Gıda ürünlerine yapılan zam asgari ücret zammını gölgede bıraktı!

Asgari ücretin 1300 TL'ye çıkması alım gücünü artıracağını düşündürse de gıdada yaşanan zam oranları tam tersini söylüyor.

2013 yılı ve 2016 yılı Ocak ayı fiyat değerlendirmesi yapıldığında örneğin dana etinin kilosunun 24 liradan 42 liraya, mercimeğin kilosunun 3 liradan 8 liraya, kuru fasulyenin kilosunun 5 liradan 10 liraya çıktığı görülüyor.

2016 yılı beraberinde zamları da getirdi. 1 Ocak itibarıyla elektrikten köprü ve otoyol geçiş ücretlerine, sigaradan zorunlu trafik sigortasına kadar pek çok şeyin fiyatı yükseldi. Gıdada yaşanan zam oranları ise Asgari ücretin 1 Ocak itibarıyla net olarak 1300 TL'ye çıkmasına sevinmeye engel oldu.

Zira her yıl asgari ücret miktarı artsa da geçimini bu yolla sağlayan bir çalışanın yıllara göre alabileceği gıda miktarları da giderek azalıyor. 2013 yılı ve 2016 yılı Ocak ayı fiyat değerlendirmesi yapıldığında örneğin dana etinin kilosunun 24 liradan 42 liraya, mercimeğin kilosunun 3 liradan 8 liraya, kuru fasulyenin kilosunun 5 liradan 10 liraya, dökme çayın 13 liradan 20 liraya, pirincin ise 4 liradan 7 liraya çıktığı görülüyor.

Ürün fiyatlarındaki ortalama değişimin hesaplandığı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE)'ne göre özellikle son bir yılda 40 temel gıda maddesi yüzde 23,4 zamlandı. Kırmızı et ve zeytinyağı mutfağa giremezken, mercimek ve nohuda fiyat artışından dolayı yaklaşılamıyor. Ceviz, badem, kuru üzüm gibi kuruyemiş çeşitlerini tüketmek de neredeyse hayal oldu. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre son bir yılda mercimek yüzde 25,8, dana eti yüzde 25,3, balık yüzde 21, yumurta 21,2, zeytinyağı yüzde 105,3 badem içi yüzde 33, kuru üzüm yüzde 21,4 oranında zamlandı.

Her yıl asgari ücret miktarı artsa da geçimini bu yolla sağlayan bir çalışanın yıllara göre alabileceği gıda miktarları da giderek azalıyor. Örneğin 2013 yılında net kazancı 773 TL olan asgari ücretli çalışan bir aylık maaşı ile 245,5 kilogram mercimek satın alabilirken, 2015 yılındaki 949 TL'lik asgari ücreti ile bir ayda 154,4 kilogram mercimek alabiliyor. Mercimeğe neredeyse 2 yılda gelen yüzde 62 oranındaki zam alım gücünü düşürüyor. Bir başka örnek ise dana etinden! 2013 yılında bir aylık maaşı ile 32 kilo et alabilecek bir çalışan, 2015 yılında 2 yılda ete yapılan yaklaşık yüzde 82'lik zamla bir ayda 26 kilo et alabiliyor.

Tüketici Hakları Derneği Genel Başkanı Turhan Çakar da Türk halkının yüzde 80'inin gelir gider dengesizliğinden dolayı sağlıklı beslenemediğini vurguluyor. Çakar, “Asgari ücrete yapılan zamlar insanların açlık ve yoksulluğunu giderecek durumda değil. İnsanlar boğazından ve gıdasından keserek, kira, elektrik, su, telefon, okul masrafları, ulaşım giderleri gibi zorunlu kalemleri karşılıyor.” yorumunu yapıyor.

Günümüz şartlarında dört kişilik bir ailenin yeterli ve dengeli beslenebilmesi için hanelerine 1.391 TL'nin girmesi gerekiyor. Haneye giren para bu miktarın altında ise hane halkının açlık sınırının altında yaşadığı anlamına geliyor. Yoksulluk sınırı ise bugünün şartlarında 4.530 TL. Türk-İş'in açlık ve yoksulluk rakamları ile TÜİK'in eşdeğer hanehalkı kullanılabilir gelir istatistiklerini karşılaştırdığında, Türkiye'de 50 milyondan fazla kişinin açlık sınırının altında, nüfusun yüzde 85'ten fazlasının ise yoksulluk sınırının altında yaşadığı anlaşılıyor.