Ismarlama ödevler...

Aydın Gazipaşa Ortaokulunda, İngilizce öğretmenliği yaptığım, 80’li yıllardaki bir anımı paylaşarak, bu haftaki “EĞİTİM” yazımıza başlamak istiyorum.

Apartmanımızda karşılaştığım başka bir okulda 6.sınıf öğrencisi olan, komşumuzun oğlu Ömer, bana muzipçe bakarak, İngilizce dersi “yıllık ödev” inden, 10’luk not düzeninde, “5” aldığını söylediğinde, ona bir dahaki sefere daha iyi yapmasını söylemiştim. Ama o ısrarla, - gözümün içine bakarak – “İyi ama beraber yapmıştık. ” deyince şaşırdım, duraladım. Ödev kağıdını getirmesini istedim. Hemen getirdi. Ödev konusunu görünce, bu ödevini yapmasında, hatırını kıramadığım babasının ısrarı ile ona yardımcı olduğumu anımsadım. Birçok öğretmenimiz gibi, yanlış olduğunu bilmeme rağmen “ısmarlama ödev” yapmak zorunda kalmıştım. Ödevinde kırmızı kalemle herhangi bir hata veya düzeltme de yoktu. Öğretmeni ödevinin üzerine sadece “DO it yourself!”(Kendin yap!) yazmıştı. Ömer’in İngilizce ders durumunu bilmediğim için, yazılı ve sözlü notlarının 10'luk düzende 2, 3, 1, 1, 1 olduğunu öğrendiğimde, öğretmeninin, sınavlardaki not durumuna göre, bu “ısmarlama yıllık ev ödevi”ne fazla not verdiğini ve öğretmeninin Ömer’e “ödevini kendisinin yapması” uyarısını da açıkladım. Bu anekdottan sonra, konumuza dönelim. Ödev yapmak nedir?

Kanımca, ödev yapmanın öğrenciler açısından, yararı ve amacı tam olarak -öğretmenleri tarafından öğrencilerine- anlatılamadığı için olsa gerek, günümüzde de öğrenciler açısından “ödev yapmak bir işkence” diye düşünülmektedir.

Bu nedenle, halen görev yapan değerli öğretmenlerimizin, öğrencilerine ödev konusunda rehberlik yapmadan, öğrencilerini araştırmaya yönlendirmeden, onlara “ödevlerinizi yapın, getirin” dedikleri sürece, bir başka deyişle “ISMARLAMA veya İNTERNET’ten kopya ÖDEV” ile karşılaşmamaları için, aşağıdaki -mevzuata dayalı- açıklamalarımızı lütfen dikkate okumalarını ve uygulamalarını rica ederim.

Adı ister performans ödevi olsun, ister yıllık veya dönem ödevi olsun, önemli olan, ödevin –usulen- fiziksel bir hacim çalışması yapılması ve toplanması değildir.

Burada önemli olan “ödevlerin verilmesinde uyulması gereken hususlar”a riayet edilmesidir. Yoksa, ödev anlayışı ”öğretmen tarafından sadece konuyu öğretim yılının 2. ayında verip, Nisan ayında ödevlerin alınarak, değerlendirilmesi” demek değildir.

İlk basamak; Öğretmen tarafından, ödev yapacak olan öğrencilerin adlarının bulunduğu bir “Ödev Takip Çizelgesi” düzenlenerek, öğrencilere tek tek, seçtikleri konu hakkında, hazırlıklarının – zaman zaman yapılan öğretmenle yapılan iş birliği ve çalışmaların öğretmenin çizelgesine işlenerek, - ödevin araştırılarak, hazırlanmasında- öğretmenin öğrencilerine rehberlik yapmasıdır. Öğrencilere, ödevin amacı da açıklanmalıdır.

Ø Öğrenci PERFORMANS ödev notunun ders geçme notuna etki edeceğini bilmelidir.

Ø Öğretmenin zaman zaman kendisini çağırarak ödevi hakkında işbirliği yapacağını, ödevinin araştırma çalışmaları ve planlanması hususlarında verilen kaynaklardan yapılan hazırlıklar hakkında rehberlikte bulunacağı öğrencilere gösterilmelidir.

Ø Öğretmen öğrencilere yaptığı rehberlik ve ödev kontrollerini belgelendirir.

Ø Öğrenciye, ödevini yaparken kaynaklardan yararlanmayı, çalışma boyutunu, planlamayı konu hakkında araştırma yöntemlerini ve noksanlıklarını öğretmen göstermelidir.

Ø Öğrenci ödevini hazırlarken harcadığı enerji, araç ve zamanın kendi birikimine bir katkıda bulunacağına inanmalıdır.

Ø Öğrenci ödevinin gereken titizlik ve incelemeyle değerlendirileceğini düşünmelidir.

