Sosyal güvenlik sorunlarınıza ilişkin sorularınız ve yanıtları

Değerli okurlarım,

Son aylarda, “TÜKORDER” Bilgi Hattına gelen soruların çoğu, “ev hanımları nasıl sigortalı ve emekli olur?” konusu ile ilgili idi bu hususta önceki yazımızda bilgileri size aktarmıştım.

Merak edilen diğer önemli hususlardaki sorularınıza da kısa kısa yanıtlarını vermeye çalışıyorum.

Bizlere bu konularda bilgi aktarımında bulunan, aynı zamanda Mali Müşavirde olan, “TÜKORDER” Genel Başkanı Prof.Dr.Öner SAMANLI hocamıza da, “TÜKETİCİ KÖŞESİ” olarak teşekkürlerimi sunuyorum.

Köşemize yansıyan sorularınıza ilişkin, i tüm merak edilenler bu yazıda?


SORU: Prim borcunun aslını ödedim. Ancak, gecikme zammı borcum var. Gecikme zammı borçları da yeni çıkan yasadaki aftan yararlanacak mı? Af çıktığında bana ne faydası olacak?

YANIT: Aslı ödenen prim ve idari para cezalarının gecikme zammı borçları da aftan yararlanıyor. Haziran 2010 tarihinden önceki aylara ait prim asılları ile 31 Temmuz 2010 tarihinden önceki dönemlere ilişkin fiilleler nedeniyle kesilen idari para cezaları asıllarının af kanunun yayımlandığı tarihten önce, ödenmiş olmasına karşın, sizde olduğu gibi ferilerinin(gecikme zammı) ödenmemiş olması halinde,

-Feri borcun(gecikme zammının) %40 ının;

-Af Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen 2 nci ay sonuna kadar yazılı talepte bulunma,

-Af kanunun yayımlandığı tarihi takip eden tarihi izleyen 4 ncü ay sonuna kadar ödemeleri halinde, başkaca ilave bir bedel ödenmeden;

-Borcun, ilk taksitin af kanunun yayımını tarihi izleyen dördüncü aydan başlamak üzere ikişer aylık dönemler halinde 12 ayda 6 eşit taksitte ödenmesi halinde yüzde 5, 18 ayda 9 eşit taksitte ödenmesi halinde yüzde 7, 24 ayda 12 eşit taksitte ödenmesi halinde yüzde 10, 36 ayda 18 eşit taksitte ödenmesi halinde yüzde 15 oranında faizle birlikte ödenmesi halinde,

- Feri borcun(gecikme zammının) yüzde 60 ının;

Tahsilinden vazgeçilecek. Yani silinecek. Belirttiğimiz gibi gecikme zammı borcunuzun yüzde 40 ını ödemenizi halinde yüzde 60 ı silinir.

SORU: Doğum tarihim 14 Eylül 1966, sigorta başlangıç tarihim 28 Mayıs 1984 dür. Ne Zaman Emekli Olabilirim?

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam 5225 gün prim ödemeniz şartıyla, 50 yaşınızı dolduracağınız 14 Eylül 2016 tarihinde emekli olabilirsiniz.

Yani, 47 Yaşınızı dolduracağınız 5 Mayıs 2013 tarihinde emekli olabilirsiniz

SORU: 5 Mayıs 1966 doğumluyum. İşe giriş tarihim 1 Ekim 1982’dir. Toplam prim gün sayım 9350’dir. Askerliğimi 1986-1988 yılları arasında yaptım. Askerlik borçlanmamı yaparsam, bir faydası olur mu? Ne zaman emekli olabilirim?

YANIT: Sigorta başlangıç tarihinden sonra yapılan askerliğin borçlanılması halinde sadece prim ödeme gün sayısı artmakta. Bu nedenle prim ödemesi yeterli olan sigortalıların askerlik borçlanması yapmasına gerek bulunmuyor. Prim ödemeniz yeterli olduğundan ve askerlik borçlanması emekli olacağınız tarihi değiştirmediğinden, askerliğinizi borçlanmanıza gerek yok.

Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5150 gün prim ödeme ve 47 yaş şartlarına tabisiniz. Bundan sonra prim ödemeseniz dahi, 47 yaşınızı dolduracağınız 5 Mayıs 2013 tarihinde emekli olabilirsiniz.

Yani, Fiili hizmet sürenizi 25 tam yıla tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz

SORU: 28 Aralık 1969 doğumluyum. 10 Temmuz 2001 tarihinde devlet memuru olarak işe başladım. Askerlik hizmetim 28 Ağustos 1989 – 21 Şubat 1991 tarihleri arasında olmak üzere bir yıl altı aydır. Bağ-Kura giriş tarihim 10 Ocak 1992 dir. Çıkış tarihim ise 21 Ekim 1993 dür. 1 yıl 9 ay 11 gün prim ödemem mevcut. SSK ya girişim 29 Kasım 1995 tarihindedir. Çıkış tarihim 15 Ağustos 2000 dir. SSK da toplam 11 ay 27 gün hizmetim var. Hizmet birleştirmeleri yapıldı. Ne zaman emekli olabilirim?

YANIT: Askerlik sürenizi borçlanmanız halinde emekli olmak için; 25 yıl fiili hizmet süresi ve 56 yaş şartlarına tabi olursunuz. Fiili Hizmet Sürenizi 26 tan yıla tamamlayacağınız Temmuz 2026 ayı sonunda emekli olabilirsiniz.

