Eskimeyen yüz: Oleg Blochin

Uzunca bir yazı yazmıştım ‘Sol’un sporla imtihanı’ adında. O yazı da bir portreyi bilerek dışarıda tutmuştum. 1952 doğumlu Oleg Blochin’in uzun bir yazının dipnotlarında kaybolmasını istemedim. Dünya futbolunda hak ettiği yere gelememiş olsa da, onun gelmiş geçmiş en iyi beş forvetten biri olduğunu gerçeğini değiştirmez.

Aslında Blochin’in öyküsüne geçmeden, Blochin’le kişisel tarihimin kesişme dönemlerine gitmek istiyorum. Çocukken en büyük eğlencemiz siyah-beyaz ekran karşısında Dünya Futbol Şampiyonalarını izlemekti. Turnuva bittikten sonra, toprak sahada yaptığımız maçlarda, golü atan arkadaşlara ‘Müller gibisin’ yada kalecimiz gölü kurtarınca ‘Zoff gibi’kurtardın derdik. Televizyonda izlediğimiz her hareketi toprak sahada denemeye kalkar, hep bir yerimizi incitirdik. Mahallenin bütün çocuklarının bir lakabı vardı, hemen hemen hepsi futbolcu isimlerinden oluşuyordu. Arjantin, Brezilya, Almanya en çok sempati duyulan takımlardı. Ama ben başka bir tercihten yola çıkarak takım tutmuştum, bu takım SSCB idi. Ve o takımın ileri ucunda, sol tarafta oynayan fuleli bir oyuncu dikkatimi çekmişti. Tek başına ileride, rakip savunmayı felç ediyordu. Bu 11 numaralı futbolcu Oleg Blochin’di. Artık benim lakabım da belli olmuştu. Blochin sevgisinden dolayı basketbol oynadığım yıllarda, genelde basketçilerin pek kullanmadığı 11 numarayı büyük bir zevkle sırtıma geçirmişliğim bundandır.

Blochin’in öyküsü, efsanevi hoca Valery Lobanovski’nin eline düşmesi ile başladı. Dinamo Kiev’e oynattığı ‘geometrik futbol’ ile adı dahi hocaya çıkan, oynattığı futbol için, dönemin bütün otoriteleri tarafından ‘21. yüzyılın futbolu’ nitelemesi ile takdir edilen Lobanovski , Blochin’de mevcut olan futbol zekasına, kendine has mantaliteyi ekleyerek, onun zirveye çıkmasına en büyük katkıyı sunmuş oldu. Dinamo Kiev'de oynadığı süre içinde Blochin, SSCB ulusal şampiyonasının tüm zamanlarda 211 golle en golcü oyuncusu, 5 kez gol kralı ve Dinamo Kiev'in formasını 432 kez giyerek bu takımda en çok forma giyen oyuncu ünvanlarını elinde geçirdi. Blochin 8 kez şampiyonluk yaşarken, Dinamo ile UEFA Kupa Galipleri Kupası'nda 1975 ve 1986 yıllarında şampiyonluk sevinci yaşadı. Blochin ayrıca Sovyetler Birliği ulusal takımının formasını 112 kez giyerek bu formayı en çok giyen oyuncusu olarak kayıtlara geçti. Ulusal takımda 42 gol atan Blochin, 1982 ve 1986 yıllarında FIFA Dünya Kupası'nda mücadele etti, yurtdışında oynayan ilk Sovyet oyunculardan biri oldu.

1975 yılında Avrupa’da yılın futbolcusu seçildiğinde, henüz 23 yaşındaydı. Bütün bunlara ek olarak 1975 yılında Süper Kupa finalinde Bayern Münih’i perişan ederek yendikleri maçta, bütün bir defansı zekası ile devre dışı bırakarak attığı gol, bir çok spor programının jeneriğinde yer alıyordu bir zamanlar. Aynı kupayı 1986’da bir kez daha kazandılar. O yıl, İzmir’de Beşiktaş’a attığı gol hala hafızalarımızdan çıkmadı. Bütün bu parlak kariyerine rağmen, dünya futbolunda kadri bilinmeyen ender futbolculardan biridir Blochin. Belki de bir dünya şampiyonluğu yaşamadığı için. Aslında bu da gerçekleşiyordu 1986’da. Meksika’da ki turnuvaya SSCB çok iddialı gelmişti. Aynı yılın en başarılı takımı Dinamo Kiev ağırlıklı kadroda kimler yoktu ki:Dassaev, Kuznetsov, Bessonov, Zavarov, Belanov, Litovchenko, Blochin’li kadroya, herkes turnuvanın favorisi olarak bakıyordu. Grup maçlarında ortalığı dağıtan kadro, ikinci turda Belçika karşısına çıktı. Rezil bir hakem üçlüsü, beş metreden ofsaytta atılan gol, iki metre dışarıda olmasına rağmen verilen penaltı ve uzatma sonucunda 4-3’lük dramatik yenilgi. Engellenen şampiyonluk, Blochin’in tatmadığı hiçbir şeyin kalmamasını engellemiş oldu aslında.

2006 Dünya Kupası elemelerinde, Ukrayna’yı tarihinde ilk kez bir dünya kupasına taşıması, hocalığının da tescillenmesini sağladı. Aynı sıralarda ‘Soros Vakfı’ tarafından finanse edilen ‘Turuncu Devrim(!)’ Ukrayna’da iktidarın değişmesine neden olunca, o sıra Komünist Partide Milletvekili olan Blochin, milli takım hocalığını bıraktığını söyledi. Gerekçesi çok netti: ‘şimdi siyaset zamanı’. Gelen büyük baskılar sonucu, tekrar takımının başına geçerek, Ukrayna’yı çeyrek finale taşımayı bildi. Futbolun sahici emekçilerinden biri olmayı başaran ender kişilerden biri oldu.