Matrah Artırımında Geçmiş Yıllar Zararlarının Akıbeti

Torba Yasa olarak bilinen 6111 Sayılı Bazı alacakların yeniden yapılandırılması ile ilgili Kanunun Üçüncü Bölümünün 6.maddesine Matrah Artırımı ile ilgili genel açıklamalara yer verilmiştir.
İlgili Maddenin konumuzla alakalı 9.ve 10.bentlerinde şu ifadelere yer verilmiştir;
''Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin matrah artırımında bulundukları yıllara ait zararların % 50'si, 2010 ve izleyen yıllar kârlarından mahsup edilmez.
İstisna ve indirimler nedeniyle gelecek yıllarda matrahtan indirim konusu yapılabilecek tutarlar ile geçmiş yıl zararları bu madde hükmüne göre artırılan matrahlardan indirilemez.'' 

Yani geçmil yıllardan sirayet eden bir zararınızın mevcudiyeti durumunda eger matrah artırımı hükümlerinden faydalanır iseniz 2010 yılına devretmiş olan zararlarınızın yalnızca %50 bölümünden faydalanabileceksiniz geri kalan kısmı ise atıl duruma gelecektir. 

Konuyu daha önce değindiğimiz Torba Kanunun Örnekler ile Muhasebe kayıtları başlıklı yazımızdaki bir örnek ile açıklamamız gerekirse;
http://www.huseyinust.com/Thread-TORBA-YASA-ORNEKLER-ILE-MUHASEBE-KAYITLARI 

Matrah artırımı ile ilgili en dikkat çekici nokta artırımda bulunulan yıllarda zarar doğmuş ve bu zararlar bir sonraki yılların gelir beyanlarında sona ermemiş ise artırım sonrası %50 den fazlasının mahsup edilemeyecek olmasıdır.
Bir örnekle konuyu açıklamaya çalışalım;
Firmamızın yıllar itibariyle Mali kar ve zararlı Aşağıdaki gibidir,  

2004 yılı Mali Zararı 200.000
2005 yılı Mali Zararı 350.000
2006 yılı Mali Kârı 210.000
2007 yılı Mali Zararı 150.000
2008 yılı Mali Kârı 205.000
2009 yılı Mali Kârı 150.000 

Bu durumda Firmamızın beyanları aşağıdaki gibi gerçekleşecektir; 

2005 yılı toplam devreden geçmiş Yıllar zararı 550.000 = 200.000 + 350.000 

2006 yılı devreden Geçmiş Yıllar zararı 550.000 – 210.000 = 340.000 (Tamamı 2005 yılı zararı) 

2007 yılı devreden Geçmiş Yıllar zararı 490.000 = 340.000 + 150.000 

2008 yılı devreden Geçmiş Yıllar zararı 285.000 = 490.000 – 205.000 

2009 yılı devreden Geçmiş Yıllar zararı 135.000 = 285.000 – 150.000 (Tamamı 2007 yılı zararı) 

Firmamız bu noktadan sonra 2006-2009 arasındaki tüm yıllarda matrah artırımı yoluna gittiginde 2010 yılı ve ertesi yıllar için 2007 yılından kalan ve devreden Geçmiş Yıllar Zararı 135.000 TL ‘nin yalnızca %50 ‘si olan 67.500 TL’yi beyannamelerinde mahsup konusu yapabilecektir. 

Buraya kadar açıklanan durum matrah artırımından yararlanılması durumunda gerçekleşecek olaydır. 

Peki Yarlandırılan %50 Geçmiş Yıllar Zararının ardından devretmiş olan geri kalan %50 Geçmiş Yıllar Zararının Akıbeti ne olacaktır? 

Zarar mal varlığında oluşan eksilmedir. İstenmeyen, öngörülemeyen kayıp şeklinde de tanımlanabilir.
Bugüne kadar konuyla ilgili yalnızca Geçmiş Yıllar Karlarının yasal olarak 5 yıllık süre içerisinde indiriminin mümkün olduğu ve indirimden nasıl yararlanacağı açıklanmıştı.
GVK’nın 88. maddesinde, “Gelirin toplanmasında gelir kaynaklarının bir kısmından hasıl olan zararlar (diğer kazanç ve iratlardan doğanlar hariç) diğer kaynakların kazanç ve iratlarına mahsup edilir. Bu mahsup neticesinde kapatılmayan zarar kısmı, müteakip yılların gelirinden indirilir. Arka arkaya 5 yıl içinde mahsup edilemeyen zarar bakiyesi müteakip yıllara naklonulamaz…”denilmektedir.
KVK’nın, 9/1. maddesine göre, “Kurumlar vergisi beyannamelerinde her yılı zararı ayrı ayrı gösterilmek ve beş yıldan fazla nakledilmemek koşuluyla geçmiş yılların mali bilançolarına göre meydana gelen zararlar indirim konusu” yapılabilecektir. 

Bu hüküm yalnızca mutad hale gelen geçmiş yıllar zararlarının indirimi ile alakalı olarak hazırlanmış torba yasa ve benzerlerinin matrah artırımı ile ilgili maddelerinden kaynaklanan durumlar ile açıklığa kavuşturulmamıştır. 