Yani, ya primi 5000 güne tamamlayarak ya da yaşı 58 e tamamlayarak emekli olabilirsiniz

SORU: 1968 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 7 Haziran 1982 dir. 1988, 1993 ve 2001 yıllarında olmak üzere toplam üç doğum yaptım. Toplam 2000 gün prim ödemem mevcut. 1987 ve 20004 yılları arasında hiç çalışmadım. Doğum borçlanması yaparsam ne zaman emekli olurum? Bağ-Kurlulara çıkan borçlanma yasası SSK’ lılara ne zaman çıkacak?

YANIT: Sigortalı çalışmadığınız 1987 ve 2004 yılları arasındaki iki doğumunuzu borçlanarak toplam 1440 gün kazanabilirsiniz. Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5000 gün prim ödeme ve 40 yaş şartlarına tabisiniz. Doğum borçlanmasından sonra 1560 gün daha prim ödeyerek, toplam prim ödemenizi 5000 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Ayrıca; Doğum borçlanmasından sonra 160 gün daha prim ödeyerek, toplam prim ödeme gün sayınızı 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 2026 da 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte yaş haddinden emekli olmanızda mümkün.

HANGİ EV KADINLARI 18 GÜN ÜSTÜNDEN PRİM ÖDEYECEKLER

SORU: Ev kadınıyım. İsteğe bağlı sigortaya prim ödüyorum. Bazı kadınlar 15 gün prim ödüyorlarmış. Bende ev kadını olarak isteğe bağlıya 15 gün üstünden prim ödeyebilir miyim? Veya ödemem için ne yapmalıyım?

YANIT: 1 Ekim 2008’den itibaren Gelir Vergisi Kanunu’nun 9/6. maddesinde sayılan gelir vergisinden muaf tutulan işleri(örgü, dantel vb. el işleri, tarhana, salça, turşu vb.) vergiden muaf esnaf kapsamında evlerinde yapan kadınlar isteğe bağlı sigortaya prime esas günlük kazancın 15 katı(her yıl 1 puan artırılarak) üzeriden prim ödeyerek 30 gün sigortalılık süresi kazanabiliyorlar.

Ancak bu haktan yararlanmak için, 1 Ekim 2008’den önce vergiden muaf tutulan işi yapıyor olmak gerekiyordu. 1 Ekim 2008’den sonra söz konusu işi yapmaya başlayanlar bu haktan yararlanamıyorlardı.

Af Kanunu ile yapılan düzenlemeyle bu haksızlığa da son veriliyor. 1 Ekim 2008’den sonra vergiden muaf tutulan gelir vergisi kanunun 9/6. maddesinde sayılan işleri evinde yapan isteğe bağlı sigortalı kadınlar, 2010 yılı için 17 günlük kazanç tutarı üstünden, 2011’de 18 günlük (her yıl bir puan artırılacak) kazanç üstünden prim ödeyerek 30 günlük sigortalılık süresi kazanabilecekler.

Sizde gelir vergisi kanunun 9/ 6 ncı maddelerinde sayılan işlerli vergiden muaf esnaf olarak yapıp satıyorsanız, 2011 yılında 18 gün üstünden prim ödeyerek, 30 gün kazanmanız mümkün.

Af Kanunu prim borcu nedeniyle sağlık yardımı alamayanlara da kolaylık getiriyor

SORU: Bağ-Kura prim borcum olduğundan sağlık yardımı alamıyorum. Af kanunu çıktığında borcumu taksite bağlatarak sağlık yardımı alabilir miyim?

YANIT: 4/b sigortalısı(eski adıyla Bağ-Kur’lu) prim borcunu af kanunu kapsamında taksite bağlatıp, ilk taksiti ödediğinde, af kanunu kapsamı dışında 60 günden fazla prim borcu olmaması, 60 günden fazla prim borcu olmakla birlikte bu borçlarını taksite bağlatmış ve taksitlerini süresinde ödüyor olmaları şartıyla, hem kendisi hem de hak sahipleri sağlık yardımı almaya başlayacak.

Af, Haziran 2010 tarihinden önceki ayları kapsıyor. Bu aydan sonraki prim borcunuzu ödeyip, kalan prim borcunuzu af kanunu kapsamında taksite bağlatıp, ilk taksiti ödediğinizde, sağlık yardımı almaya başlarsınız.

KAYNAK: Aynı zamanda Mali Müşavirde olan, “TÜKORDER” Genel Başkanı Prof.Dr.Öner SAMANLI, Ders Notları. 2011

Mesajımızı doğru yerlere ulaştırmak gayesiyle….

Saygılarımla.

Semra Şahin

TÜKETİCİ KÖŞESİNDE

“SEMRA ABLANIZ”

E-BİLGİ İÇİN: bizebilgi@hotmail.com

ÖNEMLİ DİPNOT BİLGİSİ:

Tüketici Köşesinde, “Semra Ablanız” Milliyet Blog sayfalarımdaki yazı ve resimlerimi,

İsmim, Soy İsmim ve yazının Kaynak linkinin gösterilmesi suretiyle alabilirsiniz.

Yazılarımın tüm telif hakları, “TÜKORDER” Tüketiciyi Koruma ve Bilinçlendirme Derneği Genel Merkezi’ne aittir.