Şahtı Şahbaz oldu

İki şaşırtıcı ve sarsıcı bir o kadar da etkileyeci kitap: biri Mine Söğüt'ün 'Şahbaz'ın Harikulade Yılı 'bir diğeri ise Latife Tekin'in 'Buzdan Kılıçlar ' romanı. Bu her iki romanı okumuş olanlar soracaklar, nerede birleşir ki bu iki roman diye? Aslına bakılırsa tam olarak ben de kafamda bu iki romanı birleştirdim diyemem fakat nedense birbirlerini bir şekilde bütünlediklerini sezdim. Doğru, yanlış okuyanlarla tartışmaya açığım. Asıl amaç bu yazıda kısa bir tanıtım olacak elbette.

Birinci kitabımız Mine Söğüt'ün Şahbaz'ın harikulade Yılı 1979'da adından anlaşılacağı gibi 1979 yılını ele alır. Kitabın her bölümü mevsimlere bölünmüş ve her bölümün yani mevsimin başlangıcında önce ayın hangi günle başlayıp bittiği, günlerin ne kadar uzayıp kısaldığı ( güneşin doğuş ve batış saatinin verilmesi), hava durumu ve Şahbaz'ın bahçesi konu edinilmektedir. Kitap bir yıllık zaman sürecini ele alır. Şahbaz başta olmak üzere bir de bir yıl boyunca bir hücrede yatan kadın kahraman bulunmaktadır. Şahbaz işkence görmüş, ağır yaralanmış ve daha sonra hücrede unutulmuş bu kadın kahramanı ziyaret eder ve her gün kötüleşen kadını mevsimin meyveleri ile besleyerek hayatta tutmaya çalışır. Bu ziyaretler sırasında kadına Şahbaz akıl almayacak derecede korkunç hikayeler anlatır. Her biri geçektir ve dışarıda gerçekleşmektedir. Kitabın sonunda sayfalarca o yıl her ay basında çıkan haberler okuyucu ile paylaşılır. Böylelikle gerçek ve hayal birbirine girer ve hangisinin bir diğerinden daha güçlü olduğunu anlamanız daha da zorlaşır. Yaşam çok acı ve korkunçtur. Şahbaz bunun anlatıcısıdır. Şahbaz iyi midir, kötü müdür? Ayrıca Şahbaz kimdir? Kadını besler, ölmesin ister ama insanların kötülük anında yanlarında hep bir Şahbaz bulunur. Yap der kulağına o kötücül hareketi, öldür onu. Şahbaz hayatı da sorgular, cennetten mi kovulmuştur ya da cehennemin bekçisi midir? Kadınlar yeni doğan bebeklerini öldürürken Şahbaz oradadır. Kartal anne babasını vururken de Şahbaz Kartal'ın yanı başındadır. Şahbaz uçar, şahbaz yok olur, bazen görünür. Bu kitapta Şahbaz ile tanışacaksınız, soracaksınız benim gibi Şahbaz kimdir? Ve dinleyeceksiniz onun anlattığı korkunç hikayeleri, yaşam korkunçtur...

İkinci kitabımız Buzdan Kılıçlar'da farklı olarak yoksul mahalleler ve yazarın pılık pırtık adamlar dediği yaşama misafir oluruz. Bu sefer başta Gogi ve Halilhan bulunmaktadır. Aynı soruyu burada da sorarız kimdir bu insanlar? Gerçekten varolabilirler mi? Aklımıza yatmaz ama sezeriz varolabileceklerini. Halilhan Volvosu ile bütünleşen ve sokaklarda ağaçların üzerinden arabasıyla atlayıp kadınlara Volvosunun burnuyla selam veren, ayrıca hayatı felsefi gözlemle açıklamaya çalışan, seksten kaçamayan, dolanan ve dolandıran biridir. Gogi'si hayattaki en yakınıdır. Garip bir şekilde arkadaşlıktan öte bir bağdır. Gogi ise hayatı 'umudumuz hayatımız kapalı'  felsefesinde yaşayan, tüm yaşadıklarını evrendeki atomlat, uzay boşlukları ve kara delikle açıklamaya çalışan, yoksul mahallelilerdendir. Halilhanla bu yoksul entellektüel düzeyde buluşurlar. Yaşamı anlamlandırırlar kendilerince. Halilhan bir kadından diğer kadına koşarak, yaşamı çözerken, Gogi sevdiği kıza makinelerle onunla uzayla gezmek istediğini söyler. Halilhan yırtık bir cekete olan inancı sonunda parayı kırar, abilerini ise dolandırmaktan asla vazgeçmez. Yaşamı garip bir düzlemde anlayan ve algılayan bu iki karakter neyin temsili ve simgesi olabilir? Latife Tekin'in bu romanı dudaklarla gülümseme bırakırken, Şahbaz'ın anlattığı hikayelerden farksız bir şekilde kanımızıda çeker. Korkunçtur bir o kadar çünkü hayatın arızalarıdır her ikisi de. Gülümsemenin altında yatan hayatın garipliği Halilhan ve Gogi'nin çözülemezliğidir, yaşam yoksuldur.

Son olarak şunu sormak gerekir, Halilhan ve Gogi ikilisine Şahbaz da eklenirse, olaylar şahtı şahbaz oldu olmaz mı?

Sevgilerimle...