Normal şartlarda 5 yıl içerisinde indirilemeyen veya kullanılamayan geçmiş yıllar zararlarının yok edilmesi hususunda birden fazla seçenek karşımıza çıkabilir. 

Yukarıda verdiğimiz örnekte kullanılamayacak durumda olan 67.500 TL için ele aldığımızda konuyu bu durumda;
1- İndirilemeyen zarar işletme sahibi yada sahiplerince karşılanması gerekmektedir. Nasıl ki, işletmenin kârı sahip yada sahiplerce işletmeden çekilebiliyorsa, aynı şekilde indirilemeyen zarar da işletme sahiplerince karşılanmalıdır.

131 ORTAKLARDAN ALACAKLAR 67.500
580 GEÇMİŞ YILLAR ZARARI 67.500
6111 sayılı yasadan İndirimi Mümkün olmayan
geçmiş yıllar zararı
 

Ancak hemen burada şu hususu belirtmek gerekir. Her ne kadar böyle bir imkan var isede hali hazırda torba yasa ile zaten yok edilmeye çalışılan bir ortaklar cari hesabı söz konusu iken yeniden ortaklar cari hesap kullanılarak böyle bir işlem yapılması pek uygun düşmeyecektir. 

2- Kurum Kazancından mahsup etmek ancak İndirimi mümkün olmayan kısım için Kanunen kabul edilmeyen gider olarak yansıtmak.Her ne kadar kanun maddesi %50 lik bölümünün indiriminin mümkün olmadığını söylesede Geçmiş yıllar zararlarının kayıtlardada yok edilmesi için 2010 yılı kurum kazancından mahsup edilebilir ancak, kanunen kabul edilmeyen gider olarak beyannameye dahil edilmesi gerekecektir.

590 DÖNEM NET KÂRI 67.500
580 GEÇMİŞ YILLAR ZARARI 67.500
6111 Sayılı yasadan İndirimi Mümkün olmayan
Geçmiş yıllar zararı

950 KANUNEN KABUL EDİLMEYEN GİDERLER 67.500
951 KANUNEN KABUL EDİLMEYEN GİD. KARŞILIĞI 67.500
 

3- Yedeklerin kullanılmasıda bir yöntem olarak kullanılabilir bu durumda indirilemeyen kısım beyan üzerinde gösterilmez ancak kayıtlarda 135.000 TL olarak görülen Geçmiş yıllar zararlarının kapatılabilmesi için 67.500 TL lik bölümü yasal yedekler ile mahsup edilir. 

540 YASAL YEDEKLER 67.500
580 GEÇMİŞ YILLAR ZARARI 67.500
6111 Sayılı yasadan İndirimi Mümkün olmayan
Geçmiş yıllar zararı
 

Buraya kadar anlattıklarımız yok edilmesi gereken bir geçmiş yıl zararının nasıl ve ne şekilde kayıtlarda sıfırlanabilecegine dair örneklerdi. 

Konunun bir diğer boyutu ise Geçmiş yıllar zararları mevcut olan ve 2010 yılına ait geçici vergi dönemlerinde indirim konusu yaparak vergisini ödeyen mükelleflerden olurda Matrah artırımına karar verenler olur ise unutulmaması gereken bir husus alışılagelmiş yıl içinde geçici vergi dönemlerinde ödenen vergilerin külliyen 2010 yılı vergisi olup kurumlar vergisinde ise yalnızca damga vergisi hesaplanması hususunun bu noktada geçerli olmaması ve geçici vergilerinde indirim konusu yaptıkları geçmiş yıllar zararlarının %50 sinden kaynaklı olarak kurumlar vergisi matrahının yükselmesi ve Nisan ayı sonuna kadarda bu tutarların %20 sinin vergi olarak ödenecek olmasıdır. 

AKLINIZDA BULUNSUN 

Şu veya bu sebeple 6111 sayılı yasa içerisinde adı geçen alacaklar dışında kalan kamu borçlarınız mevcut ise örneğin EPDK veya başka kurumlara ait idari para cezaları ile sözleşmeden kaynaklanan cezalar gibi bu borçlarınızdan dolayı her ne kadar torba yasa hükümlerinden faydalanamıyor olsanız bile zor hal tespiti müracaatıyla 36 aya kadar taksitlendirme imkanıyla tecil taksitlendirme talebinde bulunabilirsiniz.
Bunun için yapmanız gereken "Tecil ve taksitlendirme" formunu temin ederek 2010 yılı mali tablolarınıza ait bilgileri yazmanız ve baglı bulundugunuz vergi dairesine teslim etmenizdir.
Durumunuzun incelenmesi neticesinde uygun bulunur iseniz bir miktar tecil faizinide gözden çıkararak taksitlendirme şartlarından faydalanabilirsiniz.
Hepsini ödedikten vede üstüne birde tevil fazizi verdikten sonra bunun size ne faydası olacak diye düşünebilirsiniz. Ancak gerek borcu yoktur yazıları olsun gerek bankalardaki mevduat hesaplarına el konulma olsun gerekse Teminatların çözülmesi noktasında olsun bir çok açıdan faydasını görebilirsiniz. 

Saygılarımla
Yıldırım ERCAN
www.huseyinust.com