Ø Öğrenci, ödevini yaparken öğretmeninin yaklaşımını görmezse, rehberliğinden yararlandırılamazsa, bütün çabalarını azaltır, sonuç olarak ortaya sadece fiziksel bir hacim çalışması çıkar.

Ø Öğrenci Ödevin içeriğinin önemli olduğunu bilmeli, ödevin süslemeli, albenili bir şekilde sunulmayacağını öğretmeninden öğrenmeli.

Ø Öğrencinin ödev kontrollerinde, öğretmen hataların altlarını çizerek belirtmeli, hata ve yanlışları gösterirken kullandığı sembol ve işaretleri öğretmelidir.

Ø Öğrenciye, düzeltmelerin amacının hatalardan kaçınmak veya onların göz ardı edilmesinin değil; hataların dilin gelişmesine katkıda bulunacak ögeler olduğunu anlatılmalıdır. Öğrenci ödevinde hata ve yanlışların doğrularını görebilmelidir.

Ø Öğrenci ilgi alanına giren konulardan da, öğretmeninin desteğiyle yıllık veya PERFORMANS ödevi hazırlayabileceğini bilmelidir.

Ölçme ve değerlendirmede; ders zümresinde aşağıdaki örnektekine benzer olarak hazırlanan, ödev değerlendirme esasları öğrencilere önceden bildirilmelidir. Aşağıdaki esaslar ödevin kapak bilgileri altına yazılır ve değerlendirmeler öğretmen tarafından, burada gösterilirse, öğrencinin çalışması belgelendirilmiş olacaktır.

Ödev değerlendirme esasları : 100 puan üzerinden ; (Örnek)

· Ödevin tertip, düzen ve zamanında teslimi 20 puan,

· Konuyu işleyişi ve dili kullanımı 30 puan,

· Kaynak araştırma ve kaynakları amacına uygun kullanma 20 puan,

· Ön çalışma ve öğretmenle işbirliği yapması 15 puan,

· Yazım kurallarına uyumu ve kelime seçimi 15 puan,

Toplam: 100 puan

Ø Öğrencilere yıllık ödevin konu, kaynaklar ve değerlendirme esasları verilmelidir. Yoksa, öğrenci –internetten hazır ödev -getirir.

Ø Konular, not baremi (değerlendirme esasları) ve kaynaklar en geç kasım ayının ilk zümre toplantısında tespit edilir ve karara bağlanır.

Ø Ödev konuları “kitap okuma ve analizi, seçenekli kompozisyon konuları, inceleme, mülakat, tanıtma, gözlem yapma, anket uygulama, proje hazırlama v.b. şeklinde verilebilir.

Ø Kompozisyon türü konularda yıllık ödev anlayışına uygun sınırlama ve not baremi açıklanmalıdır.

Ø Sayfa sayısının (İlköğretim sınıflarında 7, Liselerde 15) ten fazla olmaması konusu öğrencilere bildirilir.

Ø Ödevin ne zaman toplanıp, değerlendirileceği öğrencilere duyurulur.

Ø Her öğrenciye ayrı konularda ödev verilmesi esastır. Gerektiğinde grup ödevi de verilebilir.

Ø Değerlendirilmesi yapılmış ödevlerin öğrenciler tarafından, denetim için ders yılı sonuna kadar saklanması bildirilir.

Ø Öğrenci performans ödevini sınıfta sunabileceğini hissetmeli ve öğrenciye hazırlığını buna göre yapması hatırlatılır.

Ø Öğrenci öğretmenine güven duymalı, bunun göstergesinin de ödevin hazırlanmasında, planlama aşamasında öğretmenin rehberliği ve öğrenci-öğretmen işbirliği olduğu öğrenciye gösterilmelidir.

Ø Öğrenciye verdiği ödevin hangi ölçülere göre değerlendirildiği bildirilir.

Ø Not baremi (Değerlendirme esasları) açıklamalı olarak belirtilir.

Ø ÖDEV YAPMA TEKNİKLERİ: Sınıf seviyesine uygun ve üretime yönlendirici, herhangi bir ders konusunda derinliğine bilgi edinilmesi amaçlı olmayan, araştırma tekniklerini kullanabilmesini sağlayan ve bu suretle hangi konuyu, hangi yöntemlerle nerelerden araştırılabileceği ve nasıl planlama yapılabileceğini gösteren ve verilerini nasıl değerlendirebileceğini öğreten bir çalışmanın ÖDEVİN ESAS AMACI olduğu öğrencilere bildirilmelidir.

Ø AMAÇ, öğrencinin düşünebilen, soru sorabilen ve araştırabilen bir kişi olarak yetişmesine yardımcı olmaktır.

Sevgi ve saygılarımla…

MEB. Bakanlık Başmüfettişi (E)

e-mail: aliihsanozcakir@hotmail.com

Web.Sitesi: aliihsanozcakir.googlepages.com