Recep Bey ve Memur Kemal Efendi

Öğretmenlik yıllarımda okullarımızda görevli hizmetliler olurdu. Emeği ile geçinen bu emekçilere bazı arkadaşlarımız özellikle bayan arkadaşlar hizmetlilerin isimlerinin arkasına hemen "efendi" sıfatını eklerlerdi... Bunun bir küçümseme aşağılama bir mesafe koyma olduğunu herkes bilirdi...

CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu, AKP lideri Recep Tayyip Erdoğan için "Recep Bey" dedi ya... Recep Tayyip Erdoğan da, bunun altında kalır mı !..Epey bir düşünmeden sonra Kemal Kılıçdaroğlu'na "Memur Kemal Efendi" deyiverdi...

Memurluktan gelme biri olarak bunun ne anlama geldiğini iyi bilirim...Tüccar zihniyetinin, zenginlerin, memurları küçümseyişlerinin bir ifade tarzıydı bu... Kemal Kılıçdaroğlu "Recep Bey " derken sadece Recep'i ilgilendiren bir olgudan bahsetmiş oluyordu... Oysa Recep Tayyip Erdoğan'ın bu "Memur Kemal Efendi" söyleminde bir küçümseme bir aşağılama var... Kemal Kılıçdaroğlu'nu küçümsediğini sanarak milyonlarca emeği ile geçinen memurları küçümsemiş oluyordu...Başbakan bir ölçüde içinden geçen doğruları söylemiştir... Onun emekten yana olmadığını, emeğe saygı göstermediğini bir emekli öğretmen olarak çok iyi biliyorum...

Recep Tayyip Erdoğan iktidarda. Kemal Kılıçdaroğlu ise muhalefette... Başbakan'ın emrinde milyonlarca memur ve işçi efendiler var...Başbakan Memurlarına, işçilerine "Memur Kemal Efendi" anlayışıyla baktığını itiraf etmiş olmuyor mu ?...

Birine "Bey" dediğiniz zaman normal bir hitap ve değerlendirme olarak değerlendirilir..."Efendi" diye hitap ettiğiniz zaman mesafe koyulmuş, küçümsenmiş , aşağılanmış bir anlam ortaya çıkıyor...

12 Eylülde Anayasa değişiklikleri halkoylamasına sunuluyor...Recep Tayyip Erdoğan (Recep Bey) evet diyor... Kemal Kılıçdaroğlu ( Memur Kemal Efendi) ise hayır diyor...Bey'le Efendi'nin kapışmaları mitinglerde çok renkli geçeceğe benziyor...

Memur efendiler, hizmetliler, işçi efendiler, köylü marabalar ; Recep Beyle, Memur Kemal Efendi'yi izlemek için meydanlarda olacaklar....

Bey diyenlerden yana mı, efendi deyip aşağılayanlardan yana mı olduklarını sandıkta gösterecekler...

Bunları yazarken, "Efendi" kavramının geçirdiği evrimleri - anlamları - gözardı edemeyiz...

Efendi, Rumca kökenli bir sözcük (efendis)

Türkçe'ye Anadolu Selçukluları zamanında geçtiği sanılıyor.

Osmanlı döneminde, Şeyhülislam, ulema, orduda binbaşı rütbesine kadar olan subaylar ve Osmanlı Meclisi Mebusanı üyeleri için "efendi" hitap şekli kullanılıyordu..

XX. yüzyılda efendi ile bey anlam değişikliğine uğradı... Din okullarında okuyan öğrenciler için efendi denilmeye devam edilirken, subaylar, saygın kişiler için "Bey" denilmeye başlandı. Beyefendi, hanımefendi hitap şekilleri ortaya çıktı...

Günümüzde ise "efendi" hitap şekli anlam değişikliğine uğradı...

Günümüzdeki anlamı, kültürsüz veya tahsil seviyesi düşük, alt düzeyde olan kişiler için kullanılan bir hitap şekline dönüştü...

Şimdi kararı siz verin...

Kim kimi nasıl görüyor anlayın...