Fotografta kompozisyon

Başarılı fotoğraf çekmenin önemli faktörlerinden biri de kompozisyondur. Kompozisyon çerçeve içindeki konuları göze hoş gelecek yani estetik ve uyumlu düzeni verecek şekilde seçmek ve düzenlemektir.
Bazı fotoğrafları diğerlerinden farklı(göze çarpıcı) kılan nedenlerden biride o fotoğrafların güçlü kompozisyonlarıdır. İyi bir kompozisyonun tesadüfen yakalanması çok enderdir. İyi bir kompozisyonu fotoğrafı çeken kişi kendi yaratır.
Fotoğraf çekiminde iyi bir kompozisyon yapabilmek için:
1)Çekeceğimiz fotoğrafla neyi anlatmak istediğimize karar vermeliyiz. Örneğin oyun oynayan çocukların ne yaptığınımı, yoksa çocukların neyle oynadıklarınımı anlatmak istiyoruz.
2)Fotoğrafını çekeceğimiz konuya , gözümüzün gördüğü gibi değil, fotoğraf makinesinin objektifinin gördüğü gibi bakabilmeliyiz. (Gözümüz yaklaşık 160 derece açıyla, objektif ise genel olarak dar bir açıyla görür) Ayrıca unutmayalımki biz konuyu iki gözümüzle yani derinlik dahil görüyoruz, fotoğraf makinası ise ancak tek bir objektiften görüyor.
3)Konunun anlaşılır olmasını engelleyebilecek öğeler mümkün olduğunca ayıklanmalı, daha anlaşılır olmasını sağlayan öğeler ise çerçeveye dahil edilmelidir.
"Fotoğraf bir dildir. Yazı ve konuşma dili gibi yeterli açıklıkta ve sadelikte kullanılması gerekir. Gereksiz ayrıntılarla dolu bir anlatımdan kaçınmalıdır. Didaktik anlatım dışında belli bir kapalılık ilgi uyandırır ve seyirciye keşfetme zevkini bağışlar. Mesaj ilginç olmalıdır. Mesajın görevi ve evrensel boyutları bulunmalıdır. Mesaj bir bütün olmalı ve gereksiz ayrıntılarda arındırılmalıdır. Fotoğrafı sanat yapan mesajla belli bir duygu yoğunluğunun bulunmasıdır. Fotoğrafçıyı sanatçı yapan ise mesajı yoğurup iletmedeki özgünlük ve kişiselliktir."
KOmpozisyonu güçlü bir fotoğraf yaratabilmek için, kompozisyonun temel yapısal ve görsel öğeleri bilinmelidir. Bu öğeleri doğal düşünce biçimi olarak algılamaya başladığımızda iyi tasarlanmış fotoğraflar çekebiliriz.

Öğeler:
1-Yalınlık
2-1/3 kuralı
3-Denge
4-Çizgiler-şemalar
5-Çerçeveleme (kadraj)
6-Bindirme
7-Belirginlik.
Belirginliği sağlayan öğeler : a-Işık b-Doku c-Ritim(tekrarlar) d-Uyum (armoni) ve kontrast e-Kontrast(zıtlık ve tezat) f-Perspektif ve bakış g-netlik h-hareket k-zamanlama(kritik an) l-Efekt filtreleri
8-Leke
9-Form

