Gebelik Döneminde Fazla Kilo

Çok fazla kilolu yani obezite hastalığına sahip anne adaylarında hamilelik esnasında bazı komplikasyonlar görülebilir. Hamilelikte fazla kilo almanın nedenleri arasında, çok fazla kalorili yiyecekler tüketme, fiziksel egzersizlerin kısıtlı yapılması veya hiç yapılmaması, hareketsizlik, genetik sebepler gibi sebepler sayılabilir. Obezite hastalığına sahip anne adaylarında hamilelik esnasında yüksek tansiyon ve diyabet yani, şeker hastalığı çıkma olasılığı çok daha fazla görülebilir.

Hamilelik esnasında aşırı kilolu olan anne adaylarında görülme riskinin artığı durumlar:

• Obezite hastalığı olan anne adaylarında ultrason aracılığı ile bebeğin değerlendirilmesi daha güçtür.
• Hamilelik esnasında anne adaylarında karın cildinde yağ kalınlığı fazla olur. Bu sebeple amniosentez gibi müdahaleler gerekir ise, uygulamak zorlaşır.
• Obezite hastalığına sahip kadınlarda doğumun normal yapılma ihtimali çok azdır ve genellikle sezeryan ile doğum gerçekleşir.
• Obezite hastası anne adaylarında gebelik esnasında yüksek tansiyon ve preeklampsi görülme riski daha fazladır.
• Obezite anne adaylarının bebeklerinin de hamilelik esnasında daha fazla kilolu olduğu fark edilir. Bebeğin iri olmasından kaynaklı doğumun gerçekleşmesi esnasında kimi zorluklar ortaya çıkabilir.
• Obezite hastalığına sahip anne adaylarının bebeklerinin gelecekte, obezite riski ile karşılaşma olasılığı çok fazladır.
• Obezite hastalığına sahip anne adaylarında her ameliyatta olduğu gibi sezaryen sonrasında da yara iyileşmesi ve normale dönme daha zaman isteyen bir hal alır..
• Aşırı kilolu anne adaylarının düşük yapma olasılıkları daha çoktur.
• Erken ve prematür doğum riski de aynı şekilde daha fazladır.
• İdrar yolu enfeksiyonları,obezite hastası hamilelerde daha fazla görülme olasılığı vardır.
• Obezite hastası anne adaylarında emzirme sorunları daha fazla yaşanır.
• Bebekte nöral tüp defekti yani, spina bifida, sırtta açıklık daha fazla şekilde karşılaşılır.
• Bebekte doğum esnasında travma görülme riski vardır.

Obezite hastalığına sahip anne adaylarından doğan bebeklerde, yeni doğanların yoğum bakım ünitesine konulma gerekliliği doğabilir. Yeni doğan döneminde ölüm riskleri daha çok görülebilir.

Obezitenin ve hamilelik esnasında olması gerekenden fazla kilo almak, yukarıda anlatılan bu risklerinden kaçınmak için fazla kiloların hamilelik gerçekleşmeden önce kaybedilmesi gerektiği ve hamilelik esnasında gereği kadar kalori alma ve hareketsizlikten kaçınma, egzersiz yapma gibi önlemler alınmalıdır. Hamilelik esnasında ne kadar kilo alındığının kontrol edilmesi için sık sık tartılmak faydalı olacaktır.

Bir anne adayının hamilelik esanasından doğuma dek toplamda alması gereken bir kilo limiti bulunmaktadır. Bu limit, anne adayının vücut kitle indeksine yani BMI’sına göre belirtilir.BMI değeri en basit hali ile ağırlığın boyun metrekaresine bölünmesiyle elde edilebilir (kg/m2).

• Vücut kitle indeksi 20'den düşük olan yani zayıf anne adayları için hamilelikte toplam alınması tavsiye edilen kilo: 12.6 – 28 kilogram arasındadır.
• Vücut kitle indeksi 20-25 arasında olan yani normal kilolu anne adayları için hamilelikte toplam alınması tavsiye edilen kilo: 11.5 – 16 kilogram arasında
• Vücut kitle indeksi 26-29 arasında olan yani kilolu anne adayları için hamilelikte alınması tavsiye edilen toplam kilo: 7 – 11.5 kilogram arasında
• Vücut kitle indeksi 30 ya da daha fazla yani aşırı kilolu (obezite) olan anne adayları için hamilelik esnasında alınması tavsiye edilen toplam kilo: en fazla 7 kilogram şeklindedir.

