Parazit hastaliklari

Parazit adı verilen küçük canlılar tarafından meydana getirilen ve cilt, ince barsaklar ve akciğerleri etkileyebilen hastalıklardır.

Bu Parazitler:
Necator americanus,
Ancylostoma duodenale,
Ancylostoma ceylenicum,
Ancylostoma braziliense.

İlk iki parazit sadece insanlarda, son ikisi ise insanlarda ve hayvanlarda hastalık yapabilir. Bu gün insanlarda hastalik yapan ilk iki tür üzerinde durulacagız.

Kancalı kurt hastalığı son derece yaygındır ve nemli tropikal ve subtropikal bölgelerde yaklaşık olarak 700 milyon insanı etkilemektedir. Bu parazitler günde 700 milyon insandan ortalama 7 milyon litre kan emmektedirler.

Gelişmekte olan ülkelerde çocuklarda meydana gelen kancalı kurt enfeksiyonu sonucu, ölümcül olmayan bir çok hastağa karşı çocukların direnci düşmekte ve ölümler meydana gelebilmektedir.

Her iki tür parazitin uzunluğu ortalama 10 mm civarındadır. Kancalı kurtların, baş ev gövdeleri ters yönlere doğru bükülüdür. Erkeklerinde yelpaze şeklinde keseleri vardır. Açık pembe veya pembe beyaz renktedirler. Döllenmiş bir dişi, günde 10.000 ile 20.000 arasında yumurtlayabilir. Bu yumurtalar 60 x 40 mikrometre boyutlarındadir. Kancalı kurtlar 30 oC güney ve 45 oC kuzey enlemleri arasında bulunurlar.

Kancalı kurtlar, deri yoluyla bulaşır. ılık, nemli ve oksijenli toprakta gelişirler. Kapalı ve kalabalık topluluklarda daha sık raslanir. Cilde giriş yerlerinde kaşıntılı bir kızarıklık meydana gelebilir. Deriden, kan damarlarına geçen kurtlar, akciğere ulaşabilirler. Akciğer yoluyla küçük hava yollarına giderek öksürüğe neden olabilirler. Öksürük sırasında yukarı doğru çıkan larvalar yutularak sindirim sistemine geçerler ve ince barsaklara yerleşen yavru kurlar, gelişimlerini tamamlayarak yetişkin kancalı kurt haline gelirler.(Deriye giriş yerinde meydana gelen şişlik, kızarıklık ve kaşıntı, genelde Necator americanus paraziti ile meydana gelir ve allerjik bir olaydır. Aylarca devam edebilir.) Dışkı ile dışarı çıkarlar.

Belirtileri:
1-Bu parazitin bulunduğu kişilerde genelde belirti ve şikayet bulunmaz, çünkü sayıca azdırlar. Zaman içerisinde ileri derecede demir eksikliği anemisi (kansızlığı) meydana gelebilir.

2-Akciğer tutulumunda: öksürük, hırıltılı solunum ve hafif bir ateş ortaya çıkabilir ve hafif seyreder.

3-Sindirim sisteminde, şiddetli hastalık durumunda göğüsün alt kısmında şiddetli ağrı ve barsak hareketleirinin artışı dikkat çekicidir.

4-Sürekli kan emileceğinden kansızlık ve albümin eksikliği meydana gelebilir.

Sikayetler: iştah kaybı, ishal, solukluk, halsizlik, dışkıda yumurta ve kan görülmesi, ağızdan kanlı salya gelmesi.

Tanı: Hastanın taze dışkısının mikroskopla incelenmessonucu eğer parazit yumurtaları görülebilirse tanı konur. (Bu hastalıkta D-xylose testinin sonuçarı da değişebilir.)

Korunma: Özellikle kanalizasyon sisteminin ve genel çevre temizligine önem verilmelidir.

Tedavi: Hastalığın tedavisinde pyrantel pamoate ve mebendazole etken maddeli ilaçlar son derece etkilidir. Meydana gelen kansızlık ve beslenme yetersizliği gibi durumların, tedavide ihmal edilmemesi gerekir.

Mustafa Uçman