Kişileştirme konuşturma

TÜRKÇEDE DEĞİŞMECELİ ANLATIM

. 

Karlı dağların başında

Salkım salkım duran bulut

Saçın çözüp benim içün

Yaşın yaşın ağlar mısın

 

“Bulut” 

 

sözcüğüne insanda olan özellikler verilmiş.

 

“Çözmek,ağlamak” insanda bulunan özellikledir.

 

Dal bir gün dedi ki tomurcuğuna:

-Tenimde bir yara gibi işlersin

Titrerim rüzgarlar zarar vermesin.

 

“Dal”ın konuşması, 

 

“tomurcuğun dalda bir yara gibi işlemesi” 

 

insanla ilgili özelliklerdir.

 

İnsanla ilgili özelliklerin bunlara verilmesi sözcüğe yeni anlatım özelliği kazandırmıştır.

 

İnsan dışındaki canlı cansız varlıkları insan gibi düşünen, duyan,gören ve eylem içinde bulunan insan kişiliğinde göstermeye kişileştirme (teşhis), insan kişiliğinde gösterilen bu varlıkları konuşturmaya da konuşturma (intak) denir.

 

Kişileştirme aynı zamanda kapalı eğretilemedir.

 

Her konuşturmada kişileştirme vardır. Ancak her kişileştirmede konuşturma olmayabilir. Masallarda, Fabllarda başvurulan söz sanatıdır.

 

Örnek:

 

Deniz beni bekliyor.

*

Yavuklum sokaklar

 

Beni bekliyor.

*

Ben adımı kazıyorum

 

Yaz gölünde geyik gibi yüzen ağaca

 

“Deniz, sokaklar” 

 

bekleme özelliğini alarak 

 

kişileştirilmiştir.

 

“Beklemek” insana özgü bir özelliktir burada cansız varlıklara verilmiştir.

 

“geyik gibi yüzen ağaç” 

 

dizesinde benzetme ve kişileştirme bulunmaktadır. 

 

“Ağaç-geyik” arasında 

 

“yüzmek” yönünden benzerlik kurularak 

 

“geyik”te bulunan özellik 

 

“ağaç”a aktarılmış. 

 

Aynı zamanda 

 

“ağaç” yüzme özelliği kazanarak da 

 

kişileştirilmiştir

 

diye düşünebiliriz.