales, töz = 'Su' 

Anaksimandros, töz = 'Apeiron' 

Anaksimenes, töz = 'Hava' 

 

Daha sonra 

Herakleitos için töz ve logos = 'Ateş' 

Xenophanes için töz = 'Toprak' 

 

3

Fikrin olgunlaşmış orijini Empedocles'te kendini gösteriyor.

Empedocles = 4 element + 2 karşıt ilke prensibi 

Evrendeki tüm varlıkların kökeninde 4 temel element vardır.

Tüm varlık, tümel tekil olan varlık kendini bu 4 temel element üzerinden açar.

Varolan her canlı ve cansız varlık bu dört temel elementin farklı oranlardaki bileşimlerinden ve kombinasyonlarından meydana gelir.

 

Bu konudaki ilk kompleks fikir Empedocles'den çıkmıştır daha sonra Platon ve Aristo’da da işlenmiş geliştirilmiştir. Lakin en temeldeki kaynaklar meçhuldür bu felsefenin daha da eskilere dayandığına dair de iddialar vardır. 

 

Elementler birbirlerine döngüsel olarak dönüşürler.

Bu içsel yaratımın tecellisidir.

Bu yaratılan dögü kendini tekrar etmez,

Her an yeni bir süreç başlatır ve devam eder.

Varlık her an yeni bir tecellidedir.

Oluş ve an fikri

Bu dört element sırasıyla = Ateş, Toprak, Hava ve Su

 

4

Aristotales için en yüksek element Ateş'tir.

Ateş, tanrısal olan ışık ve ısı kaynağıdır.

Platon ve Aristo sonrası uzun süre tıbbi literatüre de konu olacak şekilde Hipokrat ve Galen'de kendini gösterir.

Hipokrat, 4 elementi 4 vücut sıvısıyla birleştirir.

Bu tasnif = Humoral Patoloji Teorisi 

4 element = 4 sıvı = Kara Öd, Sarı Öd, Kan ve Balgam

Hipokrat, Galen, Paracelsus, İbn-i Sina ve tüm Ortaçağ tıbbı bu fikrin tesiri ve uzantılarıdır.

17.yy'a kadar devam eden bu doktrin modern tıbbın gelişmesiyle geride bırakılır.

 

5

Elementler felsefesine göre 4 element varolan her şeyin kökünü oluşturur.

Elementlerin kökünü ise 'temel kaliteler' oluşturur.

 

Temel kaliteler = Altyapılar 

Sıcaklık, Soğukluk, Kuruluk ve Nemlilik olarak daha alt bir dörtlüdür.

Bu temel kaliteler bir araya gelerek elementleri oluşturur.

 

Ateş = Sıcak + Kuru 

Hava = Sıcak + Nemli 

Toprak = Soğuk + Kuru 

Su = Soğuk + Nemli

 

Temel kalitelerin simyada, astrolojide ve psikolojide yansımaları şöyledir:

Sıcaklık = Hareketlilik, canlılık, genişleme, akışkanlık, çözülme 

Soğukluk = Hareketsizlik, durağanlık, cansızlık, daralma, büzüşme, içe çekilme, yoğunlaşma, katılaşma, donma 

Nemli (Rutubetli, Islak) = Yumuşama, gevşeme, akıcılık, birleştiricilik

Kuru = Katılık, gerilme, çatlama, sabitlik, kuraklık, kırılma, ayırıcılık, parçalanma

 

*