İllerimizin gelir gider tablosu

Biri yer, biri bakar kıyamet ondan kopar derler ya, işin aslı hiç de öyle değil.

Koskocaman Türkiye Cumhuriyetini ayakta tutan illere baktığımızda, bazı illerin üretip, kaynaklarını kendi yemeyerek öbür illere aktardığını görüyoruz.

Oysa ne anlı şanlı illerimiz var. Ekonominin beşiği, Anadolu kaplanlıklarıyla ünlü! Bu kaplanlarımız vergiye geldi mi kedi oluyorlar.

Bu illerimiz birçok üretimin merkezi! Veya öyle tanıtılıyorlar. Yapılan ihracata falan bakıldığında, sanki bu illerimiz ülkeyi doyuruyorlar!

Ancak bu illerimizin aldıkları, verdiklerinden fazla!

İşte size bazı örnekler;

Türkiye’de iller arasındaki gelir ve gider tablosunda eksi hanelerde yer alan, Denizli, Gaziantep, Kahraman Maraş, Kayseri, Urfa, Sivas, Sakarya, Manisa, Balıkesir, Muğla, Aydın, Konya, Aksaray, Adana…

Birde bunun tam tersi durum var. Gelirleri giderlerinden fazla olup, Türkiye bütçesine kaynak aktaran iller…

Türkiye, 13 ilde sağlanan gelirlerle ayakta durabiliyor. 81 ilden oluşan koskocaman ülkede; başta İstanbul olmak üzere gelir-gider dengesi artı veren 13 bulunuyor. Bununla da tüm ülke harcamalarının ancak yüzde 68.4'ü karşılanabiliyormuş. Zaten bütçe açığı da bunun bir göstergesi değil mi?.

Maliye Bakanlığı'nın il bazında gelir-gider verileri, sayıları 81'e ulaşan illerin yalnız 13'ünün kendi ayakları üzerinde durduğunu ortaya koyuyor.

Birde tablonun öbür yüzü var. Genelde devlet Doğu bölgelerinden kişi başına 100 lira alıp, 300 lira harcıyor.

Devletimiz müflis iş adamı mantığı ile hareket edip, olmayan parayı harcamaya başladı mı önüne hiçbir güç duramıyor. Malumunuz olduğu üzere, Devlet ancak birinden alırsa başkasına verebilir. Doğu’ya verebilmek için de batıda yaşayanlardan alıyor. Ancak doğu ve Güneydoğu’da yaşayanlar, hala özgürlük ve açılımdan bahsedip, ülkeyi bölmeye çalışıyor. Sanki orada hapishanede yaşıyorlar!

Oysa Devlet; doğu’ya verebilmek için de batıda yaşayandan aldığı 100 liraya karşı, batıya sadece 12 liralık hizmet veriyor.

Ha… Elbette doğuya yatırım yapılacak, yapılacak ancak, bu yatırımların nereye, nasıl gittiği, bu paralarla neler yapıldığının da bilinmesi gerekmez mi?

İşte Türkiye’yi ayakta tutan iller:

İller Gelir Gider Fark(Gelir gider oranı %)

Ankara 4.583 2.310 198.3

Antalya 238 237 100

Bursa 631 368 171

Hatay 227 150 150.9

İçel 289 223 129

İstanbul 10.396 2.032 511.7

İzmir 1.464 728 200.9

Kırıkkale 49.8 49.1 101.2

Kocaeli 3.743 218 1.717.6

Rize 44 40 110.4

Tekirdağ 211 86 245

Zonguldak 130 80 162.9

Yalova 28 22 130.8

Birde geliri giderini karşılamayan, yukarıdaki illerin ürettiği kaynakları cömertçe harcayan illerimiz var.

İşte o illerimiz:

İller Devlet Harcaması Toplanan vergi

Adıyaman 581 128

Ağrı 534 104

Artvin 944 352

Bitlis 854 352

Hakkari 1154 47

Diyarbakır 748 179

Elazığ 988 269

Erzincan 950 244

Erzurum 966 232

Gümüşhane 760 154

Kars 725 144

Mardin 519 98

Siirt 837 121

Tunceli 2154 237

Van 755 144

Batman 598 164

Iğdır 624 144

Kaynak : Maliye Bakanlığı ve TÜİK