1)Yalınlık (sadelik):
Yalınlık bir konunun olabildiğince az ve öz elemanlarla anlatılmasıdır. Fotoğrafı yalınlaştırarak, ilgi merkezini veya anlatılmak istenen konuyu güçlendirmenin yolları aranmalıdır. Bunun için ; * karmaşık olmayan bir fon seçilmeli, seçilen fon dikkati dağıtmadan konuyu ortaya çıkarmalıdır. (konu ben buradayım demelidir) * Fotoğrafta öyle bir kompozisyon yaratılmalıdır ki fotoğrafın çekim nedeni açık olarak görülsün ve görüntüye giren tüm öğeler ilgi merkezi olarak seçilen konuyu tamamlasınlar. İlgisiz öğeler ise çerçeve dışına çıkarılmalıdır. Peki bunu nasıl yaparız.
-KOnuya olan uzaklığımızı azltıp, konunun çerçevemizi doldurmasını sağlayabiliriz.
-Diyafram açıklığını artırabiliriz. (alan derinliğini azaltmış oluruz)
-Odak uzaklığı büyük olan objektif kullanabiliriz.
2) 1/3 kuralı
Fotoğraftaki ilgi merkezinin daha hareketli (dinamik) ve heyecan verici olması için ilgi merkezi (ana konu) görüntü merkezinden hafif yana doğru kaydırılır. Kare sanal dikey ve yatay çizgilerle 9 eşit parçaya bölünür yatay ve dikey çizgilerin kesiştiği 4 adet nokta ilgi merkezi veya ana konunun yerleştirilebileceği seçeneklerdir.
Ufuk çizgiside 1/3 kuralına uygun yerleştirilmelidir. Karenin ortasında olan ufuk çizgisi ikiye bölünmüşlük hissi verir.
Elemanların baktığı , döndüğü gittiği yöndeki boşluk çerçevenin 2/3 ü kadar olmalıdır.
Ana temanın işlendiği alan çerçevenin 1/3 ünde olmalıdır.
3)Denge
Birbirini tamamlayan öğe, renk, aydınlık ve karanlık alanların göze hoş gelcek şekilde kareye yerleştirilmesidir. Öğelerin bir kenarda toplanmasının engellenmesi fotoğrafın daha estetik olmasını sağlar.
4)Çizgiler-şemalar
Şema fotoğrafı oluşturan elemanların belirli düzene göre dizilmesidir. Şemaları geometrik ve harf şekilleri(S, Z) sınıflayabiliriz.

Fotoğrafta diagonal çizgiler yön belirtmek için kullanılabilir. Bu ana konuya gözü yöneltmeyi sağlar.
Kompozisyondaki çizgilerin şekli fotoğrafın ruhunu belirleyebilir. Oval yumuşaklık ve kadınlığı, dikey S canlılığı ve hareketi, köşeli çizgiler güçlülüğü çağrıştırır. Yatay düz çizgi rahatlık ve sakinlik duygusu, köşeli çizgi aynı zamanda yön duygusu verir. Fotoğrafta konu çerçeveyi yatay veya dikey ikiye bölmemelidir.
5)Çerçeveleme (kadraj)
Fotoğrafta ilgi merkezini ön plandaki öğelerle çerçevelemek ana konuyu diğerlerinden ayırt etmek için gereken derinlik hissini kazandırır.
Dikey çerçeve; KOnunun daha hareketli ve canlı anlatımını sağlar.
Yatay çerçeve ; KOnunun daha rahat ve sakin anlatımını sağlar.
6)Bindirme
Konu veya öğeleri üst üste getirmekten (bindirmekten) kaçınmalıdır.
7)Belirginlik
Fotoğrafta verilmek istenen mesajı izleyicinin algılayabilmesi için anlatımı , ifadeyi sağlayan görüntülerin, diğerlerine göre daha belirgin olması gerekir. Fotoğrafta seçici bir yöntem uygulanır.Anlatım için gerekli öğeleri kadraj içine alıp, gereksiz, izleyiciyi konu dışına sürükleyen görüntüler kadraj dışına çıkartılmalıdır. Kadraj içinde bulunması uygun görülmeyen görüntüler hareketliyse karenin dışına çıkması, yer değiştirmeyecek görüntüler ise fotoğrafçının bakış noktasını değiştirmesi, bakış noktasını değiştirmesi anlatımı zayıflatacak ise odak uzaklığı farklı bir objektif kullanması gerekmektedir. Konuların tercihi sonucunda sadeliğe ve belirginliğe ulaşılmış, gösterilmek istenen konu üzerinde direkt olarak izleyicinin dikkati toplanmış olur.
8)Leke öğesi
Duru bir fon önündeki güzel bir siluet yada koyu bir fon önündeki açık biröğe fotoğrafçıya ilginç gelebilir.
9)Form öğesi
Üçüncü boyut ışık altında belirginleşir ve biz (gözlerimiz) nesneleri 3 boyutlu görürüz. Oysa fotoğraf iki boyutludur. 3 boyutlu gören gözümüzün gördüğünü iki boyutlu fotoğraf kağıdına aktarırken birtakım kayıplar olur. Bu nedenle konuya bakarken bitmiş fotoğrafı düşünmek yani iki boyutlu düşünmeye çalışmak gerekir ve bu da sanırım fotoğrafçılığın en zor yanıdır.