Meme kanseri nedenleri?

Meme kanserinin en fazla görülen çeşidi süt kanallarında başlayan ductal carsinom adı verilen türüdür. Meme kanserine sebep olan etkenler çoğunlukla bilinmemektedir.

Yeni dönemde yapılan araştırmalar, BRC1 ve BRC2 adı verilen iki genin meme kanserinin ailevi tipinden sorumlu olabileceğini göstermiştir. Şişmanlık, erken menarş ve çocuk doğurmamış veya geç doğurmuş olmak meme kanseri için risk faktörlerini arttırmaktadır. Erkeklerde de kadınlar kadar sık olmasa bile görülme ihtimali mevcuttur. İstatistik verilerine göre her 10 kadından birinde hayatının herhangi bir döneminde göğüs kanseri olabilmektedir. Kadınlarda 30 yaşından sonra bu risk artmaktadır. Meme kanseri tanısı konulan kadınların ortalama yaşı 60'tır. Gelişmiş ülkelerde ise daha fazla, az gelişmiş ülkelerde daha az karşılaşılmaktadır. Amerika’da yapılan çalışmalarda özellikle Kuzey Avrupa kökenli olan beyazlarda karşılaşma oranı beyaz olmayan ırklardan daha fazla olduğu gösterilmiştir. Kadınlar çoğunlukla en az 1 cm. büyüklüğüne erişmiş bir kitleyi, elle kontrol yöntemi sayesinde fark edebiliyorlar. Günümüzde meme kanserlerinin çoğunluğu hastanın kendisi tarafından fark edilebiliyor. Kanserli kitleler nispeten sert, düzensiz kenarlı, yüzeyi pürtüklü görünür ve meme dokusu içinde rahatça oynatılamaz. Kanser uzak organlara metastaz (yayılım) yapmışsa bu yayılımlar, nadiren meme kanserinin ilk belirtisini verir. Meme kanserinin sıkça yayılma gösterdiği bölgeler ise: kalça ve omurga kemikleri ile akciğer ve karaciğerdir. Fakat kimi hastalarda bu belirtilerin hiçbiri olmaz. Sadece mamografi değerlendirmesinde rastlantısal olarak fark edilebilir.

Meme Kanseri İçin Belirtiler:

    Koltuk altında kitle
    Normal olmayan Meme başı akıntısı çoğunlukla kanlı veya kirli sarı, iltihap benzeri akıntı.
    Meme başı ve areola etrafında renk değişikliği ve ciltte çekilmeler.
    Meme başında şekil değişikliği, çekilmeler
    Sadece bir göğüste rahatsızlık
    Sadece bir göğüste büyüme
    Kemik Ağrıları
    Kilo Kaybı
    Kolda şişlik
    Göğüs ağrısı;
    Meme başında içe doğru çekilme, çökme veya şekil bozukluğu
    Meme başı derisinde değişiklikler (soyulma, kabuklanma)
    Meme cildinde yara veya kızarıklık
    Meme cildinde ödem, şişlik ve içe doğru çekintiler olması (portakal kabuğu görünümü)
    Memede büyüme, şekil bozukluğu veya asimetri ya da renginde değişiklik (kızarıklık vs.) Bu gibi belirtilen varlığı durumunda, vakit kaybetmeden bir uzman kontrolüne girmek gerekmektedir.

Bunların dışında meme kanserini oluşturabilen diğer etkenler ise, bazı araştırmalarda şöyle verilmiştir:
Beslenme: Bazı belirtiler beslenme ve meme kanseri arasında bir ilişki olabileceğini gösterir. Sebze ve meyve ağırlıklı beslenen kadınların meme kanseri riski, beslenme düzeni bu şekilde olmayan kadınlara göre düşüktür. Beslenmesinde düşük yağ oranı bulunan kadınların da meme kanseri riski düşüktür. Kanser ihtimalini yükselten yağ tipleri ve miktarını belirlemek için daha fazla araştırma yapılması gerekir. Meme kanseri riskini azaltabilecek ek beslenme konusundaki araştırmalar da bilim insanları tarafınca devam ettirilmektedir.

Hormonal Faktörler : Daha önceden bahsedilmiş üreme ve adet geçmişi riskine ek olarak diğer hormonal faktörler üzerinde çalışılmaktadır. Bilim adamları hormonların normalde ve gebelik süreçlerinde meme kanserini nasıl etkilediğini araştırıyorlar.
Çevresel Faktörler: Bilim insanları çevredeki belli maddelerin meme kanseri riskini arttığını öne sürmektedir.
Yetersiz Egzersiz: Bilim insanları fiziksel aktivitenin meme kanseri üzerinde etkili olabileceğini iddia edebilecek çalışmalar yapmaktadır.

Meme Kanseri İçin Risk Faktörleri
• Annesinde ya da kardeşinde göğüs kanseri olanlar
• Yumurtalık kanseri,kalın bağırsak kanseri, uterus kanserleri
• Erken Menarş (12 yaşından önce adet kanamasının başlaması)
• Geç Menapoz (55 yaşından sonra)
• 30 yaşından sonra gebe kalmak ya da hiç gebe kalmamak
• Radyasyona maruz kalmak
• Postmenapozal östrojen tedavisi ve doğum kontrol hapı kullanımı
Bazı araştırmalar meme kanserinin bazı çeşitlerinde beslenme düzeninin etkili olduğunu göstermiştir.Çok yağlı yiyen kadınlarda daha fazla görülmektedir. Yaşlı ve kilo fazlalığı olan insanlarda görülme olasılığı yükselmektedir. Bazı bilim insanları az yağlı, dengeli ve sebze-meyve ağırlıklı besin düzeninin ve kilonun korumasının riski azalttığını öne sürmektedirler. Alkol kullanmak da bu riski tetikleyici bir etkendir.

Tetkikler:
• Uzman tarafından kişinin kendi kendine yaptığı meme muayenesindeki belirtiler değerlendirilerek iyi huylu-kötü huylu kitle ayrımı için ön fikir sağlanır.
• Mamografi kitlenin anlaşılmasında yardımcı olur.
• Termografi kitlenin anlaşılmasında yardımcı olabilir.
• Meme başı aspirasyon materyali ya da kitle biyopsisi kistik ya da solid kitleyi, ayırt etmede yardımcı olabilecek unsurlar arasındadır.
• Kitlenin bir kısmı alınarak yapılan cerrahi biyopsi teşhis için yaralı olur.

Prof. Dr. Ateş Karateke

www.ateskarateke.com