Hasan Ali Yücel / Köy Enstitüleri

Ben hayatta en çok babamı sevdim

Karaçalılar gibi yerden bitme bir çocuk
Çarpık bacaklarıyla -ha düştü ha düşecek
Nasıl koşarsa ardından bir devin

O çapkın babamı ben öyle sevdim
Bilmezdi ki oturduğumuz semti
Geldi mi de gidici - hep, hep acele işi
Çağın en güzel gözlü maarif müfettişi
Atlastan bakardım nereye gitti
Öyle öyle ezber ettim gurbeti

Sevinçten uçardım hasta oldum mu,
Kırkı geçerse ateş, çağırırlar İstanbul\'a
Bi helallaşmak ister elbet , diğ\'mi oğluyla!
Tifoyken başardım bu aşk oy\'nunu,
Ohh dedim, göğsüne gömdüm burnumu,

En son teftişine çıkana değin
Koştururken ardından o uçmaktaki devin,
Daha başka tür aşklar, geniş sevdalar için
Açıldı nefesim, fikrim, canevim
Hayatta ben en çok babamı sevdim.

CAN YÜCEL

Hasan Ali Yücel yaşam yürüyüşünü  17 Aralık 1897’de İstanbul’da başlatıp 26 Şubat 1961’de Ankara’da sonlandırdı.Vefa Lisesi(idadi), İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü (1921) bitince edebiyat felsefe öğretmenliği ile başlayan hizmeti, Orta Öğretim Genel Müdürlüğü (1933), Milli Eğitim Bakanı (1937-1946 Celal Bayar’ın başbakanlığıyla başlar) olarak sürdü.

Milli Eğitim Bakanı olunca:

-Köy Enstitülerini Açtı. (1940-1948)
-Ankara devlet Konservatuvarı’nı kurdu. (1940)
-Dünya klasiklerinin çevirisini  yaptırdı. (1941)

“Batı ve Doğu kavramlarının iki ucu arasında anıtsal bir köprü” olan Hasan Ali Yücel 496 yapıtı Türkçeye kazandırır.  (Alper Akçam, Afrodisyas Sanat, Ocak-Şubat 2014)

Doğu klaksiklerini çözümleyici bir bakışla, Batı klasiklerini ortaçağ karanlığına son vermek yaklaşımıyla Türkçeye kazandırır. Tüm bunları savunacak, dik duracak,  bilimsel düşünecek, zanatı olan, sanatın bir dalında uğraş verecek kızlı erkekli köy çocuklarına emek verdi.

Köy Enstütü çıkışlı öğretmenler bunun en somut kanıtıdır. Günümüzde bu gönüllüğü, cumhuriyet, laiklik ve demokrasi savunuculuğunu  yaşlarına aldırmadan, bedensel yıpranmışlığı özür olarak ileri sürmeden sürdürüyorlar. Bu Hasan Ali Yücel’in Türkiye Cumhuriyeti’ne kazandırdığı en önemli güçtü.

Eğitim, özgürlük, iyi insan, iyi yurttaş konularında yazılar yazan  Hasan Ali Yücel önüne çıkarılan engellere aldırmadan inandığı yolda yürüdü.” (Arslan Kaynardağ, 12 Nisan 1993,Cumhuriyet gazetesi)

Alper Akçam’ın “Erken Cumhuriyet Dönemi” dediği bu aydınlanma uğraşı Hasan Ali Yücel’in
1946’da siyasi yaşamdan ayrılmasıyla kapanır