Hamilelikte aşırı kilonun ceninde bazı oluşum bozukluklarına yol açabilme riskinin arttığı yapılan araştırılmalar ile belirtilmiştir. Bilim insanları, yaptıkları birçok çalışmanın ışığında vücut kitle indeksi yani BMI ile bebekte ortaya çıkabilecek riskleri hesapladılar.
Obezite hastalığına sahip anne adaylarında riskin daha fazla olduğu neticesine varıldı. İngiltere’nin Newcastle Üniversitesinde yapılan araştırmalarda “hamilelik başında obezite hastalığına sahip anne adaylarında ceninin beyin ve omuriliğini meydana getiren nöral tüpte oluşum bozukluğu riskinin neredeyse iki kat, omurgada gelişim bozukluğu riskinin de iki kattan fazla arttığı belirtildi.
Amerikan Tıp Derneğinin (JAMA) dergisinde yayınlanan araştırmada ise, kalp-damar anormallikleri, dudak-damak yarıkları ve bir organın gelişmemesi riskinin de obezite hastalığına sahip anne adaylarında daha fazla risk taşıdığı belirtildi.

Obezite hastası ve hamile anne adaylarında, ceninde karın duvarının tam olarak kapanmaması riskinin ise az olduğu görüldü. Hamile kalınmadan önce, fazla kilolara sahip anne adaylarını kilolarını kontrol etmeli ve vermeye çalışmalıdır. Sağlıklı bir beslenme düzenine alışmak ve hamilelik esnasında bebeğe kendi damak tatlarından daha önemli olarak sağlıklı ve yararlı gelebilecek şeyler tüketmelilerdir. Abur cubur ve çok yağlı yiyeceklerden uzak durmalıdırlar. Sağlıklı bir bebeğe sahip olmak için anne adayının öncelikle sağlıklı olması gerektiği akıldan çıkarılmamalıdır.

Çok fazla kilolu olmanın çok önem teşkil eden risk faktörü olduğu neredeyse kesindir. Obezitenin sebep olduğu başlıca hastalıklar ise: Kardiyovasküler hastalıklar, varisler, koroner kalp hastalığı, hipertansiyon, inme, Osteoartrit (romatizma), şeker hastalığı (tip 2 diyabet), rahim, meme, kalın bağırsak kanserleri, uyku-apne sendromu yani, uykuda solunumun durması ve oksijen yetmezliği, polikistik over sendromu yani, yumurtalık kistleri, sindirim sistemi bozuklukları örneğin, safra taşı, karaciğer yağlanması gibi, doğum zorlukları ve depresyondur.

Kilolu olmak ise kadının doğurganlığına şu şekilde olumsuz etkiler verir:

• Adet düzensizliği
• İnfertilite (kısırlık) riskinin artması
• İnfertilite ile ilgili cerrahi girişimlerin artışı
• Düşük olma ihtimalinin artışı
• Yüksek tansiyon riskinin artışı
• Hamilelik esnasında şeker hastalığı riskinin artışı
• Hamilelik esnasında  idrar yolu enfeksiyonu riskinin artışı
• Sezaryen ile doğumu gerçekleştirme riskinin artışı
• Prematüre bebek doğurma riskinin ve bebek ölüm riskinin artışı
• Bebeklerde omurilik ile ilgili gelişim bozuklukları (sıklıkla nöral tüp defektleri örnek; spina bifida) riski artışı
• Fazla kilolu bebek doğurma riskinin fazlalaşması, düşük kan şekeri görülmesine sebep olabilir. Bu da durum da beyin hasarı ve epilepsi nöbetleri ile ilişki olabilmektedir.
• Doğum süresinin artışı, doğum ardından kanama oranının artışı
• Doğum ardından ciltte dikiş yerlerinde rahim ağzında yara enfeksiyonu, rahim zarında iltihap riski.

Prof. Dr. Cem Fıçıcıoğlu

http://www.cemficicioglu.com.tr/