Somali'de neler oluyor?

Medyamıza ne kadar teşekkür etsek ne azdır; hem içeride hem dışarıda sürekli aynı konularla meşgul oluyoruz. ''Aman dünyaya kapanmayalım'' derken; gündemlerimiz belli ABD, AB, Ortadoğu, İran, Rusya... Yani; dünyanın geri kalanına kapalıyız.

Somali'de bugün neler olduğunu anlamamız için elbette ki tarihe dönmek zorundayız. Somali, Afrika'nın doğusunda Hint Okyanusu'nun kıyısında yer almaktadır. İngiltere ve İtalya tarafından yıllarca sömürülen Somali 1960'da bağımsızlığını ilan etmiştir. 1991'de diktatör Muhammed Siyad Barre'nin devrilmesinden bu yana ülke güçlü bir hükümet görmemiştir. Ülkenin kuzeyi bağımsızlığını ilan etse de kimse tanımamıştır. 1991'den beri iç savaş ve açlık sürmektedir. Ülkenin güneybatısına hakim olan dincilerin etkinliği de sürekli artmaktadır.

2006 yılında ülkede büyük bir iç savaş daha çıkmış ve ardından da ülke tarihi düşmanı Etiyopya tarafından işgal edilmiştir. 2006'da başlayan savaş bugün bile devam etmektedir. Yılbaşından bu yana 636'sı sivil binden fazla insanın ölümüne neden olan savaşta geç yardım ulaştıran Birleşmiş Milletler'in bölgeye gönderdiği yeni görevlileri de öldürüldü ve kısa vadede barış umutları suya düştü. Bu saldırıyı üstlenen olmasa da Somalili otoriteler saldırının aşırı İslamcılar tarafından yapıldığına kesin gözüyle bakıyorlar.

1991'e kadar diktatör Barre'nin ''bilimsel sosyalizm'' dediği ekonomik sistemle yaşamaya çalışan Somali, onun devrilişinden beri oluşan anarşi ortamında ''dağınık kapitalizm'' adını verdiğimiz ekonomik rejimle yaşamaya çalışıyor. İslamı benimseyen nüfus sayesinde Afrika'da en az AIDS hastalığına sahip olan ülkelerden birisi durumunda Somali. Sağlık sistemi özel sektörün elinde yaşamaya çalışıyor. İletişim sektörü diye bir sektörün varlığından bahsetmek zor. Afrika'nın en iyi iletişim sistemlerinden birine sahip olan ülkede nüfusun sadece %1.5'u telefona sahip. Ulaşımda ise hava ulaşımı ön plana çıkıyor. On beş havaalanı özel sektör eliyle yapılmış ve başarıyla işlemekte. Eğitim sistemi de yine özel sektörün elinde. Aylık $10'lık bir ödeme karşılığında ilköğretime devam edilebiliyor. Son on beş yılda artan yüzdeye rağmen nüfusun sadece %28'i eğitime devam edebilmekte.

Somali'de 2006'dan beri süren savaş yoğunlukla ülkenin güneyinde yaşanmakta. Ülkenin güneyinde Eritre ve El-Kaide destekli aşırı dinciler; Somali, Uganda ve Burundi'ye karşı savaşmaktalar. Savaşta ABD ve Etiyopya'nın hangi tarafta olduğu ise bir muamma. İki ülke de teröristlere karşı savaşırken Somali'de karışıklığın sürmesini ve bu sayede çıkarlarını sağlamayı düşünüyor.

Somali'de yakın gelecekte ne olacağı belirsiz gözüküyor. Geçmişteki örnekleri düşünürsek; Somali'nin yeni bir Afganistan olması kaçınılmaz gözüküyor. ABD'nin savaşta tarafsızlığını açıklaması ve el altından terörist yardımına geçmesi durumunda Somali aşırı dinciliğe kayacak ve yakın geleceğin kilit ülkelerinden birisi haline gelecektir...